Bitcoin (BTC) fiyatı mart ayında dibi gördükten sonra %300 üzerinde bir yükseliş yakaladı ve gündeme oturdu. Özellikle bu hafta içerisinde yeniden 16.000 doların üstünü gören BTC/USD paritesi, altcoin yatırımcılarının yarasına ise tuz basmaya devam ediyor. Ağustos ayından beri yatırımcıların altcoin ralli beklentisi zirve yapsa da beklenen 2017 yılındakine benzer yükseliş bir türlü gelmedi. Peki bu ralli başladığında yatırımcıların nelere dikkat etmeleri gerekiyor?
Türkiye’deki kripto para ekosisteminin tecrübeli isimlerinden Estamina (@estamina04), kendi blog sayfasında paylaştığı yazısında yatırımcıları 10 tehlikeye karşı uyardı. Peki 2017 yılının sonunda Estamina’nın tecrübe ettiği olası altcoin rallisi tuzakları ve hataları neler?
Borç veya kredi ile kripto para yatırımı yapmayın
Aslında bu sadece altcoin rallisi için değil, genel olarak bütün kripto para yatırımları için geçerli bir kural olabilir. Kripto para piyasasının oldukça volatil yani dalgalı olduğu bilinen bir gerçek. Kredi veya borç para ile bu sektöre yatırım yapmak bu sebeple sanıldığından çok daha riskli olabilir. Estamina ise bu konuda yatırımcılara şunu tavsiye ediyor:
” Kesinlikle borç para ve krediyle bu işe bulaşmayın. Hele ki doların bu seviyelerde olduğu dönemlerde, bulaşacaksanız da kendi paranız olsun kayıp olursa en azından tek derdiniz kayıp ettiğiniz para olur ödeyeceğiniz borç değil. “
DYOR: Kendi araştırmanızı kendiniz yapın
Kripto para sektöründe DYOR olarak da bilinen bu durum, aslında yatırımcıların çabuk kandırılmalarının önüne geçmeyi hedeflemekte. Boğa döneminde yani FOMO’nun zirve yaptığı anlarda tanınan isimlerin “tavsiye ettiği” altcoin projeleri beklenmeyen şekilde hareket edebilir. DeFi çılgınlığı döneminde Eminence veya Hotdog projeleri bu duruma örnek olarak gösterilebilir.
“Tavsiyeleri sadece araştırmada işiniz hızlansın diye kullanın” tavsiyesinde bulunan Estamina, yukarıdaki hata yüzünden çok zarar ettiğini de ifade etti.
Twitter’ın pembe dünyasına kanmayın
Tecrübeli yatırımcının bir diğer tavsiyesi ise, satın alınan altcoin projesinin Twitter üzerinde aratılmaması ve bununla ilgili umutların büyütülmemesi gibi duruyor. Gerçekten de hangi proje olursa olsun sosyal medya üzerinden bunu hem kötüleyenler hem de övenler olacaktır. Bunun yatırım kararlarınız üzerindeki etkisini en aza indirgemek, sizin yararınıza olabilir.
Analistlerin takipçi sayısına değil, geçmişine bakın
“Boğada herkes teknik analiz uzmanı olur” ifadesini kullanan Estamin aslında bir bakıma haklı. DeFi çılgınlığı döneminde neredeyse her projenin rekor yükseliş elde etmesi, bir anda çok fazla “teknik analiz uzmanının” ortaya çıkmasına neden olmuştu. Olası altcoin rallisinde takipçi sayısı çok olan analistlerin değil, daha önceki aylarda ve özellikle ayı piyasası olarak bilinen düşüş döneminde tahminlerinde yanılmayan analistlerin dikkate alınması yatırımcıların yararına olabilir.
FOMO’ya kapılmayın
Teknik analiz bilgisi zayıf olanlara seslenen tecrübeli isim, yatırım yapılan kripto para yerinde sayarken başka projelerin FOMO’suna kapılma konusunda da kripto para sektörünü uyardı. “Aç gözlülük boğada en büyük düşmandır” diyen Estamina, sabrın ise kilit olduğunu ima ediyor. Yatırım yapmadan önce satış veya stop hedefi koymak ise bunun önüne geçebilir.
Asla all-in yapmayın
All-in yani amiyane tabiriyle “neyi var neyi yoksa kripto paraya basmak”, boğa döneminde en sık yapılan hatalardan birisi. Buna örnek olarak VANTA projesini öne süren Estamina, CEO’nun talihsiz bir trafik kazasında hayatını kaybetmesi ile bütün parasını da kaybettiğini ifade etti. Bu da portföyün farklı kripto paralara hatta farklı yatırım araçlarına bölüştürülmesi gerektiğini gösteriyor.
Düzenli takip alışkanlığı edinin
Herhangi bir yatırım yapmadan, yatırım yapılabilecek projeleri belirleyip bunların fiyatlarını bir süre Blockfolio gibi kripto para fiyat uygulamaları üzerinden takip etmek de yatırımcılara yardımcı olabilir. Teknik analiz verileri kadar olmasa da bu sayede de direnç veya destek noktaları konusunda bilgi sahibi olmak mümkün. Buna ek olarak BTC’nin piyasayı nasıl etkilediği ve hangi altcoin fiyatında sert çıkışlar veya inişler yaşandığı da buradan takip edilebilir.
Büyük haberlerin fiyatlanmasını kaçırmayın
Temel analizin en az teknik analiz kadar önemli olduğu unutulmamalı. Projelerin hard fork, ana ağa geçiş veya bunun gibi önemli gelişmeleri Coinmarketcal gibi internet sitelerinden takip edilebilir. Estamina ise ilgili gelişmenin gerçekleştirileceği gün değil, bundan birkaç gün önce yani fiyatlanma tamamlandığında elindeki kripto parayı satarak daha fazla kazanç elde ettiğini belirtiyor.
Uniswap ve DeFi projelerine dikkat
Eylül ayında sert çakılan DeFi projeleri, yeniden hayat bulamaya başladı. Estamina da altcoin rallisi esnasında Uniswap üzerinde çok fazla dolandırıcılık odaklı proje olacağını vurguladı. Bu da aslında DYOR yani kendi araştırmanızı yapmanızın önemini bir kere daha ortaya koyuyor.
Kazancınızı çekip, ana paranız ile devam edin
Tecrübeli yatırımcının son tavsiyesi ise elde edilen yükselişten kalan kazancın sistemden çekilmesi. Bu sayede ana paranız hala ilk yatırımızda kalırken, olası sert bir düşüşte edeceğiniz zarar miktarını da minimuma indirmiş olabilirsiniz. Tabii ki stop emir de bu konuda zararı azaltacaktır.