Türkiye’de 13 Milyon Kişi Kripto Para Kullanmıyor
Cumartesi günü yerel basında “Türkiye’nin kripto para kullanımı konusunda dünya dördüncüsü” olduğuna; ülkenin yüzde 16’sının kripto para kullandığına dair haberler paylaşıldı. Bu araştırmayı yapan kuruluşun Dünya Ekonomik Forumu olduğu ifade edildi. Bu araştırmaya bir göz atalım.
Ana akım medya kuruluşları, 20 Şubat sabahı bir manşet geçti: “Dünya Ekonomik Forumu tarafından yapılan araştırmaya göre … nüfusa oranla en çok kripto para kullanan ülke vatandaşları açıklandı. … Türkiye yüzde 16 ile dünyada dördüncü, Avrupa’da birinci sırada yer aldı.”
Yazıya başlamadan netleştirmek istediğimiz bir nokta var: Bu araştırmayı Dünya Ekonomik Forumu yapmadı. Dünya Ekonomik Forumu, Statista’nın 2020 yılında yaptığı bir araştırmaya (*) atıfta bulundu. Önce bu araştırmaya göz atalım.
13 milyon insana denk geliyor
Yerel medyanın aktarımına göre Türkiye’nin yüzde 16’sı kripto para kullanıyor. Burada küçük bir düzeltme yapmak gerekiyor. Statista, bu araştırmayı yaparken insanlara “Kripto para kullanıyor musunuz?” gibi bir soru sormadı. Yöneltilen soru, “Geçtiğimiz 12 ay içerisinde bu finansal enstrümanlardan hangisini satın aldınız?” oldu ve seçenekler arasında ‘kripto para’ya yer verildi.
Dolayısıyla Statista Türkiye’nin yüzde 16’sının kripto para sahibi olduğunu açıkladı. Türkiye İstatistik Kurumuna göre Türkiye’nin 2020 yılı nüfusu 83 milyon 614 bin 362 kişi olarak ölçüldü. Bu haliyle, “Türkiye’nin yüzde 16’sı kripto para sahibi/kullanıyor” demek, Türkiye’de kabaca 13 milyon insan kripto para piyasasının içinde demek.
Fakat durum, böyle değil. Bunu açıklayabilmek için Statista’nın anketi yaparken izlediği metodolojiyi incelemek yeterli olabilir.
Kaç kişiye sordular?
Bu gibi anketlerde, ülkenin tamamına soru sorulması elbette beklenmiyor. Fakat Statista’nın Türkiye özelinde izlediği metot, gerçekte olandan çok daha parlak bir tablo çizmiş olabilir.
Statista’nın global çapta düzenlediği bu ankete 74 ülke katıldı. Bu ülkeler iki gruba ayrıldı: Kapsamlı katılımcılar ve Temel katılımcılar. ABD, Almanya, Fransa, Kanada gibi ülkeler “Kapsamlı katılımcı” sınıfında yer aldı.
Statista, bu ülkelere yıl içerisinde bir kere değil iki kere anket düzenledi. Böylece bu ülkelerdeki katılımcı sayısı arttı, veri kalitesi çoğaldı ve anketin doğruluk payı yükseldi. “Temel katılımcı” kategorisindeki ülkelere yıl içinde bir kere anket düzenlendi. Türkiye bunlardan biri.
Düzenlenen anketin katılımcı kitlesi rastgele oluşturulmadı. İspanya, İsveç, İsviçre gibi ülkelerde 12.600’er kişi ankete katıldı. Bu sayı Türkiye için 2.050 oldu. Anket tamamen İnternet üstünden düzenlendi. Türkiye’deki katılımcı grubunun üst yaş sınırı 29 oldu.
Nitekim; ankete Türkiye’den katılan insanlar hem sayıca çok az, hem İnternet kullanımına alışkın, hem de genç kesimde yer alıyor. Buna ek olarak, Statista’nın açıklamasına göre insanlar kendi ilgi alanlarına yönelik soruları, opsiyonel olarak cevaplayabiliyorlar. Örneğin; evcil hayvanı olan biri ankete katılıp evcil hayvan sahipleriyle ilgili soruları yanıtlayabiliyor. Statista, bu katılımcıların “veri kalitesini artırdığı” kanısında.
Tüm bu bilgiler ışığında, “Dünya Ekonomik Forumu tarafından yapılan araştırmaya göre. … Türkiye’de kripto para kullanım oranı yüzde 16.” iddiasını yeniden ele alalım.
Belki bu iddiayı “Statista tarafından yapılan araştırmaya göre Türkiye’de genç kesimde yer alan 2.050 kişi arasında, kripto para sahipliği oranı yüzde 16.” diye güncellemek, daha doğru olacaktır.
