Kripto para piyasası yoğun bir 2017 yılından sonra, 2018 yılında çoğunlukla önceki yılın aksine, olumsuz fiyat hareketleri ve düşüşlerle dolu bir yıl oldu. Lider kripto para birimi Bitcoin de dahil bir çok kripto para birimi 2018 yılının başından beri %80 ve %90 üzerinde değer kaybı yaşadı.
2018 sadece kripto para fiyat düşüşleri ile ilgili olmaktan öte, regülatörlerin yaptıkları eylemler, kripto para borsalarının hacklenmeleri, ertelenen Bitcoin ETF’lerinin ve daha bir çok heyecan verici olayın gerçekleştiği bir yıl oldu.
2018 Yılında Yüz Binlerce Dolarlık Piyasa Hacmi Kaybı Yaşandı
2018 yılının, yıllara göre piyasa fiyatı hareketliliği konusunda 2017 yılının tam tersi olduğunu söyleyebiliriz. Kripto para birimleri 2017 başlangıcında nispeten düşük piyasa hacmi ile başlasa da, yılın sonunda bir çok kripto para birimi rekor kırmıştı. 2018 yılında ise kripto para birimleri yıla büyük birim fiyatlar ve piyasa hacmi ile girmiş olsa da, yıl sonunda neredeyse bütün kripto para birimleri yıllardır görmediği kadar düşük seviyelere geriledi.
31 Aralık 2017 tarihindeki piyasa durumuna bakacak olursak, önde gelen kripto para birimlerinin neredeyse hepsinin çok farklı tablolara ve birim fiyatlara sahip olduğunu görmek mümkün. Lider kripto para birimi Bitcoin o tarihlerde 13.170 dolardan işlem görürken, XRP 2 dolardan, Ethereum 721 dolardan, Bitcoin Cash 2.459 dolardan ve Cardano da 0.69 dolardan işlem görmekteydi.
31 Aralık 2017 yılına kıyasla piyasa hacmine göre lider kripto para birimlerinin bir çoğunun, net piyasa değerlerinin 3’te 2’sinden fazlasını kaybettiğini söylemek mümkün. Kripto para piyasasının toplam hacmi yarım trilyon doları görmüşken, şu sıralar 100 milyar doların bile altında daha fazla düşmemek için uğraşıyor.
Geçtiğimiz 23 Aralık tarihine baktığımızda bile, kripto para birimlerinin sadece 3 gün içerisinde ciddi bir değer kaybı yaşadığını söylemek mümkün.
Güney Kore Regülasyonları
Özellikle geçtiğimiz Ocak ve Şubat ayları boyunca, kripto para birimlerini regüle etmek ve piyasaya yeni regülasyonlar getirmek küresel çapta konuşulan konulardan birisi haline gelmişti. Söz konusu iki ay özellikle Güney Kore tabanlı bir çok regülasyonun üretilmesine tanıklık etti. Kore hükümeti yetkilileri tarafından yapılan açıklamalar ve duyurular o kadar sıktı ki, o aylarda neredeyse her gün yeni bir Güney Kore regülasyonu görmek mümkündü.
Çin hükümeti de Çin Merkez Bankasının kripto para ‘yasaklamaları’ ile popüler bir hale gelmişti. Bütün bunlara rağmen bütün sektör ve regülasyonlar, 2018 yılının Ocak ayı sonunda bir Güney Kore mahkemesinin, Bitcoin’in ekonomik değere sahip olduğu kararını alması ile değişti. Ülke daha sonra ulusal çapta bir karar aldı ve kripto para birimlerinin Güney Kore içerisinde anonim bir şekilde alım satımını yasakladı.
Yıla Damgasını Vuran Hacklenmeler
Güney Kore regülasyonlarının yanı sıra, Japon tabanlı kripto para borsası Coincheck’in hacklenmesi olayı da dikkati Asya piyasalarına çekmeye yetmişti. 26 Ocak tarihinde hacklenen kripto para borsası, 400 ile 534 milyon dolar değerinde NEM token’inin çalınması ile bütün kripto para piyasasında adeta bir şok etkisi yarattı.
Bu tarihten önce de birden fazla kripto para borsası ciddi hacklenme olayları yaşamış olsa da, böyle bir hacklenme türünün en büyük örneği olarak görülmekte. Nisan ayında yaşanan başka bir hacklenme olayında ise, Coinsecure isimli kripto para borsasının cüzdanı, 2.7 milyon dolar değerinde BTC çalınması ile gündeme geldi. Kripto para borsası ise hacklenme olayından dolayı borsa CSO’su Amitabh Saxena’yı suçladı ve yetkilinin hacklenmede parmağı olduğunu vurguladı. Geçtiğimiz Eylül ayında ise Hindistanlı yetkililer birkaç şüpheliye karşı dava açtı ve suçun işlenmesinde içeriden birisinin yardım ettiğini açıkladı.
ICO Piyasası Öldü
2018 yılının ilk çeyreğinde, bir çok ilk dijital para arzı (ICO) projesi, ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC) gibi önde gelen regülatörlerle sorun yaşamaya başladı. Ancak fırtınayı başlatan olayın, bir çok uzmana göre Bitshares ile de bağlantılı olan Arise Bank oldu. ”Merkeziyetsiz kripto para bankası” olduğunu iddia eden Arise Bank, ICO piyasasına regülatörler tarafından nefes aldırılmayacağının ilk sinyallerinden birisi olmuştu.
Bunun yanı sıra Şubata ayında ise kripto para topluluğu 2017 yılında başlatılan ICO projelerinin %46’sının şimdiden başarısızlıkla sonuçlandığını öğrendi. Yıl boyunca özellikle ICO projelerine yönelik inanılmaz bir baskı vardı ve ABD’li regülatörler yıl içerisinde DJ Khaled ve boksör Floyd Mayweather gibi isimlere bile ICO tanıtımı yaptıkları için ‘ceza kesti’.
Venezuela – Maduro – Petro
Yıl içerisinde yaşanan başka bir ilginç hikaye ise, Venezuela başkanı Nicolas Maduro’nun kendi ulusal kripto para birimini tanıtması ve piyasaya sürmesi oldu. Hala kimse söz konusu ulusal kripto para biriminin nasıl çalıştığını bilmese de, Maduro yıl boyunca bu ”petrol destekli” kripto para biriminin faydalarını anlattı durdu. Ülke geçtiğimiz Kasım ayında petro’nun ülke içerisinde ticari işlemlerde kullanılabilmesinin önünü açan yeni bir yasayı onayladı. Maduro ise daha sonra Petro’nun fiyatını yaklaşık 3 kat arttırarak, 3.600 bolivardan, 9.000 bolivara taşıdı. Bütün dünya Venezuela halkının ekonomik krizde debelendiğine tanıklık ederken, Maduro ve diğer yetkililer bu ”ulusal kripto para birimi” tanıtımını yapmayı sürdürdü.
Bir çok uzman isim söz konusu kripto para biriminin aslında bir sahtekarlık olduğunu ve hala gerçek bir kripto para birimi olup olmadığından bile emin olunmadığını vurgulasa da, Venezuela hükümeti pasaport harç ücretlerini bile Petro ile alacağını duyurdu. Bunun yanı sıra hükümet yıl içerisinde emekli maaşlarını da petro ile ödemeye karar vermesi sonrası ciddi bir tepki çekmişti.
Petro satın alan kişilere gerçek bir kripto para birimi verilmesi yerine ”sahiplik sertifikası” verilmesi de ciddi eleştiri almıştı.
Onayı Geciktirilen ETF’ler
Kripto para piyasası 2018 yılı boyunca fiyatta inanılmaz bir düşüş yaşasa da, kripto para birimlerinin alt yapısı ve kurumsal yatırımcılar konusunda ciddi gelişmeler kaydedildi. 2018 yılı kesinlikle bu konuda Bitcoin ETF’si (borsa yatırım fonu) beklentis ile anılan bir yıl olacaktır. Geçtiğimiz Temmuz ayında dünyaca ünlü CBOE Bitcoin tabanlı bir ETF başvurusu yapmış ve VanEck – Solidx ile birlikte bekleyişi başlatmıştı. SEC aynı ay içerisinde beş Bitcoin ETF başvurusunu reddetmiş ve piyasada o tarihlerde ciddi bir fiyat düşüşüne sebep olmuştu.
Bunun yanı sıra dünyanın en büyük menkul kıymet borsalarından birinin sahibi olan ICE tarafından piyasaya sürülen Bakkt platformu da, ilk fiziki Bitcoin vadelilerinin onayı için hala SEC’i beklemekte ve onay alındığı taktirde bu ürün de ciddi bir yükseliş yaratabilir. Bakkt’ın Bitcoin vadelileri 2018 yılının Aralık ayında çıkacak şekilde lanse edilmiş olsa da, daha sonra 2019 yılının Ocak ayına ertelendiği vurgulanmıştı.
Bitcoin Cash ve Hard Fork Masalı
Bitcoin Cash ağı 2018 yılında şüphesiz oldukça heyecanlı ve değişik bir sene geçirdi. Bitcoin Cash bir yıl içerisinde tamı tamına 2 büyük hard fork yaşadı ve değişim üstüne değişime tanıklık etti. Bahar döneminde yapılan ilk fork, oldukça başarılı geçti ve bir çok özelliğin yanı sıra block boyutunun 32 MB olarak arttırılmasını sağladı. Güncellemeden beri BCH ciddi bir gelişim gerçekleştirdi ve Memo.cash, Blockpress, Joystream, Marco Coino, Coinfndr, Akari, Telescope, Simple Ledger Protocol ve Wormhole gibi bir çok yeni uygulama ile topluluğu tanıştırdı.
Eylül ayının ilk haftasında ise, Bitcoin Cash ağı gerçekleştirdiği ‘ağ dayanıklılık testinde’, milyonlarca işlem yaptı ve ne kadar güçlü olduğunu sergiledi. 1 Eylül tarihinde sadece 2 saat içerisinde 2.060.041 işlem gerçekleştiren Bitcoin Cash ağı, saat başına 85.835 işlem, saniye başına ise 23.8 işlem gerçekleştirerek adeta güç gösterisi yapmıştı.
Ancak stres testinden sonra 15 Kasım tarihine planlı olan hard fork, oluşan gerilim ve tartışma ortamı yüzünden ciddi bir endişe haline geldi. Craig Wright ve Roger Ver ile Jihan Wu’nun başını çektiği Bitcoin Cash SV ile Bitcoin Cash ABC ekipleri, wormhole uygulamasının uygulanması konusundaki anlaşmazlık yüzünden ağın bölünmesine neden oldu.
Söz konusu ağ bölünmesi ve hash savaşları sonrası piyasa adeta yılın son ve belki de en büyük düşüşlerinden birisini yaşamaya başladı ve Bitcoin 6.200 dolar seviyesindeyken, 3.100 dolar seviyesine kadar geriledi. Diğer kripto para birimleri de inanılmaz düşüşte lider kripto para birimini takip etti. Savaşı kaybeden ve yeni bir kripto para birimi olarak piyasaya çıkmak zorunda kalan Bitcoin SV ise, bir hafta içerisinde %140 artış yaşayarak top 10 kripto para birimi arasına girmeyi başardı.
Yine de bu olayın etkileri piyasayı geri dönülmesi imkansız bir yere götürdü. Bütün bunların yanı sıra 2018 yılında tabii ki burada bahsetmediğimiz yüzlerce hatta binlerce etkili olay yaşandı ve piyasa her yıl bir önceki yıldan daha sert ve dalgalı geçmeyi sürdürüyor.
2019 yılının da 2018 yılından eksik kalmayacağı düşünülürse, Bakkt, Fidelity, Bitcoin ETF’si gibi gelişmelerin piyasaya olumlu etki yapma olasılığı yüksek gibi gözükse de, kripto para piyasasında asla hiçbir şeyin kesin olmadığını bilmekte fayda var.
Yine de, umuyoruz ki kripto para piyasası 2019 yılında oldukça güzel ve boğalı bir yıl geçirir!