Sağlık, eğitim gibi çeşitli alanlarda kullanılan blockchain teknolojisi ticari amaçlarla da kullanılabiliyor. Ve bu teknolojiyi kullanan şirketler bunun meyvelerini kısa süre içerisinde toplamaya başlıyorlar.
Blockchain teknolojisinin bir ülkenin dış ticaretini nasıl etkileyeceğini, o ülkenin şirketlerine ne gibi avantajlar sunacağını anlatabilmek için APAC Provenance Council’dan bahsedebiliriz. Avustralya’daki birkaç şirketin kurduğu bu konsorsiyuma kısa süre önce VeChain ve Mastercard da katıldı. Asya Pasifik bölgesine odaklanan bu konsorsiyum; Avustralya’dan Çin’e gönderilen gıda ürünlerini takip etmek için blockchain teknolojisini kullanıyor.
Bu blockchain platformu hem Avustralya’daki hem Çin’deki şirketlere çeşitli avantajlar sunuyor. Avustralya’daki şirketler ihraç ettikleri ürünlerin ödemesini çok daha kısa süre içerisinde alıyor; Çin’deki şirketler ise Avustralya’dan ithal aldıkları ürünleri çok daha hızlı bir şekilde kontrol edebiliyorlar.
Nasıl İşliyor?
Türkiye de dahil olmak üzere birçok ülkedeki şirket Koronavirüsten olumsuz yönde etkilendi. Bazı şirketler sipariş ettikleri ürünlerin ödemesini ya yapamıyor ya ertelemek zorunda kalıyorlar. Bazı şirketler ise ihraç ettikleri ürünlerin ödemesini almakta zorlanıyorlar. Asya Pasifik bölgesini kapsayan bu APAC Provenance Council adlı platform ise şirketlere bu konuda yardımcı oluyor.
Diyelim ki siz Avustralya’da bir işletme sahibisiniz ve Çin’den bir sipariş aldınız. Normal şartlar altında bu siparişin gümrükten çıkıp alıcının eline geçmesi birkaç günü, birkaç haftayı buluyor. Bu siparişten aldığınız ödeminin sizin hesabınıza aktarılması ise hemen hemen 30 gün sürüyor. Avustralya’daki şirketler bu yüzden Çin’e gönderdikleri mallardan ancak 1 ay sonra ödeme alabiliyorlar. Bu da tahmin edilebileceği üzere birçok şirketin para akışı konusunda sorun yaşamasına yol açıyor.
Blockchain tam olarak bu noktada devreye giriyor. Diyelim ki Çin’e mal gönderiyorsunuz. Bu mal, sevkiyat başladığı anda VeChain’in blockchaini ile takip edilmeye başlıyor. Mal Avustralya’daki gümrükten çıktığı zaman alıcı size Mastercard veya Alipay aracılığıyla ödemenin %25’lik kısmını anlık olarak gönderebiliyor. Ödemenin geri kalan kısmını mal yolu yarıladığında, Çin’e vardığında, alıcının eline ulaştığında vs. yine parça parça alabiliyorsunuz.
Bu sayede hem Avustralya’daki şirketler ödemeyi almak için 1 ay beklememiş oluyorlar hem de Çin’deki şirketler verdikleri siparişi anlık olarak takip edebiliyorlar. Provenance Council’ın kurucu şirketlerinden Fresh Supply Co.’nun CEO’su David Inderias durumu şöyle yorumluyor:
“Şirketlere anlık olarak para gönderme/alma imkanı sunuyoruz. Bu sayede müşterilerimiz ödemelerini çok daha kısa süre içerisinde alıyorlar. Bu şirketler genelde fatura kesildikten 30 gün sonra ödeme alıyorlar. O yüzden anlık olarak ödeme alabiliyor olmak baya önemli.”
Bu platformun önemi özellikle Koronavirüs günlerinde ortaya çıktı. Zaten para akışı konusunda zorluk çeken şirketler bu platform sayesinde anlık olarak ödeme alabiliyor ve bu sayede haftalarca beklemek zorunda kalmıyorlar. Renmin Üniversitesi Öğretim Üyesi Wang Peng bu proje hakkında şunları söylüyor:
“Bu sayede Koronavirüs yüzünden sermaye sorunu yaşayan şirketlere para akışı olabilir. Çünkü mallar tedarik zincirinde ilerleme katettikçe satıcılara anlık olarak ödeme yapılabiliyor.”
Avustralya-Çin İlişkisi
Bu projenin özellikle Çin’e mal gönderen Avustralyalı şirketlere hitap ediyor olması elbette tesadüf değil. Avustralya ekonomisinin kayda değer bir kısmı ülkenin şarap ve gıda ihracatına dayanıyor. Ve Avustralya’nın en büyük ticaret ortağı…Çin.
Global Times’ın haberine göre Avustralya 2019’da Çin’e toplamda 175 milyar dolarlık ihracat yaptı. Avustralya’nın ihraç ettiği mal ve hizmetlerin %37.5’i Çin’e gitti. Çin’e yapılan bu ihracat, geçtiğimiz yıl Avustralya’nın gayrisafi yurt içi hasılasının %9.3’ünü oluşturdu. Avustralya’daki birçok tarımcı ve gıda üreticisi bu yüzden Çinli müşterilere bel bağlamış durumda. Liaocheng Üniversitesi Öğretim Üyesi Yu Lei, Global Times’a verdiği demeçlerde Avustralyalı üreticilerin durumunu şöyle özetledi:
“Dünya hala Kovid-19 ile mücadele ederken Çin ekonomisi yavaş yavaş yeniden açılmaya başladı. Avustralya’daki üreticiler bu yüzden Çin’e bel bağlamış durumdalar. Çin dev miktarlarda toplu alım yapıyor ve Avustralya, Çin’in yerini doldurabilecek başka bir pazar bulamayabilir.”
Provenance Council’ın sunduğu blockchain alternatifi Avustralya’daki şirketler için bu yüzden çok önemli. Eğer Avustralya’daki şirketler blockchain teknolojisini kullanarak Çin’deki müşterilerine hem daha iyi hem de daha hızlı bir hizmet sunarlarsa; Çinli müşteriler daha farklı ülkelere yönelmeyeceklerdir. Bu da zaten sermaye sorunu yaşayan Avustralyalı şirketlerin pandemiden daha ağır bir şekilde etkilenmelerini önleyecek.