Kripto para sektöründe spekülasyondan geçilmiyor. Pek çok koinin değeri de koinin şu an sunduğu şeylere göre değil, gelecekte sunabileceği şeylere göre belirleniyor. Kabul etmek gerekiyor ki piyasadaki pek koine “bu koin çok kaliteli” düşüncesiyle “bu koin çok kaliteli olacak” düşüncesiyle yatırım yapılıyor. Bunun bir sonucu olarak da piyasada bulunan çoğu koin -en azından şimdilik- bir ‘para birimi’ olarak sayılamıyor. Bitcoin, Bitcoin Cash, Ethereum gibi kripto paralar hem masaüstü hem mobil platformlarda rahatlıkla harcanabiliyor ancak yine de kripto para borsası dışında pek bir işe yaramayan çok fazla koin var.
Harcanabilir Kripto Para
Belirttiğimiz gibi kripto paralar çoğunlukla spekülasyona göre alınıyorlar. Bir yatırımcı gidip borsadan yeni bir koin alacakken o koini günümüzde ne kadar kullanışlı olduğuna göre değil gelecekte ne kadar kullanışlı olabileceğine göre alıyor. Bunda yanlış bir şey var mı? Yok. dünyadaki pek çok piyasada kısmen sabit bir değer bulunmadan önce türlü değer farklılıkları yaşanabiliyor. Konuyu özetlemek için Eric Wall tarafından yapılmış bir yorumu yazabiliriz:
“Aradığınız yatırım bilgileri grafiklerde bulunamaz. Bu bilgiler sizin kripto para piyasasının geleceğini anlayabilme ve görebilme yeteneğinizde gizlidir.”
Kripto para piyasasındaki spekülasyonlar son derece doğal. Hatta bu spekülasyonlar piyasanın büyümesini de sağlıyorlar çünkü piyasa bu şekilde popülarite kazanıyor. Ama önünde sonunda insanlar sahip oldukları koinleri artık borsalardan çıkarıp harcamak, arkadaşlarına göndermek, kullanmak isteyecekler. Zaten sorun da burada başlıyor. Piyasadaki kripto paraların günümüzde ne kadar kullanılabilir olduklarını merak eden news.Bitcoin.com da bu konuyla ilgili bir araştırma yaptı ve verileri yayınladı. Araştırmanın çıkış noktası son derece basit: İlk 100’de kripto paralardan kaç tanesini arkadaşlarınıza ve ailenize gönderebilirsiniz?
Diyelim ki annemiz iPhone, kardeşimiz Android, babamız da artık niyeyse sadece masaüstü bilgisayar kullanıyor. Eğer ilk 100’deki bir kripto parayı hem annemize, hem kardeşimize hem de babamıza yollayabiliyorsak o koin testi geçmiş olacak.
%30’u Geçemiyor
Araştırmanın sonucuna göre ilk 100’de bulunan kripto paraların 30’u bu testi geçmeyi başaramıyor. Daha fazla koine bakılacak olsa bu oran büyük ihtimalle daha da artacaktı. Bu 30 koin elbette sonsuza kadar “harcanamaz” olmayacaklar ancak şu an için maalesef pek kullanışlı değiller. Bu 30 koinden bazıları kısmen yeni oluşturulmuş ve hala daha gelişme aşamasında olan koinler. Dolayısıyla bunlara diyecek pek bir şey yok. Ancak gelin görün ki Verge, Syscoin, Bytecoin gibi artık piyasada yer edinmiş ve buna rağmen hala bir iOS cüzdanı -bazılarında Android de yok- oluşturamamış koinler bulunuyor. Ya da IOTA gibi koinler var. IOTA’nın iOS cüzdanı aylarca ertelenmişti ancak artık yayınlanmasına epey az kaldı.
Yapılan araştırma artık tam anlamıyla gelişmiş denilebilecek bir masaüstü ya da mobil cüzdana sahip olmayan koinleri göstermenin yanında bu koinlerin ortalama yaşını da gösteriyor: iki yıl bir ay. Bu koinlerin %53’ü iOS cüzdanına sahip değil. Geri kalanlar ise Android ve/veya masaüstü cüzdan konusunda sıkıntı yaşıyorlar. Yapılan araştırmada ERC20 standartlarıyla oluşturulmuş tokenların mobile uyumlu oldukları varsayıldı ancak Ethereum tabanlı olan pek çok projenin şu an kendine ait bir mobil cüzdanı olmadığını belirtmekte fayda var. Kendi Blockchain’ine sahip olan altkoinlerden bazıları hala düzgün bir mobil desteğe sahip değiller.
Daha Çok Çalışmak Lazım
Şimdi sırf mobil cüzdanı yok diye bir kripto parayı yerin dibine sokmaya çalışmıyoruz. Zaten ilk 100’de bulunan kripto paraların bazıları ‘para birimi’ olarak kullanılmak için bile tasarlanmadılar. Ancak bu koinlerin, artık ne için tasarlandılarsa, kullanılabilmeleri için doğru düzgün bir masaüstü ve mobil cüzdana ihtiyaçları var. İnsanlar Github’lardan beta cüzdanlar indirmeye devam ettikçe ‘kripto para devrimi’ ertelenmeye devam edecek. İnsanlar parayı harcayamıyorlar ki devrim olsun. Yalnızca ve yalnızca kripto paralar gerçekten kolayca ve hızlıca kullanılabildiklerinde gerçekten bir ‘devrim’den bahsedebileceğiz. En başta belirttiğimiz gibi Bitcoin, Bitcoin Cash, Ethereum gibi büyük koinlerden bahsetmiyoruz.
Araştırmadan çıkan sonuç son derece basit: ilk 100’deki kripto paraların %70’i testi geçiyor, %30’unun daha çok çalışması lazım.