OneCoin gelmiş geçmiş en büyük kripto para dolandırıcılık vakaları arasında sayılıyor ve bu saadet zinciri bir kadın tarafından yönlendiriliyor: Ruja Ignatova. Peki Cryptoqueen olarak da bilinen Ruja Ignatova OneCoin projesiyle nasıl milyarlarca dolar para çaldı?
2014 yılında, Bitcoin’e artan ilgi çığ gibi büyüyordu. İnsanlar Bitcoin fiyatı 500 dolar üzerine tırmandığında, dijital paraların dünyasına daha fazla merak duymaya başladı. İşte bu meraktan faydalanan bir proje, yeni Bitcoin olacağını vadederek dünyanın dört bir yanından binlerce insanı peşinden sürükledi.
OneCoin’den önce…
Ruja Ignatova, 1980 yılında Sofya’da dünyaya geldi. 10 yaşındayken ailesi hem çocuklarının eğitimi hem de aileleri için daha iyi imkanlara sahip olmak amacı ile Bulgaristan’dan Almanya’ya göç etti. Ignatova’nun çocukluğunun ve genç kızlığının ilk yılları Almanya’nın Fransa ve İsviçre sınırında bulunan, küçük Schramberg kasabasında geçti.
Hukuk alanına her zaman ilgisi olduğunu söyleyen Ignatova 2005 yılında, güçlü hitabet yeteneğinin verdiği artı ile Konstanz Üniversitesi’nden özel Avrupa hukuku alanında doktora derecesi ile mezun oldu. Ruja doktora tezinde ise milletler arası özel hukuktaki uyuşmazlıkları ele almayı seçmişti. 2014 yılındaki büyük projesine kadar tam olarak ne yaptığı ile ilgili pek bilgi olmasa da, Ignatova’nın akademik kariyerine devam ettiği veya bir hukuk firmasında çalıştığı yönünde iddialar bulunuyor.
Sonra Dr. Ruja’nın aklına bir fikir geldi: OneCoin
OneCoin, 2014 yılında Dr. Ruja önderliğinde faaliyetlerine başlarken insanlara “Bitcoin’i unutun ve daha iyisine hazırlanın” gibi söylemlerle yepyeni bir kripto para deneyimi vadediyordu. Pazarlama ve ikna konusunda uzmanlaşmış OneCoin ekibinin hedefinde, o dönem Bitcoin ile ilgilenen bir dizi teknoloji tutkunu yerine dijital paraların işleyişinden haberdar olmayan fakat Bitcoin’in ününü duymuş ve kolay yoldan bu şekilde para kazanmak isteyen; ev kadınları, memurlar, gençler, yaşlılar, kısacası herkes vardı.
O dönem Bitcoin yatırımı yapmak için minimum düzeyde bilgisayar bilgisine sahip olmak gerekirken, OneCoin bunları ortadan kaldırdı ve “paket satın al” sistemi ile her şeyi basite indirdi. Sunulan tekliflerse “gerçek olamayacak kadar” kârlıydı. OneCoin’in bilgisi olmayan kesimi çekmek istemesinin temel bir sebebi vardı; OneCoin diye tanıtılan ve Bitcoin yerine geçmesi vadedilen bu kripto paranın bir blokchain sistemi yoktu. Bu bilgi işi bilenler için çok açıktı: ortada blockchain yoksa bir kripto para da yok.
Sunucularının Bulgaristan ve Hong Kong’ta olduğu söylentileri olan OneCoin, insanların ellerindeki OneCoin’leri euroya çevirmesine OneCoin borsası “xcoinx” aracılığı ile belli ölçüde izin veriyordu. Fakat burada da günlük satış limitleri vardı ve OneCoin’i elden çıkarmayı büyük ölçüde yavaşlatıyordu. Yani kullanıcılar tokenları birbiri ile değil, direkt OneCoin şirketi takas edebiliyordu. Aslında kullanıcıların para kazanmasının tek yolu yeni getirdikleri üyelerden aldıkları komisyondu. Tabii bu geçiciydi, en azından kullanıcılara öyle söyleniyordu, OneCoin yeni Bitcoin olacak ve üyeler paraya para demeyeceklerdi.
Büyük gösteri ve OneCoin’den ilk çatırtılar
OneCoin Patroniçesi Dr. Ruja Ignatova, OneCoin yatırımcıları ile gayet sıkı bağlar içindeydi. Yılın iş kadını olarak dergilerde boy gösteriyor, dünya turlarına çıkıyordu. Hatta, İngiltere’deki ünlü Wembley Stadyumu’nda abiye elbisesi, kırmızı ruju ve parlak takıları ile boy gösteriyor; destekçilerine teşekkür ediyor ve daha fazla insanı OneCoin’e çağırıyordu.
Kripto paralar ve blockchain teknolojisinden anlayan isimler OneCoin’e baktıklarında net bir şekilde bunun bir saadet zinciri olduğunu kavradılar. Bu aydınlanmayı yaşayabilen kişiler internette veya çeşitli toplantılarda insanları uyarmaya çalıştı fakat tıpkı bir tarikat gibi hareket eden OneCoin destekçileri, bu insanları hedef göstermeye başladılar. Onları; OneCoin yeni Bitcoin olacağı için çekememezlik yapmakla, kıskançlıkla ve iftira atmak ile suçladılar. Uzman isimlerin dışında birçok resmi kurum ve banka da OneCoin’in bir saadet zinciri olduğuna dair yazılı açıklamalarda bulundu ve insanları uyardı. Fakat, cazibe ve kolay para kazanmak insanlara çok daha yakın geliyordu.
İnsanlar adeta büyülenmiş gibi toplantılarda Ruja’yı dinliyor ve Ruja da onları “şu an burada olduğun için çok şanslısın; OneCoin’i daha yolun başındayken yakaladın. OneCoin tıpkı Bitcoin gibi bir patlama yapacak ve sen kazancını katlayacaksın” diyerek telkin ediyordu.
Ruja Ignatova’dan son iz: Sofya’dan Atina’ya tek bir uçak bileti
Bazı yasal problemler baş göstermeye başlasa da şirket gücünü ateşli savunucularından da alarak bir şekilde yola devam ediyordu. Sonra şirketin kurucusu, yüzü ve CEO’su Ruja Ignatova Ekim 2017’de, OneCoin destekçileriyle buluşacağı bir başka toplantıya gitmek üzere binmesi gereken uçakta yerini almadı. Şirket ortaklarından olan kardeşi dahil herkes geç kaldığını veya son dakika çok önemli bir işi çıktığını düşündü. Fakat Ignatova hiç gelmedi.
FBI kayıtlarına göre Dr. Ruja Ignatova Sofya’dan Atina’ya bir bilet aldı ve kayıplara karıştı; ondan alınan son bilgi de buydu. Ignatova tabii ki yalnız gitmedi, yanına OneCoin kullanıcılarından kazandığı yüklü miktardaki parayı da alarak sırra kadem bastı. Kimse, Ignatova tarafından kaçırılan paranın değerini tam olarak bilmiyor olsa da, tüm hayatını hiçbir zahmete girmeden lüks içinde yaşamaya yetecek kadar yüklü bir miktar olduğu da kesin.
Ruja kaçtıktan sonra OneCoin’deki yerine Konstantin Ignatova geldi. Konstantin OneCoin CEO’su olarak 2 yıl boyunca görev aldıktan sonra Mart 2019’da Los Angeles Havaalanı’nda tutuklandı. Kardeş Ignatova’un, kara para aklamak ve dolandırıcılık da dahil olmak üzere birçok suç ile ilgili yargılaması birkaç ay önce tamamlandı ve Konstantin Ignatov için 90 yıl hapis isteniyor. Dr. Ruja da kardeşi gibi çeşitli yasa dışı faaliyetlerden suçlu bulundu fakat henüz yakalanabilmiş değil. Federal savcıların açıklamasına göre OneCoin dolandırıcılığı ile zimmete geçirilen toplam miktar 16 milyar doların üzerinde.
Mahkeme Konstantin Ignatova’ya ablası aleyhine tanıklık yapması şartı ile detayları henüz resmi olarak paylaşılmayan bir anlaşma teklif etti. Konstantin Ignatova ise Dr. Ruja aleyhine ifade vermeyi ve bundan sonra ablasının yargılanacağı davada karşı tarafta olmayı kabul etti. Fakat ortada tek bir sorun var; sahte kripto kraliçesi hala ortada yok.
Frankfurt’ta mı?
Mark Hunter’ın FullyCrypto’da yayınlanan yazısına göre, bazılarına göre çoktan ölmüş olabilecek Cryptoqueen, Frankfurt’ta saklanıyor olabilir. Frankfurt ilk bakışta sanki rastgele bir seçimmiş gibi gözükse de, Dr. Ignatova’nın şu an bulunabileceği en olası yer olarak gösteriliyor. BBC tarafından Ignatova için yapılan bir radyo belgeselinde görev alan araştırma ekibi, ismini açıklamadıkları güvenilir bir kaynaktan kaçak patroniçenin Frankfurt’ta olabileceği ihbarını aldıklarını açıkladı. İsmi paylaşılmayan kaynak ekibe “Buraya daha derinlemesine bakmalısınız” şeklinde bir uyarıda bulundu.
Her şeye rağmen, Dr. Ruja Ignatova hala kayıplara karışmış durumda. Bir kesim onun bir yerlerde öldürüldüğünü ya da öldüğünü düşünürken, bir kesim ise filmleri aratmayacak bir senaryo ile Ignatova’nın tanınmayacak şekle gelenek kadar bir dizi ameliyat geçirdiğini ve sahte kimlik ile kayıplara karışabildiğini iddia ediyor. Hatta bazıları, cinsiyet değiştirme ameliyatı olup yalnızca görünümünü ve kimliğini değil, tüm yaşam tarzını değiştirdiğini öne sürüyorlar. Fakat Dr. Ruja Ignatova, sahte ve eski kripto kraliçesi yakalanana kadar bu iddialar yalnızca bir söylenti olarak kalmaya mahkum. Gerçek hikayeyi yalnızca bir kişi biliyor; o da Ruja Ignatova.