Bitcoin’in ardından gelerek dünyanın en büyük ikinci kripto parası olan Ethereum (ETH), yıllardır beklenen hard fork’unu (sert çatallanma) bugün 12.965.000 numaralı blokta hayata geçirerek Londra adlı yeni döneme geçiş yaptı.
Ethereum’un on birinci hard fork’u olan Londra, içerisinde EIP-1559, EIP-3198, EIP-3529, EIP-3541 ve EIP-3554 olmak üzere beş tane Ethereum Improvement Proposal barındırıyor.
Üstünde yıllardır çalışılan bu güncellemeye damgasını vuran, gerek bu yılın başından beri madencilerden gördüğü tepkiyle, gerek yol açtığı tartışmalarla, gerekse doğurabileceği sonuçlarla EIP-1559 oldu.
Londra, işin temelinde neyi değiştirecek?
Bugün 15:34’te uygulamaya konan güncellemeye dek Ethereum ağında işlem yapmak isteyen biri, ne kadar yüksek bir işlem ücreti ödemeye razıysa işlemini o kadar hızlı şekilde gerçekleştirebiliyordu ama ağdaki blokların kapasitesi sınırlı olduğu için bu mekanizma, blockchainin yoğun olduğu dönemlerde sorunlara yol açıyordu.
2019’daki İstanbul, 2020’deki Muir Glacier, 2021’deki Berlin gibi güncellemelerin ardılı olan Londra, Ethereum’daki işlem ücreti mekanizmasını ıslah etmek için tasarlandı.
EIP-1559 ile birlikte ağdaki blok boyutunun, blockchaindeki trafik düzeyine bağlı olacak şekilde geçici olarak artış göstermesi sağlanacak ve yine bu trafik düzeyine göre değişiklik gösterecek ve bir base fee kullanılmaya başlayacak.
Bunun son kullanıcıya herhangi bir faydası olacak mı?
Londra güncellemesi, Ethereum bloklarının belli bir limite ve hedefe göre hareket etmesini sağlayacak. Bu doğrultuda, blokların %50’lik kısmının dolması hedeflenecek.
Ethereum blockchaini, bu hedefi tutturabilmek için blokların boyutu bu hedefin altında kalmaya başlarsa base fee’de indirime; bu hedefi aşmaya başlamışsa base fee’de zama gidecek.
Bunun işlem ücretlerinde doğrudan bir azalmaya yol açması beklenmiyor. Fakat bu mekanizma gas ücretlerini tahmin etmeyi kolaylaştıracağı için kullanıcı deneyiminin iyileşmesini sağlayabilir.
Ethereum’u deflasyonist bir varlık haline getirebilir
En büyük ikinci kripto para olan Ethereum’un, Bitcoin’in aksine bir maksimum arzı bulunmuyor. EIP-1559 da bu durumu değiştirmeyecek. Fakat onun getireceği yeni mekanizma, Ethereum ağında ne zaman işlem yapılsa sirkülasyondan bir miktarda ETH’in çıkmasıyla sonuçlanacak.
Ethereum madencileri şu anda hem blockchaindeki 2 ETH’lik blok ödülünü, hem uncle ödüllerini hem de işlem ücretlerini alıyor. Yeni güncellemede madencilere verilen “bahşişler” ve blok ödülleri yine madencilere gidecek fakat ödenen base fee’ler, yakılacak.
Dune Analytics’in 5 Ağustos tarihli tahminlerine göre EIP-1559, bir yıl içerisinde toplamda 2.902.578 tane ETH’in yok edilmesine yol açabilir. Şu anda anlık olarak yakılan ETH’ler, Watch the Burn gibi platformlardan izlenebilir.
Bu, fiyatı herhangi bir şekilde etkiler mi?
Kullanıcı deneyimindeki iyileşme, Ethereum tabanlı uygulamaların daha geniş kitlelere yayılmasını sağlayabilir. CryptoQuant CEO’su Ki Young Ju’nun, “Ethereum’un piyasa değeri, Bitcoin’inkini uzun vadede geçebilir.” derken üstünde durduğu başlıca şeylerden biri buydu.
Goldman Sachs’in The Block tarafından aktarılan raporunda belirtildiği üzere, “Ethereum ağındaki hareketliliğin artması, base fee sayesinde daha fazla ETH’in yanmasını sağlar ve madencilerin satışa çıkarabileceği ETH miktarını azaltarak, oluşabilecek satış baskısını hafifletebilir.”
Fakat base fee’nin Ethereum’u kesinlikle deflasyonist bir varlık haline getireceğini söylemek hatalı olacaktır. Londra hard fork’unun uzun vadede kullanıcıların işini kolaylaştırması, sirkülasyondaki ETH miktarını azaltması beklense de, Anthony Sassano’nun dile getirmek faydalı olabilir:
“EIP-1559, talepte ne zaman büyüme olsa blok boyutunun artmasını sağlayıp gas ücreti (mekanizmasını) daha az pürüzlü hale getiriyor. Ama bu, blockchaini daha ölçeklenebilir hale getirmiyor ve uzun vadede gas ücretlerini düşürmek için de bir çözüm olmayacak. İkinci olarak, her işlemde ETH yakılacak olması, illa ki üretilmeye devam eden ETH miktarından daha fazla ETH’in yakılacağı anlamına gelmiyor.