Kripto Para Piyasasına Neler Oluyor? Analistler 10 Günlük Düşüşün Nedenlerini Yorumladı
Geçtiğimiz 10 gün boyunca kripto para piyasası bütün sektörde çok güçlü bir düşüş hissetti. Söz konusu düşüşün bir çok nedeni olabilir ancak bu denli kızıla bürünmek bir çok kripto para yatırımcısı için zor günleri de beraberinde getirmek. Bitcoin ve bir çok alt koin’in piyasa hacmi ve değeri iç karartan seviyelere düşmeye devam ettikçe, belirli bir seviyede panik de piyasaya hükmetmeye başladı.
Cointelegraph kaynağı da yaşanan şok edici düşüşün nedenini öğrenmek için, piyasadaki bir kaç uzmanla görüştü ve düşüşün yanı sıra gelecek haftalarda hatta aylarda da bizi neler beklediği hakkında röportaj yaptı.
Ana Faktörler
Piyasaların neden böylesine sert bir düşüş yaşadığını öğrenmek için, öncelikle hem geleneksel hem de kripto para piyasalarında yatırımcının duygu ve düşünceleri üzerinde negatif bir etki oluşturan çeşitli sosyo-ekonomik faktörlerin ele alınması gerekiyor.
Ünlü Wall Street yatırımcısı Tom Lee ise bu konuda mevcut kripto para iklimini açığa çıkaran özet bir analizde bulundu.
Lee, ilk olarak mevcut Bitcoin Cash hard fork’unun geçtiğimiz bir kaç haftada önemli bir konu haline geldiğini ve bunu hash rate savaşlarına dönüşmesinin de piyasada ciddi bir belirsizlik yarattığını vurguladı. Coinshares CSO‘su Meltem Demirörs geçtiğimiz hafta yaptığı bir açıklamada bu olayın, kurumsal yatırımcıların hard fork yüzünden kaynaklı risk ve belirsizlik nedeniyle parasını piyasadan çekmesine neden olduğunu belirtmişti
15 Kasım tarihinde Bitcoin Cash ağında yaşanan ağ bölünmesi, Bitcoin ABC ve Bitcoin SV olmak üzere iki rakip ağın oluşmasına neden olmuştu. Sonuç olarak da bundan en çok etkilenen Bitcoin Cash’in piyasa hacmi ve dolaylı yoldan da bütün kripto para piyasası oldu. 620 dolarlara çıkan BCH, 200 dolara kadar geriledi.
Lee bunların yanı sıra düzenleyicilerden gelen baskının da ayı piyasası atmosferinde önemli bir etken olduğunu belirtti. SEC’in özellikle Kasım ve Ekim ayında çeşitli merkeziyetsiz uygulamalara ve ICO projelerine karşı başlattığı yasal savaş, bir çok yatırımcının korkmasına neden olmuş olabilir. Bunun yanı sıra yine yatırımcıları korkutması muhtemel olan bir başka etmen ise, yakın zamanda gündeme gelen ve çok fazla eleştiriye konuk olan Tether‘in, ABD Adalet Bakanlığı tarafından başlatılan bir soruşturmaya konu olmuş olması.
Lee yukarıdaki bütün faktörlerin üstüne, merkez bankalarının geleneksel piyasalarla ilgili kararları ve ticaret sektöründe yaşanan gerilimin, Brexit ile birleşmesi ile küresel bir baskı oluştuğunu ve genel olarak bütün piyasalardaki likiditenin azaldığını ifade etmekte.
”Bu Bitcoin’in Çöktüğü Anlamına Mı Geliyor? Hayır”
Aslında geçtiğimiz haftalarda çöküş yaşayan tek piyasa, kripto para piyasası olmadı. FAANG olarak nitelendirilen Facebook, Apple, Amazon, Netflix ve Google gibi teknoloji devlerinin hisseleri de, en yüksek fiyatlarına kıyasla özellikle Kasım ayında inanılmaz bir düşüş yaşadı ve piyasadan trilyonlarca dolar silindi.
Lee de özellikle petrol piyasasında ve kripto para birimlerinde yaşanan ”ani çöküş” hakkında şunları vurguladı:
”Dünya çapındaki piyasalar kırılgan ve panik ile piyasaya olan duygular şu an orantısız bir rol oynuyor. Bu Bitcoin’in çöktüğü anlamına mı geliyor? Hayır. Kullanım alanı hala duruyor ama kısa vadede, panik zaten paniktir.”
İngiltere menşeli eToro’nun ünlü piyasa analisti Mati Greenspan da benzer ifadeler kullandı ve geçtiğimiz günlerde yaşanan küresel hisse piyasalarında yaşanan çöküşü dile getirdi.
Bütün bunlar merkez bankalarının kemer sıkma politikaları ile de birleşince, piyasalar ciddi bir kan gölüne şahit oldu. Önde gelen haber kaynaklarından Wall Street Journal‘ın da geçtiğimiz hafta ortasında belirttiği üzre, merkez bankaları kemer sıkmayı sürdürdükçe, hükümetlerin kendi ekonomilerini canlandırmaları gerekebilir.
Küresel ekonomiyi etkileyen yaptırımların ve ekonomik gerilimin de hiç yararlı olmadığını belirten Greenspan, yükselen faiz oranlarının da duruma yardımcı olamadığını ifade etti.
Greenspan’a göre bütün bu faktörler bir araya gelince, bir çok piyasada ortak bir kriz oluşuyor:
”Şu an bir çok yan etmen var ama ben en çok etkisi olan faktörlerin geçtiğimiz hafta yaşanan teknik çıkış ve şu an hisse senedi piyasasını vurmakta olan küresel makro ekonomi döngüsü olduğuna inanıyorum. 2017 yılında merkez bankalarının para politikalarını gevşetmeleri yüzünden bütün piyasalarda bir bolluk görmüştük. Merkez bankaları şimdi yine faizleri yükselttiği için, para azalabilir ve insanlar yatırımlarının bir çoğunu piyasadan çekiyor. ”
Düşük Ticari Hacim ve Yüksek Belirsizlik
Bitcoin Cash hard fork’u yakın zamanda yaşanan düşüşün en büyük etkeni gibi ifade edilirken, bazı isimler ise kripto para piyasasının fork öncesi de ciddi düşüş belirtileri göstermekte olduğunu ifade etmekte.
Analistler daha önceki tahminlerinde de Bitcoin’in yükselen trend eğilimine geçmekte zorluk yaşadığını dile getirmişti. Lider kripto para birimi Bitcoin, 6.000 dolar altına inmemiş olsa da, ticari hacim ve etkinlik oldukça düşüktü ve piyasada küçük olarak başlayıp yavaşça büyüyen bir belirsizlik boy gösterdi ki bu da sonunda agresif bir satışa yol açtı.
VanEck platformunda dijital varlık stratejisti olarak görev alan Gabor Gurbacs ise, bir çok şirketin yıl sonu öncesi dengelenmek isterken, geleneksel piyasaların belirli bir düşüşe geçmesine neden olduğunu ifade etti.
”Geçtiğimiz hafta süresince, tahvil ve hisse senedi piyasası ciddi bir düzeltme yaşarken, Bitcoin ve dijital varlıklar oldukça stabil kalmayı başardı. Yaşanan mevcut kargaşa, bazı sistematik yıl sonu satışlarından ve Bitcoin Cash fork’u ile ilgili kargaşadan kaynaklanmakta.”
Gurbacs’ın analiz ile paralel ifadelerde bulunan Anthony Pompliano ise, geçtiğimiz bir kaç gündür mevcut piyasa durumu hakkında çeşitli uyarılarda bulunmaktaydı. Pompliano mevcut düşüşün arkasında temel üç nedenin olduğunu ifade etti:
”Teknik göstergeler daha fazla düşüş hareketini, tarihsel analizler bizim daha ileri gitmemiz gerektiğini ve psikolojik argüman ise sokaklarda yeterince kan olmadığını gösteriyor. Fonlardan ve ICO’lardan kaynaklanan satış baskısını da ekleyince, daha fazla piyasa küçülmesi için kusursuz bir fırtına elde etmiş oluyorsunuz.”
Daha temel bir şekilde anlatmak gerekirse, piyasadaki düşük ticari hacim ve yüksek orandaki belirsizlik, daha sonra panik satışlarına yol açan bir satışa yol açtı. Bu durumu özet bir şekilde dile getiren blockchain girişimcisi ve danışman Vinny Lingham ise, mevcut iklim hakkında elde ettiği analizlerden şu yargıyı çıkardı:
”2018 yılının çoğunu nitelendiren şey, ayı piyasasındaki olağan düşüş eğilimidir. Yakın zamanda yaşanan Bitcoin Cash hard fork’u ICO’lar hakkındaki belirsizlik ve SEC’in bazı token satışlarına karşı aldığı kararlarla birleşiyor ve bunlar da olumsuz duygu ve düşüncelere etki ediyor.”
Kısa Vadeli Görünüm
Kripto para sektöründe fiyat analizi yapmak oldukça zor olsa da, analistler fiyat hareketlerinden ve grafiklerden oldukça çok şey ön görebilme özelliğine sahip.
Greenspan’a göre piyasaların önümüzdeki altı hafta içerisinde ne yapacağını tahmin etmek zor olsa da, işler iki şekilde ilerleyebilir:
”Kesin olarak bir şey söylemek imkansız. Bitcoin 5.000 dolar seviyesindeki kilit psikolojik seviyeyi kırdığına göre, sıradaki mantıklı destek seviyesini 3.000 dolara kadar göremeyiz. Yine de illa ki buraya inmesi gerekmiyor. Eğer geri dönecek olursa, bu kesinlikle çok iyimser bir sinyal olur.”
”Ben paniğe kapılıp satış yapan en son kişilerin, artık niyetlerini belli etmeye başladığına inanıyorum. Daha düşük fiyatları görsek de ‘HODL’ yapmaya memnuniyetle devam edecek bir çok kripto para traderı var. Bunun yanı sıra yakında piyasaya girecek olan büyük finansal kurumların da şimdiden bu fiyatlardan birikim yapmaya başlaması muhtemel.”
Pompliano ise en son yayınladığı gönderisinde Bitcoin’in kimse tarafından kontrol edilemeyeceğini veya bir şeye zorlanamayacağını ifade etti:
”Bitcoin’in geleneksel bir varlık olmadığını hatırlamakta fayda var. Toparlanma için tetikleyici olacak hiçbir para politikası kararı yok. Hükümet bunu ”batmasına izin verilmeyecek kadar büyük” (too big to fail, genellikle hükümetin batmasını istemeyeceği bankalar için kullanılan, özellikle 2008 krizine hitaben kullanılan terim) bir unsur olarak görmeyecek. Piyasaya girip tradingi durdurabilecek kimse yok. Bitcoin kendi başına yaşar ve kendi başına ölür.”
”Bu geleneksel piyasa yatırımcıları için korkutucu olabilirken, gerçek kripto inananları için bir çekim yaratmalıdır. Onlar bu varlığın sıklıkla volatil dalgalanmalar yaşayacağını anlıyorlar. Onlar yatırımcıyı korumak için çok az sentetik koruma olduğunu biliyorlar. Bitcoin nihai testtir: Gerçek anlamda ne kadar inancın var?”
Lee piyasanın yıl başından beri %80 civarında değer kaybetmesine ve son haftalarda 50 milyar doların piyasadan silinmesine rağmen hele kripto para piyasasının yıl sonundan önce ciddi bir yükseliş yaşayacağı iddiasında kararlı.
Tom Lee ileride yaşanacak olan düzenleyici kesinliğin, piyasadaki belirsizliği ortadan kaldırmayı kolaylaştıracağını ve bunun 2018 yılının çoğunda kripto para sektörünü korkuttuğunu vurguladı.
Fundstrat kurucu ortağı bunun yanı sıra kurumsal yatırımcının da piyasanın tekrar yükselmesinde önemli bir güç olacağını ifade etti. Kurumsal yatırımcı olarak belirtilen en büyük firmalardan ikisi ise, dünyanın en büyük menkul kıymet borsalarından birisi olan New York Menkul Kıymet Borsası‘nın (NYSE) sahibi ICE tarafından piyasaya sürülecek olan Bakkt ve yine dünyanın en büyüklerinden birisi olan Fidelity. Bakkt yakın zamanda yaptığı duyuruda piyasaya çıkışını Aralık ayından 2019 yılının Ocak ayına ertelese de, piyasa hala umudu kesmiş sayılmaz.
Ayı piyasası Lingham’ın Aralık ayına ilerlerken ve yeni yılın ilk aylarında daha tutucu bir bakış açısı sergilemesine neden oldu. Bitcoin’in 2018 yılında 6.000 dolarını geçmeyeceğini belirten Lingham, yaygın şekilde kullanılan çözümler üretebilmek için sadece kripto paralara değil, blockchain projelerine de ihtiyaç olduğunu aktardı:
”Piyasanın daha fazla kullanım alanı bulması ve ispatlaması gerekiyor ve blockchain üzerine kurulan şirketlerin gerçek kullanımı ispat etmesi lazım. Endüstrinin 2019 yılında pilot projeler yerine teknolojinin kabulünü göstermesi ve değer ilavesi yapması gerekiyor. Piyasa son 2 yıldır çok fazla boş hayale ve Lambo’ya sahipti. Mevcut iklim, kendi gelişim döngülerinden doğan sağlam kullanım alanlarına sahip daha fazla şirketin ortaya çıkması ile değişebilir ve gerçek iş değerinin bir fark yaratacağını ispatlayabilir. Bu dönüm noktalarını karşılamayacak olanlar ise piyasadan silinmeye devam edecek.”
