Medya Bitcoin’in Karşısında mı? Fiyatı Düşürmeye mi Çalışıyor? İşte Basın ve Bitcoin’in Tarihçesi

Açık konuşalım, dokuz yıl gibi kısa bir süre içinde, Bitcoin ana akım ekonomide bir farkındalık yaratacak ve kendini sorgulatacak değişiklikler yaptı ve yapmaya da devam ediyor.

2009 yılından bu yana, sektörün lider kripto parası geleneksel ekonomi ve bankacılık sistemlerine tamamen zıt bir sistemle hareket ederken; dünyaya da Blockchain adında bir teknoloji sunmayı ve bu yönde inovasyonları mümkün kılmayı sağladı.

Bitcoin’de tabii ki aynı diğer paralar gibi fiyat gel gitleri de oldu. Deyim yerindeyse lider kripto para, bu süre boyunca adamı ”Rezil de etti, vezir de.” Bu durum, yani bu yüksek volalite, birçokları için Bitcoin’in ölüm fermanını imzalama fırsatıydı ve manşetlerden sürekli bir şekilde Bitcoin bir balon vs. olarak nitelendirildi.

Bu haberler ve yorumlar, birçok sektördeki birçok iş kolundan, çok farklı yorumcular vasıtası ile yapıldı. Yorumlar öznel olmakla birlikte, genel durum her zaman negatifleşmişti ve korku imparatorpluğu burada da kendini göstermeye başlamıştı. Bu mentalite de, teknolojinin iyi gidişinin dönem dönem önüne geçti.

Haydi gelin, 2018’in bu dönemine kadar, medyada Bitcoin ile ilgili hangi kötü haberler ‘servis’ edilmiş, biraz daha yakından bakalım…

Bitcoin’in Ölüm Fermanlarına Kısa Bir Bakış

Bitcoin’i yerden yere vuran haberler bulmak aslında hiç de kolay değil. Sadece buna bakmak için 99bitcoins.com adlı siteye bakmak yeterli. Bu sitede, Bitcoin’i yeren haberlerin sayısı, 300’ü çoktan geçmiş durumda.

Bu web sitesine göre, Bitcoin’i yeren ilk haber ‘Neden Bitcoin bir para birimi olamaz’ başlığı ile yazılan ve Underground Economist isimli bir sitede çıkan yazı. Yazının tarihi ise 2010 yılı. Temel olarak yazıyı kaleme alan yazar, Bitcoin’in çok ciddi fiyat değişiklikleri gösterdiğin ve bu sebeple asla bir para birimi olamayacağını ifade ediyor. Yazıda, şu ifadeler kullanılıyor:

”Bitcoin kendine iyi bir yol bulsa da, şu aşamada fiyat dalgalanmaları ise baş etmekte zorlanıyor. Bitcoin’e azalan talep fiyatlarda düşmeye neden olurken; artan talep ve alış baskısı ise tam tersi olarak artmasına sebep oluyor.”

Bundan sonra, Bitcoin’in balon olduğunu ve başarısız olacağını belirten haberler, yıldan yıla artış göstererek; 2017’ye geldiğimizde 118 habere kadar yükselmiş. Bu haberler, genel olarak çeşitli otoritelerin Bitcoin’i yermesinden oluşuyor. Birçok farklı sektörün birçok ismi tarafından kaleme alınan yazılarda Bitcoin’e ithaf edilen ifadeler arasında, sahtekarlık, ponzi ve kara para aklama aracı gibi şeyler yer alıyor ve bunları genişletmek de hayli mümkün.

Bitcoin’in biteceğini belirten haberlerin örnekleri ve sayıları tabii ki kolaylıkla çoğaltılabilir ancak bu haberi yayınlayan sitelere ve başlıklarına baktığımızda farklı bir yere doğru yol alıyoruz.

İlk başta bahsettiğimiz haberi yazan siteler gibi küçük çaplı siteler başta iş yapsa da, süreç dahasonra çok daha büyük sitelerin yayınladığı haberlere evrildi ve yayınlayan platformlarla birlikte başka bir dünyaya geçildi.

Ana Akım Çılgınlık

CNBC, son birkaç yıldır kripto paralar ile ilgili önemli haberler yapıyor ve sitenin yürüttüğü gazetecilik faaliyeti, gerek pozitif gerekse de negatif yorumların yer bulması ile son derece objektif görünüyor.

Bununla birliklte CNBC, son dönemde Bitcoin’e ‘balon’ ve ‘ponzi’ gibi yakıştırmalara yapan ve Bitcoin’in nasıl eriyip gideceğini anlatan kişilerle de röportaj yapıyor. Bunlardan en yenisi, JP Morgan CEO’su Jamie Dimon’un, Bitcoin’i 17. yüzyılın sonunda Hollanda’da başlayan lale çılgınlığına benzettiği ifadeleri kullandığı röportajdı. Amerikalı yöneticinin, şu açıklamaları sonrası, Bitcoin’de ciddi bir düşüş yaşanmıştı:

”Bitcoin lalelerden de kötü. Bunun sonu iyi olmayacak. Birileri ölecek. Para birimleri yasal desteklere sahip, Bitcoin patlayacak.”

Kasım 2017’de de ise sektörün bir başka lider haber sitesi Bloomberg, Bitcoin’i bitirecek şeyler üzerine bir yazı kaleme aldı. Bitcoin oradan 20 bin dolarla çıksa da o haberde kaynak gösterilen bazı isimler; alt koinler, düzenleme süreçleri, siber saldırılar gibi birçok şeyin, Bitcoin fiyatını düşüreceğini beirtmişti.

Balon Muhabbetleri

İngiliz medyasının açık ara en saygın gazetesi Guardian da, Kasım 2017’de bir haber yaparak Bitcoin’in fiyatını balon olarak niteledi. Madencilik masrafları ve ünlü reklamlarını da bahane eden gazete, Bitcoin’in temel kullanım amacının uyuşturucu satın almak ve bunları online ödemek olduğunu aktardı.

Forbes yazarı Jay Adkisson da, bir makale kaleme alarak, Bitcoin’in bir sahtekarlık olduğunu ifade etti. Yazar, Bitcoin fiyatının tamamen gerçek dışı olduğunu belirtti ve kripto paraların hepsinin birbirinin kopyası olduğunu söyledi.

Yine bir başka İngiliz gazetesi The Telegraph da, geçen yıl boyuna birçok haber yayınlayarak; Balon muhabbetini defalarca kez açtı. Gazetenin yazarlarından Abhishek Parajuli kendi köşesinde, Bitcoin’e sert eleştiriler getirirken; ciddi volalite ve düşük kullanım oranlarını eleştirerek şunları dedi:

”Çılgınlık ve trend bir yana, Bitcoinler tam olarak birer piyango bileti. Hiçbir kullanım alanları yok. Müzik durunca, elinde tutanlar yanacak, benden söylemesi.”

Wall Street Journal yazarı James Mackintosh da Bitcoin’i Eylül 2017’de sert ifadelerle eleştirdi. Temelde, Bitcoin’in dijital altın olduğu yönündeki iddiaları çürütmeye çalışan Mackintosh, hem gerçek altın fiyatı hem de diğer sebepleri bahane ederek, bunun gerçekleşmesinin çok zor olduğunun altını çizdi.

Bu haberlerin ve yazıların hepsi, gayet yüksek tirajlı kurumlar için yazılsa ve çok iyi düzenlense ve araştırılsa da, bu haberlerin hiçbirinde, Bitcoin’in neden düşeceğine dair net bir somut kanıt yer almıyor. Bazıları fiyat düzeltmelerini doğru bir şekilde tahmin etse de, kripto paraların ölüp biteceğini düşünenlerin haklı çıktığını söylemek çok güç.

ETH ve Diğerleri

Medya tepkisini genelde göğüsleyen Bitcoin olsa da, lider kripto para bu uğurda yalnız kalmadı ve basının sert haberlerinden Ethereum ve diğer kripto paralar da nasibini aldı.

Market hacmine göre en büyük ikinci kripto para olan Ethereum, 2015’te çıktığından bu yana sert eleştirilere maruz kalan bir başka koin. Digiconomist sitesi de, Ethereum’u ‘gömen’ haberlere yer veriyor ve bu rakam şimdiden 16 oldu bile.

Bu haberleden ilki, Wall Street Technologist ismiyle hizmet veren ve eski Wall Street çalışanı Jerry David’in sahibi olduğu bir sitede yayınlandı. Aralık 2015’te yazılan haberde, David; Ethereum’un başarısız olmasını beklediğini, şu sözlerle ifade ediyordu:

”Fazla yüksekten uçuyorlar. Basitlikten fazlaca uzaklar ve pek fazla iş tecrübesi olmayan biri için yönetmesi çok güç paralar ortada dolanıyor.”

Geçen üç yılda Ethereum iyi işler başarsa da, bu yolda ciddi eleştirilere ve hatta iftiralara da maruz kaldılar. Haziran 2016’da, DAO’nun kurumunun ardından hackerlar gidip 3.6 milyon ETH çalındı ve bu koinler, o dönem 60 milyon dolar ediyordu. O dönem çıkan haberler, bu saldırının Ethereum’un mevcudiyetini temelden sarsacağı yönündeydi.

Bundan hemen hemen bir yıl sonra, bir hacker Ethereum merkezli bir platform olan Parity’de ciddi bir açık buldu ve 34 milyon dolar değerindeki ETH çalındı. Platform, daha sonra beyaz şapkalı iyi hackerlarla süreci çözmeyi başarsa da, bu haber basının dikkatinden kaçmadı ve Ethereum bir kez daha eleştri tahtasına oturtuldu.

Nulltx isminde bir web sitesi, Parity’nin yaşadığı sorunu tamamen Ethereum’un kendisindeki bir buga bağlarken, yazıda şu ifadelere yer verildi:

”Akıllı kontratlar, Ethereum’un yapabildiği hemen her şeyden sorumlu olan şeylerden bahsediyoruz, hiçbir şekilde güvenli değiller. Hiçbir zaman da güvenli olmadılar. Her şey, genelde yolunda gidiyormuş gibi görünse de, Parity’nin başına gelen şey bu kontratların ne kadar kolay kötü niyetlere amaç edilebildiğini bir kez daha bizlere acı bir şekilde hatırlattı. Gerek para kazanmak için gerekse de sadece başkalarını korkutmak için bu hamleleri yapmak çok çok kolay.”

Ethereum’un dışında kripto para piyasalarında üçüncü sırada yer alan ve gerçekten de sektörün belki de üzerine en fazla tartışılan koini olan Ripple da, bu eleştrilerden nasibini aldı. Senet mi değil mi tartışmaları, Ripple – XRP bağı vs. derken, Ripple’a yöneltilen en büyük eleştrilerden biri de, Bloomberg’den geldi. Bloomberg, Ripple yetkililerinin XRP’yi listelemeleri için borsalara para teklif ettiğini ifade ederken, bu haber gündeme bomba gibi düşmüştü.

Ocak ayında da MIT Technology Review, yatırımcıların Ripple trendine kapılıp gittiklerini ve kripto paranın yeni Bitcoin olacağı yönünde hayaller kurduklarını belirtti. Ripple’ın XRP ile başardıklarının abartıldığını belirten site, projenin uzun dönemde kaybettirme ihtimalinin çok yüksek olduğunu da söyledi.

EOS da çok ciddieleştri alan bir başka koin. Özellikle bir yıl süren ICO’su ve operasyonel süreçleri ile gündeme gelen EOS, Proof of stake (hisse ispatlı) algoritması ile de büyük bir eleştri tufanın göğüslemek zorunda kaldı.

Ethereum kurucusu Vitalik Buterin ve EOS CTO’su Dan Larimer da, internet üzerinden sert tartışmalar yaparken, iki isim de platformlarının iyi ve kötü özelliklerini herkesin önünde tartışma cesareti gösterdiği için takdir topladı.

Sadece bu kripto paralar değil, birçok kripto para da bunlarla baş etmek durumunda kaldı.

Yıl 2018: Savaş Devam Ediyor

Aralık’ta yakaladığı yüksek seviyenin ardından çok zor bir altı ayı geride bırakan Bitcoin, dünyanın çeşitli ülkelerindeki düzenlemele süreçleri ve diğer faktörler ile de zor bir dönemden geçiyor.

2018 Haziran ayı itibariyle, Bitcoin’i yeren haberlerin sayısı bu yıl için şu ana kadar 69. Birçok haber bu süreç boyunca Bitcoin’i balon olarak nitelendirmeye devam ederekn, Nobel ödüllü ekonomist Robert Shiller de, JP Morgan CEO’su Dimon’un izinden giderek; Bitcoin’i lale çılgınlığına benzetti. CNBC’ye Ocak ayında verdiği röportajda konuşan Shiller, Bitcoin’e şu sözlerle yüklenmişti:

”Herkesin Bitcoin’in değerli olduğunu düşünmesi dışında, bu ürünün hiçbir değeri yok. Altın gibi şeylerin, insanlar onu yatırım aracı olarak görmese de belirli bir değeri ve kullanım alanı var. Bu durum bana lale çılgınlığını hatırlatıyor. 1640’lı yıllarda olan bu şey gibi Bitcoin de çökecek mi? Bence sorulması gereken esas soru bu. Lale için halen para ödüyoruz ve bazen pahalı da oluyorlar ancak Bitcoin’de durum ne olacak? Düşer mi, düşebilir ancak düşse bile 100 yıl boyunca bizimle kalabilir.”

Daha sonra Nisan ayına geldiğimizde ise MIT Technology Review, bir haber yayınlayarak Bitcoin’i yere serecek üç farklı senaryo üzerinde çalışılan garip bir yazıyı yayınladı. Facebook, hükümet ve milyonlarca token yaratılarak bitcoin’in değersizleştirilmesi üzerine yapılan bu çalışma; bir hayli tepki topladı.

Reuters haber ajansı ise, İngiltere Merkez Bankası başkanı Mark Carney ile bir röportaj yaptı ve Carney, bu röportajda Bitcoin’in para birimi olma yönünde başarısız olduğunu belirterek, şu ifadeleri kullandı:

”Bitcoin, paranın geleneksel özelliklerine göz attığımızda, bu konuda başarısız olmuştur. Bir değer deposu değildir ve kimse de onu değiş tokuş aracı olarak kullanmak istemiyor.”

Aynı dönemlerde, Forbes’da da Bitcoin Sıfıra Doğru mu Gidiyor minvalinde bir yazı kaleme alınırken; Bitcoin’in değerini iyice kaybetmesi için gereken şeyler sıralandı. Yazı, Bitcoin ve Ethereum arasında kıyaslama yapılırken; özellikle de güvenlik ve gönderim ücretleri temel iki nokta olarak dikkat çekti.

Yazıyı kaleme alan kişi ekonomist Eli Dourado’nun Ethereum ile ilgili yaptığı çalışmayı kaynak gösterdi. Dourado’nun yaptığı çalışmada, Ethereum blockchaini üzerinde gönderim ücretlerinin çok düşük olduğu kaydedilmişti. Yazıda şu ifadeler kullanılmıştı:

”Bitcoin ölçeklenebilme konusunda pek de başarılı olamadı. Topluluk ayrışmış, marjinalize olmuş ve tasfiye yapan bir hale bürünmüş durumda. Mike Hearn, Gavin Andreesen ve Jeff Garzik gibi çatlak sesler hep tasfiye oldu. Ana elipte kopmalar oldu ve bu fikir ayrılıkları Bitcoin’i çok olumsuz etkiledi. Ölçeklenme sorunları ve diğer süreçler de Bitcoin’in kötülüğüne katkıda bulundu.”

Daha yakın dönemde de, büyük yatırımcı Warren Buffett, Bitcoin’i ‘yılan zehrine’ benzetti ve CNBC’ye verdiği röportajda şunları söyledi:

”Kripto paralara genel olarak bakarsak, bunların sonunun kötü olacağını düşünüyorum. Kripto paraların ticaretini yapan kişiler resmen birer şarlatan.”

Bu başlıklar Bitcoin’e ve diğer kripto paralara pek de nazik olmadı. Bazı profillerin ve yorumcuların itibarını ve ününü fırsat bilen kişiler; spekülatif ya da farklı emellerle Bitcoin ve kripto paralar hakkında böylesi haberler yaptı ancak sektördeki çoğu otorite bunun normal olduğunu düşünüyor.

Bununla Başa Çıkılabilir

Hayatın gerçeklerinden birisi de, her şeyi her zaman kontrol etme şansımızın olmadığıdır. Bu, özellikle de habercilik ve medya sektöründe kendi doğrulunu onaylayan bir önermedir.

Şu bir gerçek ki, kripto paralar yavaş yavaş insanların kafasına girmeye ve kitlelelere ulaşmaya başladı. John Oliver’dan Ellen Degeneres’e kadar olan bir yelpazedeki TV showlarında çıkan Bitcoin, kendine çeşitli yollardan medyada yer bulmayı başarıyor ve her geçen gün bu rakam daha da artıyor.

Bu tarz büyük yıldızlar da, Bitcoin ve kripto para sektörünün göz ardı edilemeyecek kadar büyük olduğunu biliyor ve buna göre davranıyor ancak tabii ki olayın konseptini anlamaktan birazcık uzaklar.

Bu kanıyı kırabilmek ve Bitcoin’in gerçek potansiyelini ve amacını insanlara anlatabilmek, kolay olmayabilir ancak bu noktadaki duruşun sonucunu zaman gösterecek.

Her ne olursa olsun, ana akım medya kurumları, ister reklam ister salt haber verme isteği ile olsun; Bitcoin ve diğer kripto paralar hakkında haber yapmaya devam edecekler.

Bakalım önümüzdeki dönemde süreç nasıl bir dönemi beraberinde getirecek…