Bu yazı kişisel bir görüş yazısıdır.
Bitcoin neden hala istediği artışı tam olarak yakalayamadı? İleride tam olarak eski haline dönebilecek mi? Bu dip seviyelere sebep olan ne?
Olay Tether miydi? Bitcoin vadeli işlem sözleşmeleri mi? Yoksa fiyat manipülasyonu mu?
Bu devasa düşüşten kimin fayda elde ettiğini merak ediyorsanız 2017’nin Aralık ayını bir hayal etmeye çalışın. O tarihlerde bir çok kişi BTC zirve yaptığında elindekileri direkt olarak satıp bundan ciddi kar elde etmişti ki durum şu an da çok farklı değil. Elinde bulunan kripto varlıklara sıkı sıkıya tutunan benim gibi diğerleri içinse, 2018 yılı büyük bir hayal kırıklığı oldu. Bitcoin fiyatının olağanüstü bir şekilde durmadan artış yaşamasını mı bekliyordum? Tabii ki hayır ancak Tether’in Bitfinex sayesinde böyle artış göstermesi, bitcoin’in fiyat volatilitesi ve şu anda görmekte olduğumuz düşüş arasında bu denli kuvvetli bir bağ görememiştim.
Taii ki kripto para piyasalarının çöküşünü sağlayan başka sebepler de vardı. Bitcoin vadeli işlem sözleşmeleri, hacklenme olayları, medyanın manipülasyon hareketi ve diğer olaylar. Analistlerin Bitcoin vadeli işlem sözleşmeleri hakkında Bitcoin fiyat düşüşünün temel nedeni iddialarına katıldığımı söyleyemem çünkü tarih bize çok farklı bir hikaye sunmakta.
Geçmişte gerçekten yeni kullanıcı sürüleri piyasaya akın etti diye mi böylesine artışlar yaşamıştık? Bu artık gerçekleşmeyecek mi?
2018 Ayı Piyasasının Sebebi Ne? Nelere Dikkat Etmeliyiz?
Umarım benim kişisel analizim sizlere tercihlerinizi yaparken daha fazla yardımcı olacaktır.
Hazır dolandırıcılık yöntemlerinden konuşuyorken, Tether konusuna girmeden önce sizlere dürüst bir uyarıda bulunmak istiyorum:
Kripto haber kaynaklarında yer alan insanlara, ünlü kripto youtuberlarına, telegram analiz kanallarına, ICO analizlerine vb. kaynaklara körü körüne inanmayın. Hepimiz aynı sebepten ötürü buradayız: para kazanmak, ne kadar fazla o kadar iyi! Tabii ki bazılarımız inançları hakkında dürüst ve şeffaf olup gerçekliğe ve kendi değerlerimize daha çok önem verirken, diğerleri alacakları bütün kararları daha fazla ne kadar para kazanırız mottosuyla hayata geçirecektir.
Para neredeyse her zaman, bu gibi konularda baskın gelen taraf olmuştur. Ve tanıştığım bir çok ”uzman” (yüz yüze veya sanal olarak) ekonomik teşvik veya tedbirleri, merkeziyetsizliğin yararlarını hatta kripto para birimlerinin amacını bile anlamayan bir avuç dolandırıcıdan ibaret. Bu gibi tipler en hızlı şekilde ve bütün yolların mubah kabul edildiği bir bakış açısıyla para istiyorlar. Sadece para.
Bitcoin’den daha fazla kripto para birimine yatırım yapmaya veya bunları öğrenmeye başlayan bazı arkadaşlarıma verdiğim tavsiyelerin bir kaç tanesi şu şekilde:
1) Telegram veya WhatsApp kanallarına ve gruplarına güvenmeyin: Bunların çoğu dandik tavsiyeler verip, ya tanıtımını yapmaları için ciddi paralar aldıkları berbat projelere uzun dönemli yatırım yapmanız için sizi kandırırlar, ya da sadece pump and dump şemasından ibarettirler. Örnek vermek gerekirse ”Royal Investment” (@royaladvisor) isimli Telegram kanalından bahsedebiliriz. Bu kanal inanılmaz yüksek rakamlardaki pump & dump gruplarını tanıtmak için garip numaralar kullanıp üstlendikleri görevler hakkında kasıtlı olarak yeterli ve uygun bilgi vermiyorlar. Eğer kendinizin de gidip kontrol edebileceği konularda insanlar size yeterli kanıt sunmuyorsa, onlara kesinlikle güvenmeyin.
2) Güvenilir kripto youtuberlarını dinleyin: Sapı samandan nasıl ayırabileceğinizi daha iyi anlamanız konusunda bir kaç numara anlatacağım. Takip ettiğiniz kişiler genellikle ”Kesinlikle eminim”, ”Bu kesin olacak”, veya ”Sana garanti ediyorum” gibi cümleler mi kullanıyorlar? Eğer böyleyse arkanıza bile bakmadan kaçın. Eğer takip ettiğiniz kişiler piyasadaki analizlerine dayalı olarak anlamlı ve bilgili bir şekilde mantıklı bilgiler sunuyorlarsa ve öngörülerini gerçek piyasa göstergelerini baz alarak yapıyorlarsa, onları ciddi bir şekilde dinlemelisiniz. Eğer kanallarında bir projeyi tanıtıyorlarsa gidip projenin takımını, whitepaper’ını ve proje gelişim sürecini araştırın. Ciddi değer kattığını düşündüğüm bazı youtuberlar şu şekilde: Coin Mastery, BoxMinning, Jimmy Song, Data Dash, Andreas Antonopolous, Ivan on Teh, Richard Heart ve tabii ki Craig Wright. Craig Wright kendisinin Satoshi olduğunu iddia etse de bu ola biraz karışık. Şaka bir yana tabii ki Craig Wright’ı dinlemeyin. Bu gibi adamlar hakkında size yukarıda anlattığım güvenilmez youtuber profilinin özü diyebilirim. Craig Wright’ı, Vitalik Buterin‘in sözleriyle açıklamak gerekirse, ”sen bir sahtekarsın.”
3) Paranızı asla sadece whitepaper ve internet sitesi olan projelere yatırmayın: Eğer neden diye sorarsanız ciddi anlamda hayal kırıklığına uğrarım. EOS’a bakın. Bence bu bile tek başına yeterli olacaktır. Eğer her şeyi riske atıp ”popülarite” dalgasına katılmak isterseniz tabii ki özgürsünüz. Çok fazla para kazanabilirsiniz, bu kesin ancak anlamlı bir kripto dünyasına katkı sağlamıyor olursunuz. İyi projelere yatırım yapmadan önce lütfen dikkatlice düşünüp projenin her şeyini gözden geçirin. Sadece cafcaflı bir internet sayfası var diye projelere atlamayın.
4) ICO derecelendirme sitelerine güvenmeyin: Bu gibi siteler derecelendirmeleri konusunda %100 şeffaf olmadığı veya Weiss metodunu takip etmediği sürece bunlara güvenmeyin. Bu gibi sitelerde hangi ICO projesinin sırası yüksekse büyük ihtimalle site en çok parayı ondan almıştır. Bu konuda oldukça fazla kanıt var ve tek yapmanız gereken birazcık araştırma yapmak. Araştırma derken Google üzerinde geçirilen 1-2 saat bunları bulmanız için yeterli olacaktır.
Umarım bu naçizane uyarılar sizlerin daha iyi seçimler yapmasına ve piyasayı daha iyi anlamanıza yardımcı olur.