Sanatın blockchain dünyasına adım atmasıyla yeni bir dijital sanat anlayışı ortaya çıktı. Non-fungible token (NFT) adlı biricik tokenlar, kripto sanatının temel taşı oldu. Binlerce dolardan satılan NFT’ler ise kimilerini şaşırtmaya yetti. Peki nedir bu NFT’ler ve en büyük NFT platformları hangileridir?
İnsanlar yakın zamanda NFT almak için yüz binlerce dolar harcadılar. Bunlardan bir tanesi Homer Simpsons karakteri oldu. Homer’ın ‘Homer Pepe’ NFT’si, tam 326 bin dolara satıldı.
Bir diğer örnek olarak CryptoPunks platformunda gerçekleşen yüksek meblağlı satışlar gösterilebilir. 2 Mart’ta 750 ETH’ye satılan Punk 2140, 1.1 milyon dolar ediyor.
NFT nedir?
Kopyalanamaz, değiştirilemez token olarak bilinen NFT; blockchain ağında bulunan, küçük parçalara ayrılamayan biricik token anlamına gelir. Her bir NFT’nin kendine has bir özelliği bulunur. Oyun, resim, müzik, spor, tweet ve daha birçok alana ait NFT token yapılabilmektedir.
Tamamen özgün olan NFT’ler, biricik yapıları sayesinde türünün tek örneği olma özelliğini taşır. Aynı zamanda NFT’lerin takası da yapılamaz. NFT’ler; Ethereum, Eos, Neo gibi blockchain ağlarında oluşturulabilirler.
Kıt arza sahip olmaları, NFT’leri cazip kılabilmektedir. Bu da tokenların fiyatını artırabilir.
NFT pazaryeri nedir?
NFT pazaryerleri, NFT tokenlar ile alıcıları buluşturan platformlardır. Bu platformlarda NFT alım-satım işlemleri yapılabilir veya yeni eserlere göz atılabilir.
Ivanontech Academy’e göre, NFT pazaryerini oluşturan ilk ağ Ethereum oldu. ERC-721 token standardı ile bunu yapan Ethereum’u ERC-1155 izledi. 2020 yılının sonlarında, Binance Smart Chain BEP-721’i ve 2021’de BEP-1155 token standardını yayınlamıştır.
Gelişme kat eden kripto sanat sektörü sayesinde NFT pazaryerinin ilerleyen zamanlarda büyümesi beklenebilir. DappRadar verilerine göre, listelenen mevcut pazaryeri sayısı 12 şeklindedir. Şimdi gelin en büyük 5 NFT platformunu tanıyalım.
1.NBA TopShot
- DappRadar hacmi: 9.86 milyon dolar
- NBA TopShot, NBA oyuncularının özel sayılabilecek anlarını NFT yoluyla saklama olanağı verir.
- NBA TopShot, 40 binden fazla kullanıcıya sahiptir.
- 200 milyon dolardan fazla satış yapmıştır.
- Platformdan istenen takım tercih edilerek NFT alınabilir.
- 208 bin dolar ile satılan en pahalı NFT, Lebron James’in bir smaç anını yansıtan “Cosmic” isimli eser oldu.
2.OpenSea
- DappRadar hacmi: 4.11 milyon dolar
- 2017’de kurulan platform; çeşitli sanat eserlerinin ve koleksiyon parçalarının NFT’lerini satmaktadır.
- Platformda düşük fiyatlı eserlerden pahalı fiyatlı NFT’lere kadar geniş yelpazede binlerce ürün yer almaktadır.
- Sanat, domain adları, sanal dünyalar, dijital kartlar, koleksiyonlar, spor gibi birçok alana ait NFT tokenlar bulunur.
- Kullanıcılar, Metamask, Bitski, Walletlink gibi cüzdanlarla kaydolarak platformu kullanabilirler.
3.CryptoPunks
- DappRadar hacmi: 2.36 milyon dolar
- Ethereum blokchaininde ERC-721 standardıyla oluşturulan platformda 10 bin biricik NFT bulunmaktadır. Yaratılan her bir karakter biriciktir.
- CryptoPunks, modern CryptoArt akımının öncüsüdür.
- The New York Times, The Financial Times, Mashable gibi platformlarda adı geçmiştir.
- Son 12 ay içinde satılan toplam NFT: 6 bin 721
- Ortalama satış miktarı: 17 bin 517 dolar
- Toplam satış miktarı: 118 milyar dolar
4.Sorare
- DappRadar hacmi: 951.25 milyon dolar
- Sorare, Ethereum blockchain tabanlı bir NFT oyun platformudur.
- Platform, Fenerbahçe dahil lisanslı 126 futbol takımına ait dijital ürünler bulundurur.
- Oyuncular, seçtikleri takımlara ait lisanslı dijital kartları oyun içi takas ederek koleksiyonlarını genişletirler.
- Kullanıcılar, kendi takımlarını oluşturarak gerçek zamanlı takım performansına bağlı olarak puan kazanır.
- Başarılı olanlar çeşitli ödüller kazanır.
5.Rarible
- DappRadar hacmi: 855.9 milyon dolar
- Rarible, topluluğa ait ilk NFT pazaryeri olarak işlev görür.
- Ethereum blockchain ağında ERC-721 token standardını kullanır.
- Blockchain sayesinde güvenli alım-satım işlemleri yapılmasını vadeder.
- Topluluk desteklidir, müzayede yapılır, onaylı üreticiler bulunur, kodlama gerektirmez, birden fazla NFT yaratma işlemi gerçekleştirilebilir ve ödül sistemi bulunur.
- Platformda 20 binden fazla yaratıcı ve koleksiyoner bulunmaktadır.
- RARI isimli yerel tokenı bulunur ve bu tokenla kullanıcılar platformda söz sahibi olabilmektedir.