Aman Dikkat: Ethereum Ağı Üzerindeki Dolandırıcı Oyunların Sayısı Giderek Artıyor
Ethereum ağı üzerindeki uygulamalar maalesef belki de insanlık tarihi kadar eski bir sistemi gün yüzüne çıkarıyor: Dolandırıcılık ve piramit sistemi (saadet zinciri). Platforma yeni giren FOMO 3D ve PoWH 3D oyunları ile ilgili, kripto para camiası çok ciddi bir şüphe taşıyor.
DappRadar isimli web sitesine göre bu iki oyun da son 24 saat içinde 20 bin Ethereum’luk bir işlem hacmi yakaladı ki bu oran yaklaşık 9 milyon dolara tekabül ediyor. Bu rakamlar, hem bu işte yeni olan iki oyunun birçok rakibini geride bırakmasını sağladığı gibi, son dönemin en büyük viral merkezi olmayan oyunu olan CryptoKitties’i de bir günde geçmesini sağlıyor.
Uygulamalar kripto para camiasında büyük eleştri alırken, işin tam bir klasik piramit sistemi olduğunu iddia edenlerin sayısı hiç de az değil. Konuyla ilgili konuşan token projesi danışman firması kurucusu Sid Kalla, şunları söyledi:
”En temel olarak, bu oyunlar genel geçer bir ürün satmak yerine, daha farklı ve gerçekte olmayan bir şeyi satmak istiyor ve bu da gerçek manada büyük bir risk teşkil ediyor.”
Açık arttırma modeli ile işleyen oyunlar, TeamJUST adı verilen bir şirketin mutfağından çıkması ile de dikkat çekiyor. Oyunun üreticileri, kendi kimliklerini gizlemeyi seçerken, yorumlara da açık olmamaları, birçok kişiyi rahatsız etmişe benziyor. Sektörün önde gelen isimleri, yatırımcılara bu projelere yatırım yapmaması konusunda uyarılarda bulunurken, CanYa isimli kripto para girişiminin sahibi olan JP Thor, Twitter hesabı üzerinden kullanıcılara şu uyarıyı yaptı:
”Bir şey çok net ki, bu iş hiç de iyi bir şekilde sonlanmayacak.”
Finans yazarı JP Konig ise, insan doğası gereği insanların bu tarz aktivitelere çok fazla güvendiğini belirtirken, Ethereum’un bu noktada bir şey yapması gerektiğini belirtti. Ponzi uygulamaları zaten Blockchain için yabancı bir şey değil. Daha önce de Dapp Radar kurucusu olan Skirmantas Januskas, Medium’da kaleme aldığı yazıda PoWH 3D için şunları söylemişti:
”Kimse kendini kandırmasın. Bu bir piramit sistemi. Herkes, bir sonraki kullanıcının kayıt olması durumunda bonus alıyor.”
İşin bir diğer ilginç yanı da, PoWH 3D isimli uygulamanın zaten uzun bir süredir Blockchain’de bulunması ve kendi halinde takılırken, bir anda aynı firmanın yaptığı diğer oyun olan FOMO 3D’nin gelmesi ile zirveye çıkması.
PoWH 3D
Proof of Weak Hands isimli ifadenin açılımı olan oyunda P3D adı verilen bir token kullanılıyor. Kullanıcıların farklı insanları platforma çekmesi sonucu bonus verildiği sistemde, eğer o kullanıcılar belirli bir süre platformda kalırsa alınacak ödül artıyor. İşin yaratıcıları bu ve benzeri birçok özellik barındıran bu platforma yöneltilen eleştrileri ise, şu şekilde açıklıyor:
”Hisse ve madencilik modellerimiz kripto paralar ile ilgili basit şakalar içermekte ve aslında biraz da eğlence vaad etmektedir. ETH ile yapılan ödüllendirmeler de gayet net bir şekilde ortaya konmuştur.”
Geliştirici ekip, uygulamanın bir piramit sistemi olmadığını ise, şu sözlerle açıklıyor:
”Her şeyin nasıl işlediğini açıkça belirten bir platforma, bunlar dolandırıcı diyemezsiniz. Burda herhangi bir piramit sistemi vs. yok. Burda her şey önceden belirtilir ve tamami ile şeffaftır.”
Fomo 3D
8 Temmuz itibari ile piyasaya çıkan Fomo3D oyunu da, bir başka TEAMJust uygulaması olarak karşımıza çıkıyor. Reddit’de 2015 yılında ortaya çıkan The Button adlı denemeden esintiler taşıyan uygulama bu yönüyle dikkat çekiyor.
Reddit’deki oyunda 60 saniyelik bir kronometre vardı ve kronometreye yapılan her tıklamada, sayaç en baştan saymaya başlıyordu. Oyun, iki ay boyunca devam etti yaklaşık 1 milyon tıklamanın ardından 60 saniyelik süre doldu ve iş bitti. İşte FOMO 3D de aynı şekilde işliyor ancak tek bir farkla. Butona basmanın belirli bir bedeli var. Şu ana kadar oyunda 10 milyon dolarlık bir ödül birikmiş durumda ki rakam Ethereum bazında 21 bin 400. Kullanıcılar, bir ‘şifre’ satın alarak işe giriyor ve her tıklama 24 saatlik sayacı belirli bir miktarda geriye atıyor.
Oyunun bitişi de inanılmaz derecede ilgi çekici. Sayaç sona erdiğinde kazananı belirleyecek şey kullanıcıların ‘hangi takıma’ katıldığı ve ödülün bir kısmı da çok daha enteresan bir şekilde PowH 3D tokeni sahiplerine de gidebiliyor.
Bu sayede insanların oyunda kalması hedeflenmiş ve bu işe de yaramış gibi görünüyor çünkü Fomo3D PoWH’ye göre çok daha fazla bir işlem hacmine sahip. Otoriteler, oyun katılımcılarını bu dolandırıcılığa alet olmamaları için uyarılarda bulunuyor.
Dikkat Etmek Gerekiyor
Kalla, insanların bu oyuna ‘kumar oynama’ amaçlı girdiklerini düşündüğünü belirtirken, işin sonucunun tehlikeli olacağı fikrine katıldığını ifade ediyor. Oyun katılımcıları, işin son derece normal olduğunu düşünürken, bu durum işin piramit sistemine gidişinin daha da hızlı bir hal aldığı yönünde korkulara da yol açıyor.
Üstte açıkladığımız sebeplerle bu oyunlara girmek isteyen insanların dikkatli olmaları gerekiyor. Dolandırıcı emeller ile hayata geçirilmiş olabilecek olan oyunlara, uygulamalara, kripto paralara ya da her türlü şeye girerken iyi bir araştırma yapmak ve işi dikkatlice incelemek, yapılması gereken en önemli şey olarak karşımıza çıkıyor.
