Türkiye’de kripto para piyasaları ile ilgili yeni bir araştırma yapıldı. Çalışma, yerli kripto para yatırımcılarının %62,2’sinin ortalamanın üstünde ve daha yüksek risk toleransına sahip olduğunu gösterdi.
Prof. Dr. Nurullah Uçkun ve Lokman Dal; Türkiye’deki kripto para yatırımcılarının finansal risk toleransını ölçebilmek adına bir çalışma yaptı. Aktif bir şekilde yatırım yapan 233 kripto para kullanıcısına; finansal risk, yatırım riski ve spekülatif risk bileşenlerini esas alan çoktan seçmeli sorular yöneltildi.
Sayıca fazla olmayan bu yatırımcılar, çeşitli gruplara ayrıldı ve farklı yatırımcı profilleri arasındaki ayrımlar incelendi. 2019’da yürütülen çalışma, 2021’de yayımlandı.
Ortalamadan daha yüksek
Yatırımcılar, risk tolerans skalasında kendi aralarında kıyaslandılar. Ortaya çıkan tabloya göre yatırımcıların %4’ü düşük risk toleransına, %3,4’ü ortalamanın altında risk toleransına, %33,9’u ortalama/ölçülü risk toleransına, %35,6’sı ortalamanın üstünde risk toleransına ve %26,6’sı yüksek risk toleransına sahip.
Bu çalışma özelinde*, yerli kripto para yatırımcısının %62,2’si ortalamanın üstünde ve daha yüksek risk toleransına sahip görünüyor.
Katılımcıların yatırım alışkanlıkları
Çalışmaya katılan yatırımcıların yaşı 20’nin altından başlayıp 50’nin üstüne kadar çıktı. Bu yatırımcıların kimi evli, kimi bekar, kimi çocuklu, kimi emekli, kimi kendi işinde çalışıyor. Araştırmacılar, bu yatırımcıların alışkanlıklarını öğrenebilmek adına birkaç soru yöneltti.
Bu yatırımcıların, portföylerini sık sık kontrol ettikleri öğrenildi. “Portföyünüzü hangi sıklıkla gözden geçiriyorsunuz?” sorusuna “Her gün” yanıtını verenlerin oranı %68,7 oldu. Haftada bir kere bakanların oranı %9,9, ayda birkaç kere bakanların oranı %5,6 olarak açıklandı.
Dağılımları
Yatırımcıların %30,9’u, portföyünde 5 ve üzeri kripto paraya yer verdi. Tek bir kripto paraya yatırım yapanların oranı %20,6 oldu. Diğer oranlar; %14,6 ile %18,5 arasında değişti ve yakınlık gösterdi.
Dağılımları
Yatırımcıların %31,3’ü, kişisel portföylerini yönetirken kullandıkları temel bilgi kaynağının “tecrübeleri” olduğunu söylüyor. %37,8’i ise portföy yönetimi için İnternet, TV ve medya kanallarını baz alıyor.
Kaynaklarına Göre Dağılımları
“Risk almaya eğilimli”
Bu araştırma, büyük bir yatırımcı kitlesini kapsamamakla birlikte bazı alanlarda yeteri kadar veri de sağlamıyor. Örneğin, katılımcıların %91,8’i erkek olduğu için kadın yatırımcıların davranışlarına ilişkin bir sonuca varmak güç. Fakat araştırmacılar, eldeki verileri kullanarak bazı çıkarımlarda bulunuyor.
Bu tablolar, Türkiye’deki kripto para yatırımcılarının büyük bir kısmının “yüksek düzeyde risk almaya eğilimli, erkek bireyler” olduğunu gösteriyor. Piyasadaki tehditlerin üstünde duran araştırmacılar, daha bilgilendirici faaliyetlerin yürütülmesi için çağrıda bulunuyor.
*Editör notu: Bu çalışma, Türkiye’deki 233 kripto para yatırımcısını kapsamaktadır ve cinsiyet farklılığı gibi ölçütler bakımından derin bir katılımcı kitlesine sahip değildir. Ayrıca, 2021’de yayınlanmış olan bu makalenin 2019 yılında yürütüldüğü bilinmektedir. Bu nedenle, çalışmanın güncel tabloyu ve Türkiye genelini yansıtmaması mümkündür.
Kaynak: Uçkun, N, Dal, L. “Kripto Para Yatırımcılarında Finansal Risk Toleransı“. Muhasebe ve Finansman Dergisi (2021): 155-170.
