Geçtiğimiz iki gün boyunca, kripto para piyasasının değeri 192 milyar dolara kadar geriledi ve Bitcoin %13’e yakın değer kaybı yaşadı.
6 Eylül tarihinde Bitcoin’in 1 saat içerisinde %10’dan fazla düşüş yaşamasından beri, kripto para piyasası dur durak bilmeyen bir düşüş trendinin pençesinde. Alt koinler 2018 yılının Nisan ve Haziran ayında yaşadıkları kayıptan çok daha fazla kan kaybettiler.
Cointelegraph kaynağı yakın zamanda yaptığı bir röportajda ThinkMarkets piyasa analisti ve eski Bank of America trader’ı Naeem Aslam, eToro kıdemli market analisti Mati Greenspan ve kripto para dünyasında iyice tanınan ünlü teknik analist Uzi ile görüştü. Üçlü, Bitcoin’in ve geri kalan kripto para piyasasının düşüşünün ardındaki ana sebepleri ve yanlış bilinenleri açıkladı.
40 Milyarlık Kayıp: Son Yıllardaki En Büyük Günlük Gerileme
6 Eylül tarihinde kripto para piyasası sadece 24 saat içerisinde sahip olduğu değerden 40 milyar dolarlık bir kayıp yaşadı. Söz konusu gerileme son üç yıl içerisindeki en ‘sert’ düşüş olarak tarihe bile geçti.
Ağustoa ayı ortalarında, kripto para piyasası yılın en düşük seviyesi olan 192 milyar dolara gerilemişti ancak böyle bir değer kaybının oluşması için 7 Ağustos tarihinden 14 Ağustos tarihine kadar bir süre gerekti.
Diar‘ın araştırmacılarının vurguladığına göre, çarşamba gününden önce, Ağustos ayı boyunca, Bitcoin 2017 yılının Haziran ayından beri göstermediği kadar güçlü bir stabilite sergiledi. 8 Ağustostan 26 Ağustosa kadar geçen sürede, Bitcoin fiyatı 6.000 doların üzerinde nispeten sabit bir grafik çizdi ve daha sonra 7.000 doların üzerine doğru yükselmeyi başlattı.
Ancak, 7.000 dolardan 7.400 dolara doğru yapılan ralli, dört gün gibi kısa bir sürede gerçekleşti ve yatırımcılara olan satış baskısını arttırdı. Bu sayede ayıların piyasaya tekrar giriş yapmasının önü açıldı ve Bitcoin sendeledi.
Ağustos ayının sonlarına doğru, ShapeShift CEO’su Erik Voorhees ayı piyasasının henüz bitmediğini, ancak önemli kripto para birimlerinin şu an sergilediği fiyat aralığının piyasaya yeni giriş yapacak yatırımcılar için önemli bir fırsat niteliğinde olduğunu vurguladı.
Bitcoin’in günlük grafiği Şubat ayından beri gerçekleşmekte olan dört benzer harekete işaret etmekte. Geçtiğimiz yılın altı ayı içerisinde Bitcoin 10.000 dolara yükseldi, 6.000 dolara düştü, tekrar 10.000 dolara yükseldi ve tekrar 6.000 dolardaki direnç hattını test etti.
Şubat ayında Bitcoin 11.000 dolara yükseldi ancak daha sonra tekrar 6.000 dolara geriledi. Nisan ayında Bitcoin 10.000 dolara çıktı ve 6.000’e düştü. Temmuz ayında Bitcoin 8.500 dolara çıktı ancak bundan bir kaç ay sonra 6.000 dolara yeniden geriledi. Eylül ayında da daha düşük üst noktalar olmasına rağmen aynı model devam etmekte.
Cryptowat.ch kaynağından bir günlük Bitcoin fiyat grafiği
Eğer Bitcoin 6.000 dolar destek hattından çıkıp kendini bir üst seviyeye atabilirse, sıradaki kısa vadeli ralli Bitcoin’i tekrardan 7.000 üzerine yükseltebilir ve BTC daha sonra yeniden 6.000 dolar bölgesine inebilir. Ancak eğer lider kripto para birimi başarılı bir şekilde 6.000 dolar bölgesinde dibi bulursa, sağlam ve orta vadeli yeni bir rallinin meydana çıkıp, BTC’yi bu sene hiç görülmeyen seviyelere taşıması oldukça mümkün.
Düşüşün Arkasındaki Faktörler
ThinkMarkets piyasa analisti Naeem Aslam, spekülatörlerin gereksiz yere Bitcoin düşüşünü arttırdığını ve satış baskısını körüklediğini düşünüyor.
Aslam Bitcoin’in düşüş trendinin kripto para piyasasının 900 milyar dolarlık değere ulaştığı 2017 yılının Aralık ayından beri değişmediğini vurguladı:
”Spekülatörler çılgına döndü ve bu anlaşmadan alabildikleri kadar çok kan almaya çalışıyorlar. Bitcoin geçen Aralık ayından bu yana hiç değişmedi, ee o zaman bu panik niye?”
Aslam bunun yanı sıra Bitcoin’in geçtiğimiz bir kaç ay içerisinde ciddi düşüş yaşamasının arkasındaki sebepleri nokta atışı olarak belirlemenin zor olduğunu da belirtti.
Kripto para piyasasındaki ve daha geniş finansal piyasalardaki analistler ve yatırımcılar sık sık kripto para piyasasındaki fiyat değişimleri ile, kripto para ve blockchain sektöründeki gelişmeler arasında bir ilişki bulmaya çalışırlar.
Ancak, ortada bir ilişki olsa bile bu ortaya çıkan sonucun kesin sebebi değildir çünkü bir olayın olduğu sırada kripto para birimi fiyatlarının düşmesi veya yükselmesi, bu olayın spesifik olarak kripto para piyasasındaki büyük fiyat hareketliliğini tetiklediği anlamına gelmez.
Uluslararası araştırma şirketi olan TABB Group, Temmuz ayında yayınladığı bir raporunda, Bitcoin’in OTC (over-the-counter) piyasasının, kripto para borsalarındaki piyasa değerine göre en az iki veya üç kat daha büyük olduğunu ortaya koymuştu.
Bitcoin OTC piyasasının, kripto para borsası piyasasına kıyasla iki üç kat daha büyük olduğu göz önünde bulundurulursa, kripto para sektöründeki gelişmelerin fiyat üzerindeki etkisi çok düşük olacaktır. En azından kripto para borsa piyasasının büyük ölçüde ondan daha kapsamlı OTC piyasasına bağımlı olduğu kısa vade boyunca.
Bir çok uzman ve analist Bitcoin’in çarşamba günü yaşadığı düzeltmenin temel sebebini Goldman Sachs‘ın Bitcoin ticari masası planını ertelemesi olarak görmüştü. Tabii ki çoğu analist için dünya devi bir yatırım bankasının Bitcoin ticari masa planını rafa kaldırdığı ve bunun yerine kurumsal yatırımcıları için emanet çözümlerine odaklanacağı haberi ve bu olayın Bitcoin’in düşüşünün arkasındaki temel sebep olduğunu söylemek çok daha kolay ve zahmetsiz bir yol.
Aslında, düşüşe sebep olan temel sebeplerden birisi 2017 yılının Aralık ayından beri Bitcoin ve diğer kripto para birimleri için yavaş yavaş artan satış baskısının artık çok üst seviyelere gelmesi ve bu sebeple piyasada istikrarsızlık ile volatilite oluşturması.
Bitcoin’in hacmi altın gibi diğer varlıklara karşı nispeten daha düşük kaldığı için, önde gelen kripto para borsalarında sağlam bir domino etkisi oluşturmak çok daha kolay.
Goldman Sachs’ın Erteleme Kararı Pek Alakalı Değil
6 Eylül tarihinde Goldman Sachs‘ın Bitcoin ticari masasını erteleme kararını şu an duymayan neredeyse kalmadı.
Goldman Sachs söz konusu ticari masayı bireysel yatırımcıları ve perakende traderları çekmek için piyasaya sürecekti. Goldman Sachs sözcüsü Michael DuVally, Reuters‘e verdiği bir demeçte bankanın henüz dijital varlık girişimi konusunda çizeceği yol haritası konusunda bir oy birliğine ulaşamadığını belirtti ve bunun temel sebebi olarak da şu an ABD piyasalarında yer alan düzenleyicilerle ilgili sorunları öne sürdü.
Açıklamadan saatler sonra, Firmanın finans direktörü Martin Chavez, kişisel olarak bir açıklama yaptı ve bu haberlerin gerçeği yansıtmadığını, bunların ”yalan haber” olduğunu belirtti.
Ünlü analist Aslam ise, hafta boyunca kripto para piyasasında yaşanan düşüşün sebebini Goldman Sachs’ın ticari masa gecikmesi veya iptali olarak görmenin çok acemice olduğunu, bankanın henüz bu konudaki işlemlerini tamamiyle durdurmadığını ancak kripto para piyasası için çok daha önemli bir alana yönelmek için kesintiye gittiğini aktardı:
”Goldman süreci sadece geciktirdi, onlar hala bu bölgeye çok fazla para ve yetenek yatırımı yaptılar. Yatırımcılar piyasa şartlarının çok iyi olmadığı ve tamamen yeni bir şeye başlanacağı zamanlarda bankaların bazen IPO sürecini geciktirebileceğini bilmeleri lazım. Goldman konu Bitcoin olduğunda bir çok yerde girişimi olan bir kurum ve bu yüzden buna odaklanmayı bırakıp fiyata odaklanmamız gerekiyor.”
Şu an için kripto para piyasası Coinbase, Gemini ve UPbit gibi bir çok düzenlenen ve denetlenen borsaya sahip. Bu gibi borsalar çok sıkı denetlenen ABD piyasasında bile lisansa sahip ve bireysel yatırımcıların kripto para piyasasına giriş yapması için kapılarını sonuna kadar açmış durumda. Yine de, şu an kripto para birimleri ile kurumsal yatırımcılar arasındaki en büyük bariyer, güvenilir depolama çözümleri ve hizmetleri olarak gözükmekte.
Goldman Sachs’ın söz konusu Bitcoin ticari masasını erteleyerek, kripto para piyasasının çok daha fazla ihtiyaç duyduğu kurumsal depolama çözümüne odaklanmış olabileceği gerçeğini bir kenara atmamamız gerekiyor. Goldman Sachs gibi bir dünya devinin depolama çözümü veya hizmeti sunması, bir çok kurumsal yatırımcıyı kripto para piyasasına çekebilir.
Bu sebeple, Uzi’ye göre, Goldman Sachs duyurusu piyasasının düşüşüne illa ki küçük bir nebze katkıda bulunmuş olsa da, Goldman Sachs’ın bu büyük düşüşün tek nedeni olduğunu söylemek çok yanlış ve saçma. Bitcoin, Goldman Sachs haberi gelmeden bile 7.400 dolar seviyesinde sağlam bir direnç ile karşı karşıyaydı ve hafif düşme belirtilerine de sahipti.
”Bence Goldman Sachs’ın kripto ticari masası planını ertelemesi haberi kesinlikle Bitcoin düşüşünü tetiklemeye yardımcı olmuştur ancak bunun yanı sıra 7.400 dolar seviyesinde sağlam bir direnç ile de karşı karşıyaydık. Ancak söz konusu düşüş öncesi Bitfinex üzerinde çok büyük oranda BTC’nin açığa satıldığı da bir sır değil. Açık pozisyon olarak 10.000 BTC, bence aynen atasözünde de dendiği gibi, parayı takip etmemiz gerekiyor.”
Şubat Ayından Beri Aynı Ayı Trendi
8 Milyon aktif kullanıcıya sahip en büyük trading platformlarından birisi olan eToro firmasında kıdemli analist olarak çalışan tecrübeli isim Mati Greenspan, kripto para piyasasının geçtiğimiz bir kaç ay boyunca aynı trend eğiliminde olduğunu belirterek bir bakıma Aslam’ın söylediği sözleri doğrulamış oldu. Bitcoin geçtiğimiz aylarda hiçbir şekilde 8.000 dolar direnç hattını kıramadı:
”Kripto para piyasalarındaki volatilite geçtiğimiz bir kaç gün içerisinde yükselişe geçti ancak bu durum hala böyle bir piyasa için normal. Bitcoin fiyatı söz konusu olduğunda, fiyat geçtiğimiz bir kaç ay boyunca genellikle 5.000 dolar ve 8.000 dolar arasındaki nispeten daha stabil bölgede gidip gelmekteydi ve bu hiç değişmedi.”
Greenspan piyasadaki volatilitenin, analistlerin belirttiği gibi tek bir nokta atışı sebepten kaynaklı olmak yerine, kripto para sektöründeki traderlardan gelen talep eksikliği ile ilişkili olduğunu da belirtti.
”Söz konusu düşüş için öne sürülebilecek bir kaç sebep arasında basında dolaşan kötü dedikodular, güçlü dolar ve teknoloji hisselerindeki zayıflık gösterilebilir. Ancak temel olarak, olay kısa vadeli trading işlemlerindeki daha fazla arz ve daha az talepten ibaret.”
Teknik Analistler Bitcoin Piyasasının Likiditeye Sahip Olmadığını, Hacimlerin Sahte Olduğunu İddia Ediyor
Bitcoin çoğu analist tarafından yeteri kadar likiditeye sahip olmamakla suçlanıyor. BTC’nin alım satımının yapıldığı piyasanın neredeyse herhangi bir bireysel yatırımcı veya trader’a açık olduğu göz önüne alınırsa, bu durum daha çok göze batmakta. Kripto para piyasa veri sağlayıcıları Bitcoin’in günlük ticari hacmini 5 milyar dolar gibi hesaplasa da, araştırmalar çoğu önemli kripto para borsasının kendi hacmini ‘wash trading’ yöntemi ile yükselttiğini ortaya koymakta.
Bir kripto para traderı ve ekonomist olan Alex Kruger, bu hafta yayınladığı bir açıklamada Güney Kore’nin en büyük ikinci kripto para borsası olan Bithumb’ın 25 Ağustos tarihinde 250 milyon dolardan fazla sahte hacim ürettiğini ifade etmişti.
Borsa 25 Ağustos tarihinden beri günlük %120 oranında işlem ücreti geri ödemesi tarzında bir kampanya yapmakta. Tabii ki bunun bir sınırı var ve o da 1 milyar won, yani 899.490 dolar. Bithumb üzerindeki işlem ücretleri, işlem yapılan değerin %0.15’ine denk geliyor yani bir kullanıcı söz konusu kampanyadan faydalanarak %0.18’lik ödeme geri alabilmekte. Eğer bu kullanıcı kendisi ile işlem yaparsa, geri alınan ücret iki katına, yani %0.36’ya çıkıyor. Veriler incelendiğinde bir kişinin günlük olarak 90.000 dolar kazanacak cinsten wash trading yaptığı görülüyor. Yani söz konusu trader, kendisiyle trade yaparak Bithumb’ın işlem ücreti geri ödeme kampanyasından ciddi bir kazanç elde etmekte.
Kruger’ın iddiaların devamında, Bithumb üzerinde tek seferde 31.000 Bitcoin değerinde işlem yapıldığı da dikkat çekiyor.
Bithumb tarafından önü açılan bu metot, dolaylı veya direkt yollardan hem kripto para borsasının hem de Bitcoin’in hacmini sahte bir şekilde arttırıyor. Bu olay hem borsa hem de Bitcoin için bir tür ‘kazan-kazan’ durumu olsa da, aslında küresel piyasada kripto para birimlerini çok kötü etkiliyor.
Uzi likidite ve sahte hacimlerin, kripto para borsaları tarafından acilen çözüme ulaştırılması gereken iki konu olduğunu vurguladı. Borsalar böyle bir hamle attıklarında piyasadaki yatırımcıları korumuş oluyorlar ve böylece hükümetler tarafından kripto para sektörünün meşru bir bakış açısı kazanması ihtimali de artıyor.
”Bu likidite meselesini çözmek hemen halledilmesi gereken bir şey ve sahte hacim konusu da daha büyük ölçüde ele alınması gereken bir konu çünkü şu an büyük borsalarda kesinlikle sorgulanabilir hacimler mevcut.”
Uzi bunun yanı sıra Bitcoin piyasasının hala büyük ölçüde likiditeye sahip olmadığını vurguladı ve bunun temel nedenini de sektördeki büyük çaplı hedge fonu ve kurumsal yatırımcı eksikliğine bağladı. Uzi açıklamasının devamında piyasanın henüz kurumsal yatırımcılardan gelecek talebi karşılamaya hazır olmadığını ve şu sıralar ABD piyasalarında yer alan Bitcoin vadeli işlemlerinin çoğunun da bireysel yatırımcılar tarafından yapıldığını ifade etti.
”Ben her zaman Bitcoin için olan piyasanın likit olmadığını düşündüm ve özellikle alt koin piyasasına bakarsanız bunu daha çok göreceksiniz. […] Şu an kurumsal yatırımcıların böyle bir volatilitede piyasaya giriş yapması çok büyük bir risk yönetimi anlamına gelir.”
Piyasa Coinbase ETF’si ile Bir Yere Varabilir Mi?
7 Eylül tarihinde sizlerle paylaştığımız bir haberde,dünyanın en büyük varlık yönetim firması BlackRock – 6.317 trilyon dolarlık bir varlıktan söz ediyoruz – ve kripto para sektörünün en büyüklerinden olan Coinbase‘in kripto para tabanlı bir Borsa Yatırım Fonu (ETF) için görüşmelere başladığı iddiasını vurgulamıştık.
İddiaya göre Coinbase geçtiğimiz haftalarda BlackRock’ın blockchain çalışma ekibinden bir kaç kişi ile görüşmelerde bulunup, firmanın geleneksel borsalarda borsa yatırım fonu (etf) piyasaya sürme tecrübesinden yararlanmak istedi.
Bunun yanı sıra VanEck ve CBOE’nin ETF olayına giriş yapması olası bir Bitcoin ETF’sini zaten oldukça arttırmışken, Coinbase ve BlackRock gibi iki firmanın adının anılması bile piyasa için çok önemli bir haber.
Bakkt, Coinbase-Blackrock gibi firmaların kripto para piyasası için yaptığı yeni girişimler, SEC’e atanan ve ETF yanlısı karar vereceği düşünülen yeni komisyon üyesi, Güney Kore ve Japonya‘da düzenlemeler ve denetlemeler ile ilgili yeni gelişmeler bir araya geldiğinde, kripto para piyasasında 2012, 2014 hatta 2016 yılında görülmemiş derecede büyük bir ralli başlangıcına sebep olabilir.
Uzmanlar genel olarak kripto para piyasasında yaşanan bu güncel düşüşün, Goldman Sachs gibi tek bir sebep yerine, çeşitli nedenler ve bunlardan kaynaklı satış baskısından ortaya çıktığı kanısında. O sebeple gündeme düşen olumsuz haber ne denli büyük olsa bile, düşüşü tetikleyen asıl nokta olumsuz haber değil, onun nispeten tecrübesiz yatırımcılarda yarattığı satış baskısı olarak atfedilebilir.