Kripto para ile işlemler yapmak ve hayatınızın bir parçası haline getirmek keyifli olsa da bazen karşılaşılan problemler can sıkabiliyor. Hele de bu problemler sık karşılaşılmayan ve pek az kişinin çözüm sunabildiği problemlerse bu sıkıntı daha da artıyor. Birlikte yalnızca kripto kullanıcılarının karşılaştığı tuhaf ve spesifik problemlere göz atalım.
1- Bakiyemi Çekmek Bir Sorun Haline Gelebilir Mi?
Bu konu üzerinde hep bir risk bulutu var ve en büyük borsalar bile bu bulutun etkisi altında.
Bir vaka örneği vermemiz gerekirse Bitfinex’e bakabiliriz. Ticaret hacmi açısından en büyük 25.kripto para borsası olan Bitfinex’in kullanıcıları, paralarını tedavüldeki bir para birimi olarak çekmeye çalıştıklarında uzun bekleyişlerle karşılaştıklarından şikayet ediyorlar. Borsanın bu performans kaybı kullanıcılarda endişe uyandırıyor, çünkü Bitfinex’in, siber saldırılar sebebiyle kapatılan Mt. Gox’un kader ortağı olacağından korkuluyor.
Endişeli kullanıcıların yüreğine su serpmek adına kripto para borsasına daha şeffaf olmasına dair çağrılar yapıldı. Başka kripto para borsaları bunu bir rekabet avantajına çevirerek gerçek zamanlı işlem bildirileriyle müşterileri yanlarına çekmeye başladılar.
Öte yandan para çekmeye dair sorunlar borsanızla alakalı olmayabilir. Bazı durumlarda bankalar ve finans kurumları, yasal yetkililerle aralarını bozmamak ve lisanslarını kaybetmemek adına bu tarz aktarımları bloke edebilir. Çünkü bankalar ve finans kurumları, kullanıcılarının kimliklerini doğrulamakla ve dolandırıcılık karşıtı kurallar koymakla yükümlüdür. Bu tarz problemlerle karşılaşıldığı anda yasalar bankaları karşılarına alıp inanılmaz cezalara çarptırabilirler.
Ekonominize dair aldığınız her kararda olduğu gibi bir borsaya kendinizi teslim etmeden önce üzerinize düşeni yapın ve bol bol araştırın. Bir platformun boyutu o platformun güvenli olduğunu kanıtlamaz. Boyuta bakmak yerine borsaların hizmetlerinden an itibariyle faydalanmakta olan insanların objektif yorumlarına ulaşmaya çalışın. Bu noktada şeffaflık, işlem ücretleri ve bekleme süreleri öğrenmeniz gereken şeylerin başında geliyor.
2- Koinlerimi Yanlış Adrese Gönderirsem Ne Olur?
Durum, kullandığınız borsaya göre şekillenir.
Bazı borsalar astronomik boyutlarda ‘zincirler arası kurtarma maliyeti’ faturası kesebilir, bazı borsalar ise yalnızca size yardımcı olamayacaklarını söylerler. Bu noktada iki büyük platformun izlediği politikaya göz atalım.
Ticaret hacmi açısından en büyük kripto para borsası Binance’in bu insani hataya düşen kullanıcılarına kötü haberleri var. Böyle bir durumla karşılaşıldığı takdirde borsa, ‘bu adresleri kontrol etmenin yolu olmadığını ve koinlerin geri alınamayacağını’ bildiriyor. Borsanın verdiği tavsiye, adresin sahibi kişiye bir şekilde ulaşmanın yolunu bulup geri almak adına görüşmeler yapmak şeklinde. Fakat bu tavsiyenin başarı oranı gerçekten çok düşük.
OKEx borsası farklı bir yaklaşım sergiliyor. Kullanıcılarını gönderdikleri adresleri iki, hatta üç kere kontrol etmeleri için uyaran OKEx, koinlerin kurtarılması için bir yol bulacağının sözünü vererek kendini diğer borsalardan ayrıştırmayı başarıyor.
Her borsanın politikası birbirinden çok farklı olduğu için şu iki tüyoyu hatırlamakta fayda var: adresi elle yazmak yerine kopyalayıp yapıştırın ve ‘Gönder’ butonuna basmadan önce adresin doğru yazıldığını iki kere kontrol edin. Aksi takdirde hata yapabilirsiniz ve bu size pahalıya mal olabilir.
3- İşlemlerim Onaylanmadan Kalabilir Mi?
Bu durumla, işlemler bir bloğa işlenmediği için yarım kaldığı takdirde karşılaşılabilir.
Bitcoin ile çalışıyorsanız bu bir transferin hemen ardından gerçekleşebilecek bir problemdir çünkü işlemin bloğa kaydedilmesi biraz sürer. Ücretler de burada önemli bir faktördür çünkü düşük ücretler, önceliğinizin de düşük olduğu anlamına gelir, bu nedenle bekleme süreniz uzayabilir. Eğer ağın kalabalık olduğu bir zaman denk geldiyseniz süreler daha da uzayabilir.
İşlemlerin onaylanmamasından mütevellit paniğe kapılıp iki kere transfer yaparak paranızı gereksiz yere harcamanıza sebep olabilirsiniz. Yine de endişelenmeyin, asıl işlem onaylanana dek ikinci yaptığınız işlem onaylanmayacağı için iptal şansınız olabilir.
Böyle durumlarda sabırlı olmak zorundasınız, unutmayın ki onaylanma süresi bazen haftaları bulabilir. Eğer işlem takılı kalırsa bakiye, gönderici cüzdana iade edilir ve yeni bir gönderme işlemi yapılacağı zaman ödeyeceğiniz ücret arttırılır. Bu sayede işleminizin önceliğinin de artması sağlanarak takılı kalması engellenir.
4- Memo ve Hedef Kodu (Destination Tag) Girmeyi Unutursam Ne Olur?
Bu problem, kullandığınız cüzdan tipine bağlı olarak değişir, bazı platformlar bu verilere ihtiyaç duymadan da işlem yapabiliyorlar.
Hızlıca hatırlayalım: Hedef kodları (destination tags) Ripple kullanılan işlemlerde yer alan bir sekmedir. Memolar ise Stellar işlemlerinde doğru alıcıya gittiğinden emin olmak amacıyla kullanılan bir dizi rakam ve harften oluşur.
Bu sekmelere yanlış bilgi girmek veya hepten bir şey yazmayı unutmak dünyanın sonu değildir. Önceki örneklerimizde de adı geçen Binance platformu, belli bir doğrulama seviyesine sahipseniz size yardımcı olabilir. Binance, girmek istediğiniz hedef kodu ve memonun işlem kimliğiyle beraber girilmesini sağlayabiliyor fakat bunu yapabilmeleri için sizin isteğinizin hakiki olduğunu kanıtlayan bir video çekmeniz gerekiyor.
Başka borsalar da benzer prosedürlere sahip. Örneğin DragonEx de aynı yardımı sağlayabiliyor, yine aynı şekilde işlemin nasıl gerçekleştirildiğini, cüzdanınızın size ait olduğunu ve işlemin gerçekleştiği sayfaya giriş yaptığınızı kanıtlayan bir video çekmeniz bekleniyor. Başka birçok borsa böyle hataların gerçekleşmemesi adına birçok hatırlatmada ve bildiride bulunuyor.
5- Kripto Param Bir Yetim Blokta Kalırsa Ne Yapmalıyım?
Aslında bu durumla sandığınızdan daha çok karşılaşabilirsiniz.
Bu olguyla en çok Bitcoin’de karşılaşılır. Eğer iki madenci kazara neredeyse aynı anda bir blok üretirlerse yalnızca tek bir blok kazanır. Bu yarışın kazananını belirleyen şey blokların İşin Kanıtı oranıdır, hangisi daha hızlıysa o blok öne çıkar ve hayatta kalır. Doğrulanmış ve geçerli olsalar da yetim bloklar bir gecikme yaşarlar ve bu nedenle ağa kabul edilmezler. Sonuç olarak da tek başlarına izole bir şekilde kalırlar.
Yetim blok oluşturabilecek ikinci senaryo da hacker’ların işlemleri geriye çevirmeye çalışması sonucu bu blokları oluşturmalarıdır.
Eğer kriptonuzun bir yetim blokta takılı kaldığını düşünüyorsanız yapabileceğiniz en iyi şey kriptonuzun size dönmesini beklemektir. Böyle bir durumda işleminiz yeniden sıraya sokulacaktır ve büyük ihtimalle bir sonraki blokta yerini alacaktır.
6- Çok Düşük Ücretle İşlem Yaptım, Şimdi Ne Olacak?
Merak etmeyin, birçok seçeneğiniz var.
Düşük ücret ödemek demek, önceliğinizin de düşük olduğu demektir. Bu da işleminizin gerçekleşmesini gerçekten çok yavaşlatabilir. Papağan gibi aynı sözleri tekrar ediyor gibi görünmek istemiyoruz ama, yapabileceğiniz en iyi şeylerden biri yine beklemektir. Eğer şanslıysanız ağ sakin bir gününde olabilir ve işleminiz sandığınızdan daha hızlı gerçekleşebilir.
En kötü ihtimalle işleminiz unutulur. Bu cümle gözünüzü korkutmasın, işleminizin bir şekilde gerçekleşmemesi halinde bakiyeniz adresinize iade edilecek ve bir sonraki işleminiz daha yüksek ücretle gerçekleştirilecektir.