Vay Anam Vay: 2 Milyar Dolar, Vebitcoin ve Bitay, Bitcoin Manşetleri, Bank Run ve Kripto Run
Vay Anam Vay, Neler Dönmüş Satoshi ya? serisinin onuncu yazısındayız. Bu hafta yaşanan bazı olayları ne kadar konuşsak, “Vay anam vay” demekten bıkmayız. Bu konulardan bazılarını, çok da uzatmadan, aktarmaya çalışacağız.
Bitcoin fiyatı, bu hafta Joe Biden’ın vergi planının duyulmasından sonra hızla düşüşe geçti. Haftaya damgasını vuran şey bu olur sanıyorduk.
Ama Türkiye’de kripto para borsalarıyla ve regülasyonlarıyla ilgili pek çok farklı gelişme yaşandı. Bu hafta Vebitcoin ve Bitay borsalarındaki gelişmeleri, THODEX olayındaki bir noktayı, borsalardan arka arkaya gelen açıklamaları ve bonus olarak, bazı haber manşetlerini özetleyeceğiz.
Bu konuların her birini, tek bir yazıda derinlemesine incelemek mümkün değil. Dolayısıyla bu olayların tamamı değil, yalnızca bir kısmı aktarılacak.
Hani marjinal bizdik?
Bitcoin’in beraberinde getirdiği blockchain teknolojisi sayesinde bir işlem saat kaçta, ne şekilde yapılmış, içinde bulunan meblağ ne kadarmış, tüm bunların ötesinde, o işlem gerçekten yapılmış mı yapılmamış mı görebiliyoruz.
Kripto para camiası, yıllardır blockchainin bu yanını övüp, şeffaflık ve teyit edilebilirlik vurgusu yapıyor. Türkiye’deki kripto para ekosisteminin ‘bir bölümü’, bu hafta söz konusu ilkelerden epey uzaklaştı.
Hafta boyunca THODEX’teki bazı insanların paralarını çekemediklerini, insanların destek taleplerine dönüş yapılmadığını, özellikle DOGE tahtasında ciddi makasların oluştuğu biliniyordu. Zaten, haftanın ilerleyen günlerinde işlemler tamamen durduruldu ve Faruk Fatih Özer’in yurt dışına çıktığı öğrenildi. Bu olay, “2 milyar dolarlık vurgun” olarak lanse edildi.
Bunlar biliniyor bilinmesine ama bilinmeyen birkaç şey var. 2 milyar dolar ve 390 bin veya 700 bin kullanıcı bilgileri nereden geldi, neye dayanıyor? Kadir Has Üniversitesi Öğretim Görevlisi İsmail H. Polat’ın söylemiyle,
“Bu 2 milyar dolar lafı kimden çıktı ve kim medyanın manşetlerine soktu? 2 trilyon dolarlık küresel kriptopara piyasasının %0,1’i Thodex’te miymiş? Bu miktarı hangi gazeteci, nasıl bir araştırma ve teyitle buldu? Kafamda deli sorular.”
Bu sayılar, Faruk Fatih Özer’in yurt dışına gittiğinin öğrenildiği gün telaffuz edilmeye başladı. Sadece yerel medyada değil, Reuters, Associated Press gibi servislerde bile. Fakat şu ana dek yapılan hiçbir araştırma, olayın boyutunun 2 milyar dolara ulaştığını teyit etmiyor.
- Avalanche İş Geliştirme Direktörü Aytunç Yıldızlı, Datapool kurucusu Tufan Poyraz gibi isimler, THODEX’in cüzdanlarından tam olarak ne kadar para çıktığını öğrenmeye çalışıyor. Poyraz’ın telaffuz ettiği en güncel sayı, 64.7 milyon dolar civarında. Yıldızlı, bu sayıyı baz alarak “2 milyar dolar, daha önce de dediğim gibi, safsatadan ibaret.” dedi.
- Bunun dışında, yüz binlerce insanın mağdur olduğu yönündeki söylemlere de ‘şu an için’ inanmak güç. Çünkü bu yorumların büyük bir kısmı, kayıtlı kullanıcının aktif kullanıcı olduğu varsayımına dayanmakta.
- THODEX’te oluşan mağduriyetin ölçeğini küçültmeye veya hafife almaya değil, yalnızca, bunun dayanaksız bir şekilde şişirilmesine karşı çıkmaya çalışıyoruz.
Tüm resmi süreçler tamamlandıktan sonra, belki ortada gerçekten 2 milyar dolarlık bir vurgun olduğu ortaya çıkar. Fakat henüz böyle bir bilgi yok. Bu yazı serisine uygun olarak, “Vay anam vay, bir şeyler dönmüş ama ne olduğunu henüz tam bilmiyoruz.” diyelim.
NOT: Koin Bülteni olarak, sütten çıkmış ak kaşık rolünü üstlenmiyoruz. Zaman zaman, burada da tıpkı burada söz konusu olan diğer platformlar gibi hatalı, yanlış ifadeler kullanıldığının bilincindeyiz. Bu gibi durumlarda, kulak çeken isimler hala var.
2013’ün Güney Kıbrıs’ını hatırlayalım
Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, 2013’teki finansal kriz sırasında bankalardan nakit kaçışı olmaması için bazı bankaları kapatma kararı aldı. Yeniden yapılandırma kapsamında 12 gün kapalı kalan bankalar, 28 Mart 2013’te açıldı.
Yine büyük bir nakit kaçışını önlemek adına, bankalarda yapılacak para çekim işlemlerine kişi başı günlük 300 euroluk limit konuldu. Kredi kartı ödemeleri, para transferi, ödeme gibi işlemler için limit, 5 bin avro oldu. Polis, 12 gün sonra açılan bankalarda kaos yaşanmasın diye ilk gün binalarda güvenlik önlemleri aldı.
Güney Kıbrıs’ta yaşanan olay, hükümetin Avrupa Birliği ile olan anlaşma kapsamında yürüttüğü kontrollü bir çalışmanın sonucuydu. Son günlerde, Türkiye’deki kripto para sahipleri bunun kontrolsüz versiyonundan korkmaya başladılar.
Neticesinde, “Paramı tuttuğum borsanın bana paramı vermemesi gibi bir durum olabilir mi?” sorusu doğmaya başladı. Ortada böyle bir korku olduğunu biliyoruz çünkü bazı borsalar, dünden beri bu korkuyu dindirmeye çalışıyor.
- Bitexen, cumartesi sabahı bir basın duyurusu yayımlayıp, “Kullanıcılarımız, Türk lirası ve dijital varlıklarını halihazırda diledikleri anda platformdan kolaylıkla ve hızlıca banka hesaplarına ya da dijital varlık cüzdanlarına çekebilmektedirler.” dedi.
- Paribu, gece saatlerinde bir paylaşım yapıp “Regülasyonu destekleyen, olası bir regülasyona hazır şekilde çalışan bir şirket olduğunu” vurgulayıp, “Paribu’daki işlemlerinizi 7/24 güvenle yapabilirsiniz.” mesajı verdi.
- BtcTurk CEO’su Özgür Güneri ve BtcTurk Yönetim Kurulu Üyesi Bora Oruç, dünkü basın duyurusunda benzer bir açıklama yaptılar. Özgün Güneri, “Kullanıcılarımız şu an itibari ile hem Türk lirası bakiyelerinin hem de Bitcoin bakiyelerinin tamamını çekmek isterse, bir dakika içinde verebiliriz.” dedi.
Bu açıklamaların doğruluğu için nasıl bir denetim mekanizması kurulacağını, zaman gösterecek.
Vebitcoin ve Bitay olaylarının özeti
Bu alt başlıkta, Vebitcoin ve Bitay olaylarını aydınlatmaya değil, yalnızca şu an için bilinenleri aktarıp kısa bir özet vermeye çalışılacak.
VEBITCOIN
- Vebitcoin, dün kendi sitesi üstünden “Son dönemde kripto para sektöründe yaşanan gelişmelerden dolayı işlemlerimizde beklenenden çok daha fazla bir yoğunluk meydana geldi. Bu durumun finansal alanda şirket olarak bizi çok zorlu bir sürece sürüklediğini üzülerek belirtmek isteriz. Tüm düzenlemeleri ve hak taleplerinizi gerçekleştirebilmek adına faaliyetlerimizi durdurma kararı aldık. Size en yakın sürede bilgilendirme sağlayacağız.” diye açıklama yaptı.
- Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı (MASAK), cuma günü Vebitcoin’in Türkiye’deki kuruluşlardaki hesaplarına bloke koydu.
- BBC Türkçe’ye göre Vebitcoin, Muğla’da 50.000 lira sermayeyle kurulup 2020’de sermayesini 1 milyon liraya çıkardı.
-
İlker Baş, önceki gece 2 kişinin villasının duvarından atlayıp içeri girmeye çalıştığını bildirmek için 112’ye ihbarda bulunmuş. İhbardan sonra olay yerine jandarma ekipleri sevk edildi.
- Gözaltına alınan 2 isim, “Vebitcoin’e para yatırdık. Yaşanan olumsuz gelişmeler üzerine İlker B. ile konuşmaya geldik. Kendisine zarar vermedik.” dedi. Serbest bırakılan şüpheliler için konut dokunulmazlığının ihlali için işlem yapıldı.
- Bu olaydan sonra eşi ve 2 çocuğuyla Menteşe ilçe merkezindeki evine geçen İlker Baş, akşam saatlerinde polis tarafından gözaltına alındı. Soruşturma sonuçlanmadı.
BITAY
- Rasim Ozan Kütahyalı, dün gece 11:00 sularında bir tweet paylaşıp “Bana Bitay borsasından korkunç şikayetler geliyor. Yine paralar çekilemiyor ve ortada muhatap yok. Durumu İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’ya bildirdim şimdi. Hemen ilgilendi. MASAK da Bitay olayını şimdiden incelemeye almalı.” dedi.
- Kütahyalı’nın paylaşımına yanıt veren bazı kullanıcılar, borsadan “teknik aksaklıklar” nedeniyle para çekemediklerini söylediler.
- Kütahyalı, bundan 2 saat sonra Bitay CEO’su Niyazi Yılmaz ile görüştüğünü iletip bir paylaşım daha yaptı. Yılmaz, “Ziraat Bankası ve FibaBanka’da hesabı olanlar için işlemlerin devam ettiği, diğer bankada hesabı olanlara pazartesi sabahı ne kadar isterlerse para yatırılacağını” söyledi.
- Yılmaz’ın ifadesine göre “Normalde 5-10 milyon liralık” çekim talebi olurken, bu sayı “35-40 milyon liraya” çıkmış durumda.
BONUS: Yerel medyadan güzide haberler
Bitcoin fiyatı bu hafta martın başından sonra ilk kez 50.000 doların altına düştü. Türkiye’deki bazı haber sitelerine göre ise Bitcoin, 2021’in başından beri hiç 50.000 doların altına düşmemiş.
Halbuki Bitcoin, 1 Ocak 2021’e 30.000 doların altından giriş yapmıştı.
