Bankacılıktan Fazlası: R3 Gözünü Küresel Blokchain Olmaya Dikti

R3 bu sektöre blockchain teknolojisini kullanmak isteyen bir banka konsorsiyumu (uluslararası kimi kuruluşların ya da kimi devletlerin ekonomik ve mali yardımları yürütmek için oluşturdukları ortak organ) olarak girmiş olabilir ancak şimdilerde bu amacını genişletme peşinde.

Şuanda çalışanlarının sayısı yüzlük sayılarla ifade edilen şirket, Corda adıyla bilinen ve sadece finansal şirketlere değil aynı zamanda çok geniş bir kitleye hitap eden, kendi dağınık defter teknoloji platformunu (distributed ledger technology; DLT) kullanmayı amaçlıyor. Projenin ana fikri önceden belirtilen ile aynı: eğer şirketler Corda üzerinden veri ve mal varlıklarını paylaşabiliyorlarsa, yinelenen faaliyetleri azaltıp bu faaliyetleri kimin yaptığı konusunda da hem fikir olabilirler.

Örnek vermek gerekirse, R3 CTO’su (baş teknoloji yöneticisi) Richard Gendal Brown, dünya çapında hava yolu şirketlerinin, seyahat acentelerinin ve otellerin hangi odaların veya uçak koltuklarının rezerve edildiğini ve bu bilginin herkesle aynı şekilde paylaşıldığını bilirlerse bir fikir birliğine ulaşabileceklerini düşünüyor.

Bu fikri daha da ileri götürerek, R3 platformunun önde gelen isimlerinden Mike Hearn, Corda’nın botların kaynak akışına yardım ettiği ”otonom bir ekonomi” içeren geleceğe ışık tuttuğunu da ekledi.

”Bu, bir insan olarak veya bir şirket olarak hatta gelecekteki bir robot olarak bile baktığın şeyin sadece doğru değil aynı zamanda güncel olduğunu ve senin meslektaşlarınla paylaşıldığını bilmenin getirdiği özgürlük ve güçtür.”

Brown’ın söylediklerine göre Corda’nın bir çok farklı endüstriden ilgi toplamasına rağmen, (sigorta sektörü, sağlık sektörü, hükumet alanı, enerji sektörü ve aklınıza daha ne gelirse) şirketin kendini gösterme ve şov yapma zamanı tam da şirketin 2016 yılında blockchain teknolojisini incelemeye alması olayından sonra gerçekleşmekte.

Bütün gözler yapılacak sevkıyatın üzerinde

Bu sırada Hyperledger konsorsiyumu gibi rakipler, IBM’nin de yardımı ile neredeyse bütün sektörlere ve iş alanlarına, üzerlerine geçirdikleri ‘blockchain çözümleri işletmesi’ kostümü ile kur yapma peşinde.

R3 içinse, ikinci çeyreğin sonuna doğru yapmayı planladığı açık-kaynaklı Corda platformunun ticari dağıtım planlarının ilkini bitirmeye yaklaştığı için, şuan tam da zamanı denilebilir. Bu ücretli ürün konsorsiyum üyelerinin ötesinde çoğu şirkete de açık olacak.

Açık ama özel

Sadece üyelere özel blockchain fikrini ortaya ilk atan şirketlerden olan R3, işleri biraz ağırdan alıp daha kapalı bir modele yöneliyor.

Bu durumu Brown şu sözlerle açıklamakta:

”Açık-kaynaklı bir ağ ama gene de özel, güvenli ve izinlere dayalı.”

R3 Corda ekibinin daha önce ethereum’un katılımcıların farklı uygulamalar arasındaki uyuşmazlığa neden olacak silo vb. etkenlerden kurtularak,  hepsinin aynı iş modeline sahip olması fikrinden ilham aldığını da belirtti.

Bitcoin gibi güven içermeyen sistemlerde büyük ihtimalle gerekli olan- küresel ve halka açık blockchain ağı yayını, bu gibi girişimler için hoş olmayan bir konuma sahip.

”Benim tamamen halka açık yayın sistemleri temelli bazı blockchain platformu girişimleri hakkındaki yorumum, çok şey paylaştıkları yönünde olacaktır.”

Bu soruna bir çözüm üretmek için tasarlanan aktif Corda dizaynı, birisini bir şeyin doğru olduğuna ikna etmek gibi gerekli konular dışında katılımcılar arasında paylaşılan veri miktarını minimumda tutmak üzerine kurulu.

Corda verileri en ön saflarda tutmayacak ancak, bu bankacılıkla ile veya otelcilik ile veya hava yolları ile ilgili olsun veya olmasın fark etmeksizin, sadece bu taraflara gerçek bir durumun veya durumların hakkında teminat vermek amacıyla kanıt içeren küçük bilgilendirmeler yollayacak.

Silahsızlandırılmış Bölge

Verileri Corda ağının içerisinde tutmanın da ötesinde, bunları internet aracılığıyla sunmak başka bir problemi gözler önüne seriyor. Çoğu şirketin kendine özel yüksek güvenli veri merkezleri var ve bu platformlarını bir sürü firewall (güvenlik duvarı) arkasındaki altyapılarında çalıştırmaktalar.

”Sizin için gerçekten önemli olan, fikir birliğine varmak istediğiniz veri, bankaların veya büyük firmaların veri merkezlerinin dibinde gömülü halde bekliyor. Bu olay bu firmalar arasındaki bağlantıların açılmasını ve halka açık bir internet ağı üzerinden paylaşılmasını gerektirmekte.”

Birsinin bitcoin veya ethereum düğümü ile kolayca yapabileceği gibi, internete bir blockchain düğümü koymak en iyi ihtimalle yetersiz, en kötü ihtimalle ise zararlı olabilir.

”İlk olarak, şirket verilerinin yakınında bile değil ve ikinci olarak hacklense bile ne olabilir ki? Bu büyük bir saldırının yüzeye çıkıp kendini ele vermesi demektir.”

Bunu dengelemek için, hava yolu şirketi veya üretici firma veya banka sistemlerine yakın olması gereken Corda düğümü, şirketin bünyesinde halihazırda var olan sunucular üzerinde veya bulut altyapıları üzerinde arka planda çalışır. Tabii bunun güvenli bir şekilde nasıl çalıştığını sadece o firmaların bilmesi sağlanarak.

Ama bu düğümün küçük bir parçasının diğer firmalara bağlanıp onlardan bağlantı alması ve bunun internet üzerinde görünür olması gerekmekte.

”Düğümün çok küçük bir parçasını -adına şamandıra(the float) dediğimiz – alıyoruz ve onun asıl düğümden uzağa sürüklenip güvenliksiz bölgede beklemesini sağlıyoruz.”

Brown bu düğüm parçası hakkında ”çok küçük, çok sağlam ve çok korunaklı” yorumunu da eklemeyi unutmuyor.

”İşte bu, internetin o korkunç rüzgarlarına göğüs geren parçanın ta kendisidir.”

Bu şekilde, Corda düğümleri hem bağlı kalmakta hem de güvenliği garanti etmekte.

”İşin temel mantığı ise küçük ve yüksek güvenlikli bir parçanın şirket için önemli olan veriler için internet üzerinde süzülmesi ve bütün iletişimden sorumlu olmasında yatıyor.”

İnanılmaz bir yoğunlukta çalışıyor

Yılın bu çeyreğinde beklenen Corda’nın piyasaya sürümünden önce, R3, Brown’ın ”kablo stabilitesi” (wire stability) özelliğine sahip olduğunu belirttiği ücretsiz açık-kaynaklı versiyonunun 3.0 sürümünü sevketti. Bu yazılımcılara, API(Uygulama programlama arayüzü; Application Programming Interface) stabilitesinin kendi yazdıkları kodları için yaptıkları veriler hakkında aynı kesinliğe sahip olma şansını veriyor.

”Bir ağa yerleştirilen Corda 3 düğümünün versiyonlarından birisi ise herhangi bir üst sürüm Corda versiyonu ile uyumlu olacak ve bu yüzden bütün ağı güncellemenize gerek kalmayacak.”

Blockchain dünyasında bir şeyler yapma iştahını kaybedip kaybetmediği sorulunca Brown:

”Yok aslında kaybetmedim. Tabii ki bunu söylemem bekleniyor ama bunu söylememin sebebi yazılımcıların ve geliştirmecilerin bir talep karşısında – insanüstü bir şekilde çalıştıklarını – görmem.”

Sunduğumuz ticari Corda versiyonu ile ilgili her gün bana sorulan soru ise hangi gün sevkiyata başlayacağım dedi ve sözlerine şu şekilde devam etti:

”Bu belki dışarıdan pek belli olmuyor ama böyle büyük girişimleri piyasaya sürmeye hazırlanan insanlar o teslimat ve uygulama konusu hakkında o kadar tepetaklak oluyorlar ki bu konuda herhangi bir yorum yapılamıyor.”