Skip to content Skip to sidebar Skip to footer
Güncel Haberler Manşet

Ethereum 2.0 Nedir, Ne İşe Yarar, Fiyatı Etkiler mi?

Ethereum (ETH) topluluğu tarafından geliştirilen Ethereum 2.0 güncellemesi için verilen 1 Aralık tarihi geldi çattı. Kripto para madenciliğini baştan aşağı değiştirecek gözüyle bakılan Ethereum 2.0, bu yönüyle oldukça ilgi çekici duruyor. Ancak Ethereum 2.0 tam olarak şu anki hangi sorunlara çözüm getirmeyi hedefliyor? Madencilik yapılmadan blockchain’de çarklar nasıl dönecek? Ethereum için güncel fiyat değişiklikleri güncellemeden sonra ne yönde etkilenecek?

  • Ethereum 2.0 güncellemesi ile alakalı neredeyse gündemi her gün yeni bir haber işgal ediyor. Ama bu güncelleme nedir ve ne vadediyor?
  • Bu güncelleme ile birlikte geliştiriciler, Ethereum üreticilerinin işlerini daha kolaylaştırmayı ve çalışma sistemini daha adil bir hale getirmeyi amaçlıyorlar.
  • Ethereum’un güncel zincirinde proof-of-work denilen bir algoritma bulunuyor. Yeni güncelleme ile bu algoritmanın proof-of-stake denilen daha esnek bir mekanizma ile değişmesi bekleniyor.
  • Ethereum 2.0 güncellemesi ile madencilerin zorlu matematik problemleri çözerek token üretmeleri beklenmeyecek. Onun yerine bireyler, sahip oldukları ETH’in bir miktarını sisteme kilitleyip kilitledikleri hisse (stake) kadar Ethereum üretiminden gelir elde edecekler.

Ethereum 2.0 güncellemesi ile ayrıca şu andaki sürüme kıyasla daha yoğun bir güvenlik bariyeri olacağı da duyurulan yenilikler arasında. Toplam üç aşama halinde sunulacak güncellemenin ilk ayağının 1 Aralık tarihinde, gün içerisinde yayımlanması planlanıyor.

Kripto para işlemlerinin gerçekleştiği blockchainler’de iki konsensüs algoritması kullanılıyor: proof-of-work ve proof-of-stake. Öncelikle bu iki algoritmanın ne anlama geldiğini inceleyelim.

Proof-of-Work vs. Proof-of-Stake

Ethereum’un şu anki zincirinde tıpkı Bitcoin (BTC) ve daha birçok kripto para birimi zincirlerinde olduğu gibi proof-of-work (PoW) yöntemi kullanılıyor. Ethereum 2.0 güncellemesi ise bu mimariden uzaklaşmayı ve bir iş birliği mekanizması olan proof-of-stake‘e (PoS) geçişi hedefliyor.

PoS, Ethereum’daki en önemli değişikliktir. Çünkü bu yöntem, blockchain teknolojisindeki doğrulama yöntemine düzenlenmiş bir teşvik yapısı getirir.

Bitcoin’de de PoW yöntemi kullanılır. Bu yöntemle madenciler, Bitcoin çıkarabilmek için karmaşık matematik problemleri çözmek zorundadır. Madenciler bu problemleri kullandıkları güçlü bilgisayar donanımlarıyla çözerler. Bu süreç sonunda madenciler blok başına 6.25 BTC ödül alır ve kullanıcıların işlemlerini onaylarlar. Bitcoin zincirindeki işlemler bu şekilde doğrulanır ve gerçekleşir. Fakat madencilik yapmak için kullanılan donanımların çokça enerji harcaması gerekir.

Madencilik yapan kişi sayısı artıkça madenciler arasındaki rekabet kızışır ve blok kazımı için daha fazla enerji harcamak gerekir. Bu yüzden artık bireyler kendi başlarına Bitcoin madenciliği yapamaz olmuştur ve iş büyük madencilik şirketlerinin eline kalmıştır. 

PoS, madenciliğin bu şekilde merkezileşmesinin önüne geçerek bireysel madenciliği teşvik etmeyi amaçlıyor. Proof-of-stake ile proof-of-work’teki madencilik ve elektrik kavramlarının yerini doğrulayıcı ve hisse alıyor.

32 ETH = 1 doğrulayıcı

Ethereum 2.0 ile birlikte Ethereum kazanmak ve Ethereum üretmek, tamamen şekil değiştirecek. Ağdaki madencilerin yerini doğrulayıcılar alacak. Yapılan açıklamalara göre doğrulayıcı olabilmek için:

Öncelikle doğrulayıcı (madenci) olmak isteyen kullanıcılar, bir Ethereum 2.0 yazılımı indirmeliler. Uygulama ile bağlantıları sonrası blockchain üzerindeki blokları onaylamak için rastgele seçileceklerdir.

Kullanıcıların zorlu matematiksel problemleri çözmek yerine rastgele seçilmeleri PoS algoritmasının büyük bir artısı olarak gösteriliyor.

Bu noktada, isteyen herkesin doğrulayıcı olamayacağını belirtmek gerekir. Ethereum doğrulayıcısı olmak isteyen birinin minimum 32 ETH‘yi stake etmesi, yani zincire kilitlemesi ve heba etmesi gerekiyor. Bu durumla birlikte doğrulayıcılar, emeklerinin karşılığını hisse olarak almak veya ödemek zorunda bırakılıyor. Proof-of-Stake algoritması ile birlikte ağdaki işlemler matematik problemlerinin çözülmesiyle değil, ağa hibe edilen bu ETH’ler ile onaylanıyor.

1 ETH = 600 dolar olarak baz alınırsa Ethereum kazanma amacıyla bir doğrulayıcının yaklaşık 19 bin doları öncelikle riske atması gerekiyor. Fakat bu riskin karşılığında bir ödül de bulunuyor. Proof-of-Work madencileri nasıl ki yaptıkları masraf karşılığında blok ödülü alıyor, Proof-of-Stake doğrulayıcıları da hibe ettikleri ETH karşılığında pasif bir şekilde gelir elde ediyorlar. 

Blokları uygun bir şekilde onaylayan doğrulayıcılar, hisselerinin bir yüzdesi olarak Ethereum kazanırlar. Ancak uygulamada çevrim içi kalamaz ve hesaplama sorumluluklarını yerine getirmezlerse kazanacakları ödüllerinde kısmen azalma gerçekleşecek.

Ethereum 2.0, üç aşamada tamamlanacak

Ethereum 2.0 güncellemesinin, üç aşama halinde sunulması planlanıyor:

  1. Phase 0: Beacon Chain olarak da isimlendiriliyor. 2020 bitmeden yayımlanması planlanan bu aşama ile doğrulayıcıların kaydı tutulmaya başlanacak. Ethereum zincirinde PoW ve PoS ise birlikte çalışmaya devam edecek.
  2. Phase 1: Bu aşama, Ethereum zincirindeki blok işlenme kapasitesindeki iyileştirmeleri içeriyor. Bu aşamayla Ethereum defterinde birkaç yüz kat daha veriyi işleyebilmek mümkün olacak.
  3. Phase 2: PoW mekanizmasının ise bu aşamada kapatılması planlanıyor.

1. ve 2. aşamanın önümüzdeki senelerde yayımlanması, geliştiricilere göre oldukça yüksek bir olasılık. Ethereum blogunda ise Beacon Chain’in 1 Aralık 2020 tarihinde yayımlanacağı not edilmiş durumda.

İki ana iyileştirme bekleniyor

Ethereum 2.0 güncellemesi yalnızca işlem onaylama ve para kazanma açısından değil daha farklı açılardan da bazı değişiklikler getirecek. PoW zincirleri son derece güvenli olmasına rağmen bunların PoS’ye kıyasla iki büyük eksisi bulunuyor.

  1. Ölçeklenebilirlik eksisi: Güncel Ethereum zinciri, ölçeklenebilirlik açısından pek yetkin değil. Çünkü şu anda her blok, zincire sıralı bir şekilde ekleniyor. Her bloğun belli bir kapasitesi olduğu için Ethereum zincirinde belirli bir süre içinde yalnızca sınırlı miktarda veri işlenebiliyor.
  2. Erişilebilirlik eksisi: Proof-of-work mekanizmasında madencilik yapabilmenin önündeki en büyük eksi olarak gösterilebilir. Madencilik yapılabilmesi için bireylerin sabit bir yerde, devamlı çalışabilecek donanımsal sistemlerinin olması gerekmektedir. Madencilikten kayda değer bir gelir elde edilebilmesi için ya çok güçlü çiplere sahip cihazlara ya da elektrik maliyetlerinin düşük olduğu mekanlarda çalışılmasına ihtiyaç duyuluyor.

Ethereum 2.0 güncellemesi ile gelecek olan PoS ile birlikte bu iki eksi de aşamalı bir şekilde savuşturulmak isteniyor. Ethereum 2.0, blockchain’e daha fazla kapasite getirmeyi ve zincirdeki doğrulayıcıların omuzlarına daha az yük bindirmeyi hedefliyor.

Fiyatlara ne olacak?

Ethereum 2.0 ile birlikte gelir elde etme işlemi değişeceği için ETH kazanma durumunda da değişiklikler olacaktır. Kişilerin kaç Ethereum stake ettiği veya bir işlemi kaç kişinin doğruladığı gibi etkenler ise kazançlara etki edecek olan etkenler arasında.

Güncelleme piyasaya sürüldüğünde Ethereum doğrulayıcılarının her yıl ortalama %5 ila %15 arasında kazanması bekleniyor. Kişiler ağa hibe edecekleri miktar karşılığında para kazanacakları için asgari limit olan 32 ETH’den fazla miktarda ETH hibe eden doğrulayıcılar yıl bazında daha fazla gelir elde edecekler.

Bir melek yatırımcı olan Adam Cochran‘ın bu konuyla alakalı açıklaması bulunuyor. Cochran, Kanada’daki Conestoga Koleji’nde bilgisayar bilimleri profesörü olarak görev yapıyor. Cochran’a göre Ethereum 2.0 ile birlikte stake ödülleri sebebiyle Ethereum’a rekor bir yatırımcı akışı gerçekleşecek.

Cochran, stake uygulamasının eş zamanlı olarak negatif arz ve pozitif talep şoklarına da sebep olacağını söylüyor. Bu da profesöre göre ETH/USD için fiyat artışına sebep olacak.

Ethereum 2.0 ile birlikte talep artışı, şu anki zincirde yapılan işlemleri etkileyen ölçeklenebilirlik eksisinin düzeltilecek olmasına da bağlanıyor. Konuyla alakalı girişimci Jamie Anson’ın da yorumları bulunuyor.

Anson’a göre Ethereum 2.0 güncellemesi ile birlikte artan işlem hacmi, blockchain için bir sorun teşkil etmeyecek. Saniyede 100.000’e kadar işlem kapasitesinin olabileceğini belirten Anson, bunun da 1 milyar insan için sorunsuz bir deneyim demek olacağından bahsediyor.

Blocknative isimli şirketinin CEO’su Matt Cutler ise Ethereum 2.0 ile gaz ücretlerinin düşeceğini iddia ederek bu durumun da uzun vadede Ethereum fiyatı için olumlu bir etkisi olacağından bahsediyor.

Ethereum fiyatı için yapılan analizlerin derlemesine göre ise Ethereum fiyatı 2021 yılında 900 dolara kadar çıkabilir. 2022 için de en yüksek Ethereum fiyatı 13 bin dolara kadar yükselebilir.

Vitalik Buterin ne düşünüyor?

Ethereum kurucusu Vitalik Buterin, Twitter’ı oldukça aktif kullanan geliştiricilerden biri. Buterin’in Twitter hesabında Ethereum’un geleceği ile alakalı özellikle dikkat çekici bir tweet bulunuyor.

Buterin, tweetinde Ethereum 2.0 güncellemesinin önümüzdeki beş ila on yılda nasıl bir performans sergileyeceğine dair kendi öngörüsünü açıklıyor.

Buterin de bu güncellemenin getireceği en büyük değişikliğin PoS algoritmasına geçiş olacağını düşünen isimlerden. Ayrıca PoS ile siber saldırıların gerçekleşmesi daha da zorlaşacak. Buterin, şu anki Ethereum zinciri ile 2.0 zincirinin ilerleyen zamanlarda bir araya gelerek tek bir blockchain olacağını belirtiyor.

Buterin, yol haritasında güncellemenin geliştirmelere her daim açık olduğundan da bahsederek her bir yeniliğin teknolojiyi daha yetkin hale geçireceği sinyallerini veriyor.

Öyle ya da böyle Ethereum 2.0, yaklaşıyor ve değişim belirtileri artık her zamankinden daha net bir şekilde belli oluyor. Alışılmış proof-of-work sisteminin komple değişmeye başlayacak olması kimilerini heyecanlandırırken kimilerini ise endişelendiriyor.

Gerçekte yeni güncelleme ile gelecek yeni sistemin kripto para evrenini ve Ethereum’un piyasa değerini değiştirecek mi veya madenciliği daha eğlenceli bir hale getirecek mi, zaman gösterecek.

Tüm gelişmelerden ve paylaşımlardan haberdar olmak için Telegram kanalımıza katılın!