İtalya Bankası’nın başkan yardımcısı olan Fabio Panetta, Milan’da gerçekleşen SUERF/BAFFI CAREFIN Merkez Konferansı’nda merkez bankası tarafından desteklenen dijital paralar hakkında açıklamalarda bulundu.
Merkez bankası tarafından desteklenen dijital para fikri aslında özellikle son birkaç aydır pek çok kişi tarafından dile getiriliyor. Hatta bazı uzmanlara göre anonim ve merkezsiz kripto paralara kıyasla, herhangi bir ülkenin kendi merkez bankası aracılığıyla kendi dijital parasını üretmesi çok daha faydalı olabilir. Merkez banka destekli dijital paralar (MBDP) görünüşe göre İtalya’daki merkez bankasının da ilgisini çekiyor.
Panetta’ya göre şu anda merkezsiz durumda olan kripto paralar “hiç kimsenin sorumluluğu altında değiller” ancak olası bir MBDP, merkez bankasının sorumluluğu altında olur ve bankanın elindeki varlıklarca desteklenir.
MBDP fikrine öncelikle potansiyel bir ödeme aracı olarak yaklaşan Panetta, bu türdeki para birimlerinin ne gibi faydalar sunabileceklerinden tam olarak emin olamadığını söyledi. Panetta olası bir MBDP’yi, mevcut dijital ödeme seçenekleriyle kıyasladığında ortada bariz bir fark görmüyor.
İtalya Bankası’nın başkan yardımcısı Panetta MBDP’lerin birer ‘para birimi’ olarak pek fayda sağlamayacaklarını düşünüyor ancak yine de bu türdeki paraların epey potansiyele sahip olduklarını düşünüyor. Ama para birimi olarak değil, başka bir alanda. Panetta’ya göre MBDP’ler sayesinde üretim, ulaşım gibi alanlarda yapılan masraflar çok ciddi ölçüde azaltılabilir. Panetta’nın açıklamalarına göre bu alanlarda yapılan harcamalar Avrupa Birliği’nin toplam GSYH’sinin yüzde birinin yaklaşık yarısına (76 milyar dolar) denk geliyor ki bu da AB’nin yıllık bütçesinin neredeyse yarısına yakın.
Panetta, merkez bankası tarafından desteklenecek olası bir dijital para ile Dağıtılmış Ana Defter Teknolojisi’nin bir arada kullanılması durumunda masraftan edilecek tasarrufların çok daha ciddi boyutlara ulaşabileceğini vurguluyor.
Panetta MBDP’nin bir ‘birikim aracı’ olarak kullanılması ihtimali üzerinde de durdu ve neredeyse hiçbir saklama masrafı olmayan MBDP’nin, “eşsiz özelliklere” sahip bir varlık haline gelebileceğini söyledi. Likidite riskinden tamamen bağımsız olan MBDP’ler, diğer birikim araçlarına kıyasla çok daha ön planda olabilirler.
Ancak merkez bankasının başkan yardımcısı, banka mevzuatlarından vazgeçilmesi ve MBDP’lere geçiş yapılması durumunda (ki bu durum bankaların kredi modellerinde kullandığı finans sisteminde belli sorunlar yaşanabileceğini de belirtti ve böyle bir durumdan endişe duyduğunu söyledi.
Panetta, MBDP sayesinde çeşitli kullanım çerçevelerinin oluşabileceğini ve bunlar sayesinde piyasada daha “dar bir bankacılık modelinin” oluşabileceğini belirtti.
Başkan yardımcısı aynı zamanda takip edilebilirlik ve gizlilik konularına da değindi ve bu konuların MBDP’lerin “en büyük sorunları” olduğunu söyledi.
İngiltere Bankası geçtiğimiz MBDP üretimiyle ilgili iki adet yazı yayınlamıştı. Bu yazılardan ilki MBDP’lerin riskleri hakkında analizler içeriyor ve MBDP üretiminin ekonomideki toplam likidite teminatına zıt bir etkide bulunmayacağını söylüyordu.
İkinci yazı ise tıpkı Panetta gibi MBDP’lerin ticari bankalar için bir rekabet oluştrabileceğini vurguluyordu.