Meşhur Bitcoin Logosu İşte Böyle Tasarlandı

Bitcoin (BTC) logo tasarımında kullanılan turuncu yerine kırmızı daha ilgi çekici olabilir miydi? ‘B’ harfinin hafif sağa eğik olması, onu havalıdan ziyade aslında sinir bozucu yapıyor olabilir mi? Muhtemelen hazır bir yazı tipi kullanılarak üzerinde çalışılan bir logonun ne gibi bir hikayesi olabilir? İnternet alemine yeni bir soluk getiren lider kripto para birimi Bitcoin’in logosuna dair bir beyin fırtınası yapıldığında çok fazla soruya ulaşılabilir. İşin aslı ise oldukça sembolist bir yaklaşımla formülleştirilmiş teknik detaylarda gizli.

Bitcoin teknolojisi kurucu Satoshi Nakamoto tarafından 2008 yılında halk arasında white paper olarak bilinen bir makale ile dünyaya duyuruldu. Açık kaynaklı bir yazılım olarak geliştirilen teknoloji, dünya çapındaki çeşitli geliştiricilerin desteğiyle yıllar içinde iyileştirilmeye ve güçlendirilmeye devam ediyor. Ancak teknolojinin doğuşundan itibaren gelişen ve değişen tek şey sadece Bitcoin teknolojisinin kendisi olmadı.

Köklerinde bulunan teknoloji ile birlikte sürekli seviye atlayan başka bir detay daha vardı: Bitcoin’in logosu. Bitcoin, teknoloji olarak oldukça ilginç bir arka plana sahip bir teknolojidir. Bu sebeple Bitcoin logosunun günümüzdeki halini almasındaki serüvenin sıkıcı olmadığı tahmininde bulunmak, elbette ki yanlış olmayacaktır.

Satoshi Nakamoto, Bitcoin için logoyu tasarlayan ilk kişiydi. 2010 yılında, teknoloji henüz yalnız başınayken, madeni parayı andıran ve ortasında bir “BC” harfleri ile tasarlanan logo, daha sonra Nakamoto tarafından tekrar bir rötuş aldı.

Madeni para veya belki de altını andıran bu yeni logonun ortasına ise BC harfleri yerine alt ve üst kısımlarında çizgilerin bulunduğu bir B harfi geldi. Logo, günümüzdeki haline ise bu aşamadan sonra “bitboy” isimli, kim olduğu hâlâ bilinmeyen bir kişi aracılığıyla getirildi.

Logonun günümüzdeki halini alması Phil Wilson öncülüğünde, kendi anlatımına göre, verilen çeşitli matematiksel talimatlarla bitboy tarafından tasarlandı. İkilinin çalışmaları sonrası tasarım aşamaları kübizm akımının yapay ışığında yeşerse de bitmiş olan tasarım sonrası ortaya oldukça minimalist bir Bitcoin logosu çıktı. Wilson’ın talimatları öyle formüller içeriyordu ki Wilson, B harfinin eğikliği ile bile bir mesaj iletebilmişti.

Atılan bu adımlar sonrası oturmuş olan Bitcoin logosu bir daha değişmedi. Logonun gerek Satoshi Nakamoto gerekse bitboy tarafından lansmanları çevrim içi bir Bitcoin topluluğu olan Bitcointalk isimli platformda yapıldı. Logolar için diğer kullanıcılar tarafından farklı yorumlar gelse de logonun değişmesini sağlayan kriterlerden biri de topluluktan gelen geri bildirimler oldu.

Nihayetinde Bitcoin teknolojisinde bir otorite, yasa veya bir başkan bulunmadığından gelişmelerin topluluktaki üyelerin fikirleri çerçevesinde şekillenmesi kadar doğal bir şey olamazdı.

Bitcoin simgesi mi Tayland Bahtı mı?

Satoshi Nakamoto, ilk Bitcoin logosunu kendisi tasarladı ve Bitcoin Core ismini taşıyan bir blockchain uygulamasını da simgesi olarak kullandı. İlk logo, madeni bir paraya veya altın sikkesine benziyordu ve içinde bir BC amblemi taşıyordu. Teknoloji dünyasında henüz yaygınlaşmamış olan “flat tasarımın” izlerini elbette ki bu logoda da görmek mümkün değildi.

Bitcoin kullanıcılarının bir topluluk olarak kullandıkları çevri için platform olan Bitcointalk forumunda Bitcoin için bir simge arayışı tartışmaları ise 2010 yılının şubat ayında başladı. NewLibertyStandard isimli bir kullanıcı, platform üzerinde yeni bir tartışma açarak Bitcoin simgesi için Tayland’ın para birimi olan bahtın (฿) kullanılmasını önerdi. Kullanıcı, aynı zamanda BTC’nin de resmi para birimi kodu olmasını teklif etti. BTC için olumlu bir fikir birliğine varılsa da Bitcoin için halihazırda kullanılmakta olan bir simge için topluluk aynı fikirde değildi.

Bitcoin yeniydi, sıfırdan üretilmişti ve hiçbir şeye benzemiyordu. Böyle bir teknoloji için itibari para birimlerinde kullanılmakta olan bir simgenin yaygınlaşması, Bitcoin’in itibarı için pek de iyi bir gelişme olmayabilirdi. Ayrıca ileride bu teknolojinin büyümesi durumunda piyasada iki farklı para birimi için aynı simgelerin kullanılacak olması da kafa karışıklıklarına sebep olabilirdi.

Topluluk tarafından ฿ simgesine yoğunlaşılması Satoshi Nakamoto’yu etkilemiş olacak ki Nakamoto, 24 Şubat 2010 tarihinde kendi icat ettiği teknolojinin logosunun rötuşlanmış yeni halini aynı platform üzerinden tanıttı. Güncel haline oldukça benzeyen logoda da tıpkı baht simgesinde olduğu gibi bir B harfi ve çizgiler bulunuyordu. Ancak Nakamoto, çizgileri çoğaltarak ikilemiş ve B harfinin baştan aşağı kesilmesini istememişti.

Nakamoto, yeni logoyu platform üzerinde tanıttıktan sonra logo için çeşitli görüşler oluşmaya başladı. Bir kullanıcı logonun profesyonel durmadığını belirtirken başka bir kullanıcıdan bu yoruma Bitcoin’in geliştirilmeye açık bir yapısı olduğu ve her zaman bir öncekinden daha iyi olan fikirlerin daha hızlı benimseneceği cevabı geldi. Tanıtılan yeni logonun teknolojinin yaratıcısı tarafından tasarlanması ise logonun benimsenmesini sağlayan en güçlü faktör oldu.

Her şey matematiksel, her formülün bir anlamı var

Nakamoto’nun kendi tasarımını topluluğa sunmasının üzerinden aylar geçtikten sonra ise kim olduğu hâlâ bilinmeyen bitboy kullanıcı isimli bir kişi tarafından forumda Bitcoin’in yeni logosunun tasarımı paylaşıldı. Logoya gelen yorumlar ise oldukça olumlu yönde oldu.

Görünüşüyle eskisine oldukça benzeyen yeni tasarım, daha flat bir dizayna sahipti ve turuncu arka planıyla dikkatleri eskisinden daha fazla çekiyordu. Üstelik bitboy, tıpkı Satoshi Nakamoto gibi logoyu herhangi bir kâr amacı gütmeden paylaşmış ve herkesin kullanımına açmıştı.

Son şeklini alan Bitcoin logosunun tasarımındaki detaylar ise logo paylaşıldıktan tam 7 sene sonra, 27 Mart 2017 tarihinde Phil Wilson tarafından aydınlatıldı. Tüm süreci bir blog gönderisiyle açıklayan Wilson, iddialarına göre logonun tasarlanması için bitboy ile kendisi görüştü. Logonun tasarlanması sırasında çeşitli matematiksel formüllerden yardım alan Wilson, bu süreçte çalışmanın beyniyken bitboy ise projeyi hayata geçiren tasarımcı oldu.

İlk bakışta muadillerine göre daha sade bir tasarıma sahip olmasına karşın modern tasarım, Wilson’un beyanına göre çeşitli matematiksel formüller içeriyordu. Tasarımın sembolizm kirişleri üzerinde yükselmesini isteyen Wilson, logonun her aşamasına gizlediği sembolleri bir bir detaylandırdı.

1. Wilson, logonun tasarımının geometrik şekillerin boyutlandırılması ile yapılmasını istiyordu. Bu sayede her aşamada çeşitli formüller kullanılarak birden çok geometrik şekil elde edilebilecekti. Tasarımcı bitboy da Wilson’ın bu isteğini yerine getirdi ve hazır bir yazı tipi kullanmak yerine B harfinin her detayını matematiksel oranlar kullanarak oluşturduğu şekillerle tek tek inşa etti.
2. B harfinin inşası sırasında geometrik şekiller büyük oranda %12.5 oranında küçültülüp büyülterek boyutlandırıldı. Matematikte “bir şeyin 8’de 1’i” demek olan 12.5 oranındaki 8 ise B harfinin sayısal olarak temsili demekti.
3. Geometrik şekillerin oranlanması ile elde edilecek olan büyük B harfine her bir şekil eklendiğinde aslında bir blok eklenmiş oluyordu. Böylece Bitcoin logosundaki blokların (yani şekillerin) birbirine eklenerek kendi blockchainini oluşturacağı sembolize edilmişti.
4. B harfinin üstünde ve altında bulunan çizgiler için de açıklama yapan Wilson, Bitcoin ile doların sembolize edilmesini istedi. Bitcoin’in altında ezilen bir dolar sembolünün simgelenmesi ile piyasada güncel olarak baskın gelen dolardan üstün geldiği mesajı verilecekti. Ancak B harfinin çizgilerinin Satoshi zamanında da olduğunu hatırlatalım.
5. Wilson, arka planda neden turuncu rengin kullanıldığına da açıklık getirdi. Yaygınlığın artabilmesi için hem internet sitelerine hem de basılı medyaya dost bir renk seçilmesi gerekiyordu. Wilson, bunun için CMYK değerlerini ardışık sayılar kullanarak değiştirdi ve 0,50,100,0 CMYK değerleri ile turuncuyu elde etti. Wilson, bu şekilde bir iki alternatif renge daha ulaştı ancak turuncu en göze çarpan renklerden biriydi ve güvenli olma duygusunu çağrıştırıyordu.
6. Arkada planın bir kare veya yıldız olmasındansa bir daire oluşunu ise Wilson, dairenin sonsuz olma özelliği ile açıkladı çünkü Bitcoin için de aslında istenen buydu. Ayrıca köşeli şekiller bir süre sonra insanların dikkatini dağıtabilirdi.
7. B harfinin sırtındaki kirişin aşağısındaki kesik de yine %12.5 oranında döndürülmüş bir şekil kullanılarak yapıldı. Bunun sebebini de port numarası ile açıklayan Wilson’a göre durum şundan ibaretti: “Bitcoin’in port numarası 8333‘tür. Dört adet B (BBBB) yan yana geldiğinde de böyle gözükmektedir. Aslında dört adet 8’in zincirleme art arda eklenmesi gibi düşünebiliriz. 12.5 ise 100’ün 8’de 1’i demektir ve o kesik, B harfinin sahip olduğu blockchain’i temsil eder.“
8. Son olarak ise Wilson, belki de diğer gizli sembollere kıyasla en çok göze çarpan ayrıntı olan B harfinin eğikliğine bir açıklık getirdi. Wilson, bu eğikliğin 14 derecelik açıyla olduğunu belirtirken bunun da blokchain’in sonsuz oluşu ile ilgili olduğunu anlattı. “12.5 değerini her defasında 10 ile bölerek yaklaşık olarak 13.888 kere toplayabilirsiniz. (12.5 + 1.25 + 0,125 + 0,0125, vb.) Bilgisayar programında ise bu oran en yakın tam sayı değerine uyarlandığında 14’ü temsil eder.“

Sembolizmin sınırları zorlanarak tasarlanmış olan Bitcoin logo tasarımı günümüzde hâlâ kullanılmaya devam ediyor. Logonun oldukça ünlenmesi bir yana, Bitcoin’e yeni gelebilecek bir logonun kullanılmakta olanın yerini alabilmesi için şu anda sahip olduğundan çok daha fazla teknik detay içermesi gerekebilir.