Javascript yaratıcısından, Ethereum kurucu ortağına kadar, bu kripto para birimleri çok sağlam ekiplere ve büyük amaçlara sahip.
1. Cardano (ADA)
Cardano, Ethereum kurucu ortağı Charles Hoskinson tarafından başlatılmış bir merkeziyetsiz platform. Cardano sahip olduğu blockchain’in akıllı kontratları ve merkeziyetsiz uygulamaları desteklemesi konusunda Ethereum ile benzer olsa da, bu proje sahip olduğu sidechain ve kullandığı teknoloji hakkında bilimsel değerlendirmeler yöntemi ile, daha gelişmiş ve ölçeklenebilir bir blockchain olmayı planlamakta.
Sidechain denilen şey tek bir amaç için geliştirilen ayrı bir blockchain platformudur. Blockchain sistemine sidechain eklemek, ana blockchain alt yapısındaki işlem sayısını azaltıp tıkanmayı önler. Tıkanma daha çok yakın bir zamanda EOS ve Ethereum blockchain’lerinin başına gelmişti. Bu da sidechain olayının ne denli önemli olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi.
Cardano tek bir katmandan oluşmuyor. Projenin içerisinde kendi kripto para birimi olan ADA‘nın çalıştığı Cardano Settlement Layer (CSL), ve akıllı kontratlar ile merkeziyetsiz uygulamaların çalıştığı Cardano Computation Layer (CCL) mevcut. Sidechain’ler ise Cardano’nun farklı katmanları arasında işlemleri bağlamak için kullanılmakta.
Çok katmanlı yaklaşım, blockchain’in soft fork kullanımı ile kolayca güncellenebilmesini sağlıyor. Soft fork dediğimiz olay en basit haliyle ”geriye uyumlu” ayrışma olarak belirtilebilir. Hard fork ise blockchain’in yeni ve ayrı bir versiyonunu ürettiğinden, önceki blockchain üzerinde çalışan düğümleri kabul etmeyen ve geriye uyumlu olmayan ayrışma olarak açıklanabilir.
Düğüm / node ise kaba tabirler blockchain’in kopyasının yüklü olduğu bir bilgisayardan ibaret.
Cardano blockchain platformunun adıyken, ADA ise bu platform üzerinde çalışan kripto para biriminin ismi. ADA ismi 19. yüzyıl matematikçilerinden olan ve aynı zamanda dünyanın ilk bilgisayar programcısı olarak görülen Ada Lovelace‘ten gelmektedir.
Basın saatine göre Cardano (ADA) şu an 0.14 dolar birim fiyatından işlem görmekte.
2. Basic Attention Token (BAT)
Basic Attention Token (BAT), Ethereum ağı üzerine kurulmuş merkeziyetsiz bir reklamcılık platformu. BAT, Javascript yaratıcısı ve Mozilla Firefox kurucu ortağı Brendan Eich tarafından yaratıldı.
BAT, yayıncılar, reklamcılar ve yine Brendan Eich tarafından yaratılmış Brave tarayıcısının kullanıcıları tarafından günlük hayatta kullanılabilecek bir hizmet tokeni.
BAT’ın potansiyel kullanımları arasında şunlar var:
- Bir reklamın görüntülenmesinden BAT almak.
- Özel ürünler veya özelliklerde BAT kullanmak.
- Favori yayıncılarınıza BAT bağışı yapmak.
- AdBlock yazılımından etkilenen reklamcıların ve yayıncıların bu zararlarını telafi etmek için BAT kullanmaları.
Bu sebeplerden ötürü karşımızda sadece bir token yok. BAT teknik olarak Brave internet tarayıcısı ile beraber piyasaya sürüldü ve bu tarayıcının sağladığı bütün imkanlardan yararlanıyor.
Brave ilk kurulumda içsel bir reklam engelleme sistemi ile piyasaya sürülen bir internet tarayıcısı. Projenin arkasındaki ekip, Brave’in normal bir internet sayfasının yüklenmesini ciddi anlamda yavaşlatan reklamları direkt olarak engelleme teknolojisi sayesinde, sıradan internet tarayıcılarına göre 7 kat daha hızlı olduğunu savunuyor.
Eğer reklamcılar Brave kullanıcılarının kendi reklamlarını izlemesini istiyorsa, kullanıcıların bu zaman kaybı için onlara BAT ödemesi yapmaları gerekecek ve bu sayede kullanıcılar reklam izleyerek para kazanabilecek.
Bu sistem aynı bazı reklamları izlediğiniz için size oyun içi para veren akıllı telefon oyunlarına benziyor. Buradaki fark ise BAT kullandığınızda bunu oyun içi değil gerçek dünyada da kullanabilmeniz.
Basic Attention Token basın saatine göre 0.27 dolardan işlem görmekte.
3. Ripple (XRP)
Ripple, Ripple Labs tarafından geliştirilmiş bir ödeme ve havale yapma sistemi. Ripple’ın amacı bankaların yüksek meblağlardaki paraları dünya çapında saniyeler içinde ve büyük işlem ücretleri yapmadan gerçekleştirmesini sağlamak.
Ripple sistemine ortalama olarak 3 saniyelik işlem zamanı ve çok düşük işlem ücretlerine sahip XRP kripto para birimi eşlik ediyor.
XRP’in hızı ve düşük işlem ücreti bunu Stellar Lumens’e benzer gibi gösterse de, Stellar bir geliştirici platformu görevi görürken, Ripple genel olarak dünyadaki bütün bankaları hedefleyen bir ödeme protokolü olarak tanımlanabilir.
Ripple şu an içi içlerinde JP Morgan, Santander, American Express ve The Bank of England’ın da olduğu 100’den fazla banka ile ortaklık imzaladı bile.
Bankalar büyük ölçüde Ripple’ın en büyük hedefi olsa da, bireysel kullanıcılar da yüksek orandaki meblağları transfer etmek için XRP kullanabilirler. Örnek vermek gerekirse, yabancı bir ülkedeki akrabanıza 10.000 dolar göndermek istiyorsanız, bunu 2-3 saniye içerisinde ve sadece bir kaç TL harcayarak yapabilirsiniz.
Büyük ölçülerde banka işlem ücreti ve bir kaç gün beklemenize hiç gerek yok.
XRP’ nin basın saatine göre birim fiyatı ise 0.47 dolar seviyesinde.
4. Stellar Lumens (XLM)
Stellar Lumens (XLM), Ripple kurucu ortağı Jed McCaleb tarafından başlatılmış bir merkeziyetsiz geliştirici platformu ve kripto para birimi projesi.
Ripple’ın yanı sıra, Stellar da çoğu kripto para birimine kıyasla çok daha düşük işlem ücretine sahip. İşlem hızı ise aynı Ripple gibi 2 ile 4 saniye arasında sürüyor.
Düşük işlem ücreti ve hız etmeni Stellar Lumens’in tek avantajları değil. Stellar buna ek olarak Stellar blockchain altyapısı üzerinde çalışacak ICO’lar, akıllı kontratlar ve merkeziyetsiz uygulamalar geliştirmek için de kullanılabiliyor.
Bu teknik olarak Ethereum’a ve ERC-20 token sistemine benziyor ancak Stellar’ın buradaki farklılığı, Stellar tabanlı tokenların çok daha hızlı ve ucuzz olacağı. Stellar’ın yarattığı bu farklılığın sebebi ise Stellar Lumens kripto para biriminin işlem hızının çok daha fazla olup, işlem ücretinin de bir o kadar düşük olmasından kaynaklanmakta.
Geçtiğimiz günlerde yaptığımız bir haberde Ethereum ağındaki gas fiyatlarının yükselmesi sonucu işlem ücretlerinin çok büyük oranlara yükseldiğini sizlerle paylaşmıştık.
Yakın zamanda Mobius, kendi ICO projesi için Stellar Lumens blockchaini kullanarak 39 milyon dolar toplamıştı.
Stellar Lumens’in basın saatine göre birim fiyatı 0.21 dolar seviyelerinde yer almakta.
KAYNAK: Hackernoon