Yerli Kripto Borsaları, Bu Belgeleri Vermeyenlerin Hesabını Kapatabilecek
Yerli kripto para borsaları, mayıs ayında yürürlüğe giren yönetmelik kapsamında bazı kullanıcılarından onların mesleğine ve gelir kaynağına ilişkin bilgiler istemeye başladı. Artık MASAK’ın yükümlülüklerine uymak zorunda olan borsalar, bu bilgileri iletmeyenlerin hesabını kapatabilecek.
2013’te kurulan İstanbul merkezli BtcTurk’ün bazı kullanıcıları, geride bıraktığımız son birkaç hafta içerisinde kendilerine borsa yetkilileri tarafından gönderilmiş e-postaları online platformlarda paylaşmaya başladılar. Bu paylaşımlara göre borsa, bazı kullanıcıların işlemlerine belli başlı sorulara yanıt alıncaya kadar kısıtlama getirebiliyor.
Belgelerin birkaç saat içinde iletilmesi isteniyor
Kullanıcılara gönderilmiş e-postalardan özellikle bir tanesi, pazartesi akşamı sosyal medyada tartışmalara yol açtı. Bir BtcTurk kullanıcısına geçen hafta gönderilmiş e-postada, kendisine borsanın “Güvenlik ve Risk Birimi tarafından yapılan rutin kontroller sonrasında hesabının incelemeye alındığı” ve bazı belgeleri teslim edinceye kadar hesabından “kripto (para) çekemeyeceği” bilgisi aktarıldı.
Paylaşımda hesabın neden incelemeye alındığı belirtilmezken, hesap sahibinden istenen bilgiler sırasıyla şu şekilde:
- Mesleğiniz nedir, kaç yıldır bu meslekte çalışmaktasınız?
- Öğrenim durumunuz nedir?
- Gelir kaynağınız? Ücretli: Serbest meslek (Serbest meslek ise ilişkili olduğu firma ismi), Diğer: (Gayrimenkul kirası, faiz, hisse senedi vb. gelirleri) (Aylık geliriniz ve gelirinizin ne kadarını kripto işlemleri için kullanacaksınız?)
- Adres teyit belgesi (adınıza kayıtlı E-Devlet üzerinden alınmış barkodlu ikametgah belgesi)
- Telefon numarası adınıza kayıtlı olduğunu gösterir belge (E-Devlet üzerinden alınacaktır)
- Hesap onayınızda ilettiğiniz kimlik belgesinden farklı resimli kimlik belgesinin ön ve arka yüzü fotoğrafı.
- Başkası adına işlem yapmadığınızı beyan ettiğiniz imzalı selfie dilekçeniz. (Aşağıdaki dilekçeyi kendi el yazınız, isim, soyisim, imza ve tarih olacak şekilde kimliğiniz ön yüzü ile birlikte selfie çekerek iletiniz) Örnek Metin: T.C. resmi makamları tarafından yayınlanmış ilgili kanun ve yönetmelikler gereği şirketiniz nezdinde oluşturduğum kullanıcı hesabımdan sadece kendi nam ve hesabıma işlem yaptığımı, başkası adına işlem yapmadığımı ve yapmayacağımı beyan ve taahhüt ederim.”
- Transfer yapmış olduğunuz kripto para adresiniz hangi platform veya cüzdana aittir? (Site ismi ve cüzdan adresi görünecek şekilde ekran görüntüsü )
Başka bir kullanıcıya dün saat 13:01’de gönderilen mailde ise kendisinden borsaya gönderdiği 503.341 lira parayı “nereden elde ettiğini” ve bu paranın “kaynağını” belgeleri ile birlikte açıklaması istendi. İlgili belgelerin aynı gün saat 16:00’ya kadar iletilmemesi halinde, hesap sahibinin hesabının “süresiz şekilde kapatılabileceği” belirtildi.
BtcTurk, Koin Bülteni olarak kullanıcılardan talep edilen belgelere ilişkin bilgi almak için yönelttiğimiz soruya, şu şekilde yanıt verdi:
“Her platformun birbirinden farklı güvenlik süreçleri bulunmaktadır. BtcTurk olarak kullanıcımızın hesap ve işlem güvenliğini önemsiyoruz. Talep edilebilen ilgili belgeler tamamen kullanıcılarımızın BtcTurk hesaplarının güvenliği içindir.”
“Bu belgeler isteniyor ve istenmeye devam edecek”
Türkiye’deki kripto para borsaları, Resmi Gazete’de yayımlanan Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile 30 Nisan 2021 tarihi itibarıyla MASAK’ın uygulamalarına bağımlı hale geldi.
MASAK yükümlülerinin, detayları büyük ölçüde Tedbirler Yönetmeliği’nde verilmiş olan müşterini tanı uygulamalarını yerine getirme ve kendi platformlarında yapılan veya aracılık ettikleri işlemlere konu “mal varlığının yasa dışı yollardan elde edildiğine veya yasa dışı amaçlarla kullanıldığına dair herhangi bir bilgi, şüphe veya şüpheyi gerektirecek bir hususun bulunması halinde bu işlemleri” MASAK’a bildirme zorunlululuğu bulunuyor.
GlobalB Law Firm kurucusu Avukat Sima Baktaş, BtcTurk’ün kullanıcılardan talep ettiği bilgilere ilişkin yaptığı açıklamalarda, borsaların bu süreçleri uygulamaması halinde “suç işlemiş” sayılacağını söyledi ve şu açıklamada bulundu:
“Bu belgeler isteniyor ve istenmeye devam edecek. Türkiye’de kurulu tüm borsa şirketleri bu şekilde hareket edecektir.”
Baktaş, kripto para borsalarının MASAK’ın talepleri doğrultusunda ek belgeler isteyebileceğini, paranın kaynağını sorabileceğini, başkası adına hareket eden hesapları araştırabileceğini ve ispat sunulmaması halinde bu hesapları (MASAK’a) bildirebileceğini belirtti.
Belgeleri teslim etmeyenlerin hesabı kapatılabilecek
Kullanıcılardan talep edilen belgelerin ölçeğinin borsadan borsaya değişiklik göstermesi mümkünken, borsalar bu belgeleri teslim etmeyen kullanıcıların hesaplarını askıya alabilecek veya tamamen kapatabilecekler.
BtcTurk’ün kullanım sözleşmesinde belirtildiği üzere, kullanıcı hesaplarının incelemeye alınmasının ve bu “soruşturmanın sonuçlanmasının ardından BtcTurk […] hesabınızın veya herhangi bir ilgili hesabın, tamamen (BtcTurk’ün) takdirine bağlı olarak, bir davranış ihlalinde bulunduğu tespit edilirse ve/veya kullanım yasağı ve/veya uygunluk ile ilgili herhangi bir koşul varsa veya meydana gelirse, bu tür hesapları feshetme” hakkına sahiptir.
Ticaret hacmi bakımından ülkenin önde gelen Paribu ve Bitexen gibi diğer borsalarının sözleşmelerinde de buna benzer ifadeler bulmak mümkün. Örneğin Paribu, “kullanıcının hatalı ve/veya yanlış bilgi verdiğini tespit ettiği halde, sözleşmeyi tek taraflı feshederek kullanıcıya ait hesabı, hiçbir bildirimde bulunmaksızın iptal etme, durdurma veya askıya alma ve bu kişiye bundan sonra hesap açmama keyfiyetine haizdir.”
Benzer şekilde, Bitexen de “sözleşme ekleri kapsamında aykırılık teşkil eden ya da etme şüphesi bulunan tüm işlemleri durdurma ve inceleme yetkisine sahiptir.” Benzer haklara, Binance de sahip.
Bir BtcTurk kullanıcısı, R10’da yaptığı paylaşımda borsanın kendisinden talep ettiği belgeleri borsaya gönderdiğini ve hesabının açıldığını duyurdu. TeslaAlb adlı kullanıcının 26 Mayıs 2021 tarihinde hesabının güncel durumu ile ilgili şu açıklamayı yaptı:
“İstenilen belgeleri gönderdim, altına da verdiğim bilgilerin hiçbirinin devlet kurumu veya özel kurum fark etmeksizin paylaşılmaması şartı ile gönderiyorum yazdım. Bugün hesabımı açtılar fakat eminim ki bu bilgiler MASAK’a gidecek. Ben de paşalar gibi gidip bilgilerimi isteğim dışında kullandığı için BtcTurk’e dava açacağım.”
