2017 yılının Aralık ayında yaşanan devasa kripto para patlaması, bir çok uzmana göre önümüzdeki aylarda tekrar yaşanabilir. Ancak bu sefer patlamayı tetikleyen kripto para biriminin lider Bitcoin olmayacağına dair bir çok söylenti ortalıkta dolanmakta. Görünüşe göre sıradaki patlama Bitcoin yerine, bir alt koin’in tetiklemesinden doğabilir.
Kripto Para Piyasasını Ne Bekliyor?
2018 yılı bir çok kripto para birimi ve genel olarak kripto para piyasası için korkunç bir dönem oldu. Bazı kripto paralar 2017 yılının Aralık ve Ocak ayında elde ettikleri tüm zamanların en yüksek değerlerinden, %80 hatta %90 oranında düşüş yaşadı.
Yine de, bazı ekonomistler bu sert dalışın piyasa için iyimser olduğunu iddia etmekte. Bloomberg‘in köşe yazarlarından olan ünlü ekonomist Tyler Cowen‘e göre, olası bir fiyat düşüşü belki de kripto paralar için en iyi olay.
19. yüzyılda demir yolu hisselerinde ve 2000’li yıllarda dotcom çöküşünde yaşanan olaylara değinen Cowen, bazı olumsuzlukların yanı sıra oldukça fazla olumlu olayın yaşandığına işaret etti.
”İnternet hisseleri 2000 – 2002 arasında dot-com çöküşü ile dibi buldu ancak daha sonra bunun kötü şirketleri temizleyip, Amazon ve Google gibi firmaların yükselişini sağlayan sıradaki teknoloji devrimi için yolu açtığı ortaya çıktı.”
Cowen internetin de ilk başlarda ciddi bir çöküş yaşadığını ancak daha sonra 2000 ve 2002 yılları arasında ”içerisindeki kötü şirketleri” temizledikten sonra, Amazon ve Google gibi devlerin ortaya çıkması için gereken fırsatı sağladığını düşünmekte.
Geçtiğimiz bir kaç hafta boyunca Bitcoin’in fiyatı çok düşük oranlarda ama istikrarlı bir şekilde yükselmekteydi. Basın saatine göre de bitcoin’in son otuz günlük tahmini volatilitesi 1.55 oranında gezinirken, 60 günlük volatilite ise 1.54 civarında ki bu rakamlar daha önce neredeyse hiç görülmemişti.
Özellikle sektörün en çok ihtiyaç duyduğu unsurlardan birisi olan kurumsal yatırımcılar, Bitcoin’in düşük volatilitesinin daha fazla yatırım alabilmesinin önündeki teşvik olduğunu düşünürken, Bitcoin belki bu sayede ilk tasarlanması esnasındaki vizyona, bir ödeme aracına dönüşebilir.
Bitcoin’in kodlanmasında önde gelen üçüncü isim olan Jeff Garzik geçtiğimiz günlerde Bitcoin’in ödeme aracı veya değer saklama aracı olarak kullanımına değindi ve Chainalysis tarafından yapılan güncel araştırmanın sonuçlarını örnek göstererek, Bitcoin’in ticari anlamda para olarak kullanımının kesinlikle düşüşte olduğunu vurguladı. Garzik konu hakkında şunları iletti ve Bitcoin’in aslında neye ihtiyacı olduğunu aktardı:
”Bitcoin, yüksek hacimli ödemeler yönünde evrilmedi, ki bu bizim Bitcoin’in ilk günlerindeki düşündüğümüz bir şeydi: dükkanların Bitcoin kabul etmesini sağlamak. Ancak değer saklama aracı yönünden Bitcoin tartışmasız bir şekilde başarıya ulaştı.”
Tyler Cowen’a göre ise Bitcoin’in planlanan vizyonuna ulaşmasının önündeki engel volatilite ve görünüşe göre bu gerçek anlamda azalıyor. Bunun yanı sıra azalan volatilite ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu’nun VanEck-Solidx ETF başvurusunu kabul etmesi yönünde de olumlu bir adım. SEC daha önce aldığı ret kararlarında Bitcoin ETFsinin piyasa manipülasyonu yüzünden de verilemeyeceğini belirtmişti ve volatilitenin bu seviyeye düşmesi manipülasyonun da azaldığının kanıtı niteliğinde.
Şu sıralar bir çok kripto para analisti, piyasanın dibi bulduğunu ve iyice yatay seyretmeye başladığını, bunun da yakın zamanda bir patlamaya sebebiyet vereceğini iddia etmekte. Mike Novogratz’ın yanı sıra aynı düşünceye sahip olan bir başka isim Anthony Cuthbertson, ”kripto para birimi analistleri piyasanın 2017 yılının sonlarında yaşadığı yükselişin eşiğinde olduğunu” düşünmekte ifadesiyle de durumu özetlemekte.
”Tek uyarı şu ki, bu sefer yükselişe liderlik eden Bitcoin olmayabilir.”
Sıradaki Patlamayı Getiren ETH veya XLM Olabilir Mi?
Anthony’nin düşüncesi ışığında sıradaki patlamanın Bitcoin tarafından yönetilmeyeceği göz önüne alınırsa, kripto para piyasasını tekrar boğalarla birleştirecek alt koini tahmin etme konusu bir hayli zorlu olabilir. Çeşitli dönemlerde çeşitli haberlerler inanılmaz yükselişler ve sonra durduk yere düşüşler yaşayan alt koinler, piyasa hacmi bakımından en büyüğünden, en düşüğüne kadar birer kara kutu niteliği taşımakta.
Santiment‘in yaptığı bir araştırmanın sonucuna göre, en büyük adaylardan birisi de piyasa hacmine göre ikinci en büyük kripto para birimi Ethereum. Santiment Ethereum tabanlı ağların ”ETH’nin tekrar sıçramasını beklemeyi bitirdiler ve bunun yerine kendi boğa piyasaları için yolu açmaya başladılar.”
Ethereum özellikle bir kaç ay önce ERC-20 tabanlı token projelerinin ellerindeki ETH’yi elden çıkartması sonucu 12 aydır hiç görmediği düşük seviyelere gerilemiş ve kullanıcıları korkutmuştu. XRP’nin elde ettiği yükseliş ile ara ara ikinciliği elinden kaptırmış olan ETH, basın saatine göre hala ikinciliği savunmakta.
Cuthbertson konuşmasında bir teknoloji uzmanı olan Ian Mcleod‘un ”Ethereum muazzam ve kesin bir küresel çıkışın eşiğinde olabilir” cümlesini kullanarak ETH’ye ne kadar güvendiğini de gözler önüne sermekte.
Veya belki de tetikleyici XRP’nin kardeş kripto para birimi olarak bilinen Stellar Lumens’in (XLM) elindedir. Blockchain firması geçtiğimiz 6 Kasım 2018 tarihinde toplamda 125 milyon dolarlık XLM dağıtacağını duyurmuş ve XLM’nin her yerde konuşulmasına neden olmuştu.
We’ll be running the program over the next few few months, with distributions done daily in small tranches relative to the market. To participate head to: https://t.co/ker4VxVrTj
— Peter Smith (@OneMorePeter) 6 Kasım 2018
Bunun yanı sıra piyasa hacmine göre üçüncü sıradaki kripto para birimi XRP de, bir ay önce yaşadığı %96 ve üzerindeki artış ile tekrardan ”boğa geliyor mu” düşüncelerine yol açmış olsa da, daha sonra sert bir düşüş yaşayıp eski seviyelerine geri dönmüştü. Kripto para piyasası şüphesiz çok fazla gelecek vaat eden projeye ve ekibe sahip ve tamamiyle bu sebepten, söz konusu projelerin arasından hangisinin sıradaki boğa piyasasının tetikleyicisi olacağını tahmin etmek gerçekten zor.
Bunun yanı sıra lider kripto para birimi Bitcoin’in, kurumsal yatırımcılar tarafından en çok kullanılan ve yatırım yapılan kripto para birimi olmasından dolayı hala tetikleyici olabilme ve boğayı sürebilme ihtimali olduğunu da unutmamak gerekiyor. Dünyanın en büyük menkul kıymet borsalarından NYSE‘nin ana firması ICE‘nin piyasaya süreceği Bakkt projesi, bir çok kişi tarafından umutla beklenmekte.
Bakkt’ın yanı sıra basın saatine göre 6 milyar doların üzerinde net varlığı bulunan Fidelity‘nin kripto para sektörüne çok yakında giriş yapacağını da unutmamak gerekiyor. Boğa belki de çoktan geldi, ancak etkisi henüz hissedilmiyor.