Blockchain Teknolojisini Yayacak Proje: CREDITS

Blockchain Teknolojisinin Hangi Özelliği Daha Etkili: Hizmeti mi? Platformu mu?

Blockchain teknolojisini içeren dağıtılmış kayıt teknolojisi günümüzde pek çok farklı alanda kullanılıyor. Ancak bu türdeki projelerin en popüler olduğu alan finans sektörü. Bu yeniliği çoktan kullanmaya başlamış ya da kullanmayı planlayan bankalar ve yenilikçiler bunun tüketici kredileri ve perakende ödemeler gibi hizmetlerin masrafını düşürürken, riskleri de azaltacağına inanıyorlar. Bu alanda böylesine yeni teknolojilerin gelişme sebebi kripto paralara ve olumlu yönlerine olan ilginin artması.

Ana piyasada ödeme sistemlerini, bankacılığı, takas ofislerini ve online hizmetleri kolaylaştırmaya odaklanmış pek çok blockchain projesi bulunuyor. Ripple’ın hizmetleri ve CREDITS, bu yeniliklerin öne çıkan örneklerinden. Teknolojik tasarımlarındaki avantajları ve dezavantajları vurgulamak adına bu ikisini örnek alacağız. Öncelikle terimleri netleştirelim. Hizmetten kastımız birinin/bir şeyin sizin için bir iş yapması. Platform ise size kendi başınıza uygulamalar yapmanıza ve akıllı kontratlar kullanmanıza fırsat verir.

Ripple Hizmetleriyle Başlayalım

Ripple sistemi Dünya üzerindeki herhangi bir yere gerçek-zamanlı olarak para aktarmanızı ve Dünya’daki para birimlerinin ticaretini yapmanızı sağlar. Bu hizmet 2012 yılından beri veriliyor ve ‘Ripple İşlem Protokolü RTXP’ olarak da biliniyor. Proje, herhangi bir değerdeki finansal işlemi dünya genelinde anlık olarak gerçekleştirmenin uygun bir yolu olarak pazarlandı. İbraz verilmediğini belirtmek de gerekiyor. Ödeme sistemleri ve bankalar ödemeler için altyapı teknolojisi niyetiyle Ripple protokolünü aktif olarak kullanıyorlar. Uzmanlar Ripple’ın gelecekte bankalar arası SWIFT sisteminin yerini alacağına inanıyorlar.

Geçtiğimiz yıllar boyunca uzmanlar Ripple protokolünün uzlaşma tabanlı kayıt sistemini epey övdüler. Bu hizmet çoğunlukla bankacılık piyasasına yönelmiş durumda.

Ripple projesinin özellikleri:

• Kullanılan özel algoritma suçlulara karşı güvenli bir korunak sağlar
• Kullanıcılar planlı işlemleri iptal edebilirler
• Gerçekleşen tüm işlemlerin tarihçesi hesaplarda kayıtlıdır
• Madencilik yoktur

Yazılım komut dosyaları ücretsizdir. Bu sistemin avantajları şöyle:

• Fiziksel işlemlerin olmaması
• Paranın kaybolması veya çalınması ihtimali minimuma düşürülmüştür
• Gizli verileri açığa çıkarmanın gereği yoktur

Ripple’ın Güvenliğiyle İlgili Endişeler

2014 başlarında Ripple’ın kayıt sisteminin güvenliğiyle ilgili bazı sorular gün yüzüne çıkmıştı. O zamanlarda Stellar Foundation ağı çökmüştü. Araştırmalar sonucunda uzmanlar Stellar’ın uzlaşmasının (consensus) buna yol açmış olabileceği kanısına vardılar. Belirtmek gerekiyor ki Ripple da aynı güvenlik sistemini kullanıyor. Stellar baş araştırmacısı David Masiers, şirketin kullandığı uzlaşma sisteminin birden fazla doğrulayıcı düğüm (node) kullanılması takdirinde yeterli güvenliği sağlayamayacağını doğrulamıştı. Ripple da aynı uzlaşma sistemini kullandığından bu durum Ripple’ın hizmetlerine olumsuz etkide bulundu. Ne var ki varılan bu sonuçlar Ripple’ın kripto analisti Davis Schwarz tarafından yanlışlandı. Schwarz, Stellar’ın çökme sebebinin uzlaşma sisteminin yanlış kurulmuş olması olduğunu söyledi. Ona göre yanlış ayarlanmış doğrulayıcılar yeterli düzeyde hata payı ve güvenlik sağlayamaz. Stellar’ın ağı tam da bu sebep yüzünden çöktü.

CREDITS’in Blockchain Platformu

CREDITS platformu kendini çoktan Bitcoin ve Ethereum’u etkilemiş teknik ve politik sorunlardan korunmayı sağlayacak alternatif bir ağ protokolü olarak öne sürüyor.

CREDITS yazılımı dahili ve kendiliğinden-gerçekleşen akıllı kontratlar kullanıyor. Bunun yanında CREDITS yazılımda merkezsiz, kamu-tipi blockchain ve CREDITS kripto parası bulunuyor.

Projenin özellikleri şöyle:

• Kamu-tipi kayıt sistemi
• Merkezsiz depolama
• Bağımsız düğümler mümkün
• Eşsiz uzlaşma sistemi
• Para madenciliği yok

Kendisi sadece bankacılık sektörüne odaklayan Ripple’ın aksine CREDITS platformu, blockchain sistemlerini IoT’ye (nesnelerin interneti) dahil etmeyi de gözden geçiriyor. 

Projenin geliştiricilerinin yüksek işleme hızının ve olabilecek en düşük işlem maliyetinin son derece önemli olduğu finans sektörüne de odaklandıklarına şüphe yok. Projenin hedef kitlesi şöyle:

• Bankalar ve finansal organizasyonlar
• Blockchain teknolojisine, akıllı kontratlara, kripto paralara ve devlet paralarına dayalı online ödeme hizmetleri
• Kendi hizmetlerini (örn. IoT) yaratmak isteyen kullanıcılar

Son madde, CREDITS’i Ripple’dan ayıran en büyük nokta. Ripple’ın akıllı kontratlar ve ihtiyaç duyulan hizmetleri yapmaya yönelik bir seçeneği yokken CREDITS iş yerlerindeki ‘B2B’ için çok uygun.

Blockchain projesi CREDITS‘in ana avantajları şöyle:

• Saniye 1 milyondan fazla işlemeyle gelen hızlı işlemler
• Doların 0.0001’ine (değişken) kadar düşen oldukça düşük işlem maliyetleri 
• Yüksek düzeyde korunma ve gizlilik
• Tam ölçekli ve özerk akıllı kontratlar. Proje gerçekten tam ölçekli akıllı kontratları sayesinde kısıtlı kullanıma sahip fonksiyonları olan diğerlerinden ayrılıyor.

Uzlaşma sisteminin yepyeni bir esası var ve 0.001 ile 0.5 saniye arasında değişen aralığı bulunuyor. Bu hız düğümlerin miktarına ve iş yüküne göre değişiyor. Düğüm sayısıyla doğru orantılı olacak şekilde artıyor.

CREDITS tamamen blockchain tabanlı hizmetler oluşturma ihtimalini de duyuruyor. Platformunda pek çok önemli işlemin gerçekleştirilemediği Ethereum’un aksine bu hizmetler harici sistemler olmadan çalışabilecek.

Blockchain Projelerinin Zayıf Yönleri, Tehlikeleri ve Yeni Fırsatları

Bu projelerin hızla değişen gerçekliklere uygun şekilde güncellenmiş ve geliştirilmiş olması gerekiyor. Bankalar ve finansal organizasyonlar pek bilgili olmadıkları için blockchain teknolojisine hala daha temkinli yaklaşmayı seçerken finans piyasası daha da pahalı olmaya başlıyor. Potansiyel kullanıcıların tamamının blockchain’in avantajlarından haberdar olduğu söylenemez. Benzer hizmet ve platformlara uygulanan devlet düzenlemelerinin oran değişiminde de kötü bir etkisi var. Artan popülerlik beraberinde daha rekabetçi bir sektör de getirdi.

Tüm bu zorluklar Ripple ve CREDITS gibi projelerin sundukları imkanlarla aşılabilir. Bu imkanlar:

• Büyümeye ve gelişmeye uygun oldukça boş alan
• Kripto paralar devlet düzeyinde tanınıyor
• Piyasa yılda %500’e varan oranlarla katlanarak büyüyor
• İyi geliştirilmiş benzer ürünlere büyük talep var

Tüm bu yazılanlar blockchain teknolojisinin finans sektörüne katabileceği avantajlardan şüphe duymamak için yeterli. Doğru ve uygun projeyi seçtiği müddetçe bir kişi işini ümit ettiği hızda ekonomik olarak büyütebilir. Yeni startup’lar blockchain teknolojisinin yalnızca finans alanında kullanılacağı algısını değiştirip, daha geniş ve farklı alanlara da yansıtmakla uğraşıyorlar.