Fed’in para basmaya devam etmesi, dünya genelinde görülen ekonomik belirsizlikler ve bazı para birimlerindeki değer kaybı; Bitcoin, altın, tahvil gibi finansal araçlara olan talebi yükseltti. Artan enflasyon endişeleriyle birlikte, Bitcoin’in enflasyon karşısındaki duruşu bazı tartışmalara konu oldu.
2020 yılından bu yana ekonomide görülen problemler, dünya çapındaki vatandaşların mali açıdan kendilerini korumaları için çeşitli yollar aramalarına sebep oldu. Bitcoin ise bu süre zarfında altın dahil olmak üzere birçok finansal varlık sınıfını geride bıraktı ve gösterdiği performansla 1. sıraya yerleşti. BTC, 2020 yılında %162 oranında artış kaydetti ve en iyi performansı gösteren varlık oldu. Bitcoin’i %42 ile Nasdaq 100 ve %20 ile altın izledi.
Performansıyla diğer varlık sınıflarını geride bırakan Bitcoin, gerçekten enflasyona karşı bir hedge görevi görüyor olabilir mi? Önce enflasyonun ne olduğundan söz ederek soruya cevap verelim.
Enflasyon nedir?
Bir ekonomide mal ve hizmetlerin fiyatı zaman içerisinde değişiklik gösterebilir. Bu belirli mal ve hizmetlerdeki fiyat artışı sürekli ve yüksek olduğu zaman enflasyondan söz edilir. Örneğin, önceden 5 Türk lirası ile alınabilen bir ürün, şimdi alınamayacak kadar pahalı hale geldiyse akla enflasyon gelir.
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’na göre (TCMB) enflasyon; bir ekonomideki mal ve hizmetlerin fiyatlarındaki genel kapsamlı ve sürekli artış anlamına gelir. Ekonomilerde enflasyonu dengeli tutmak, fiyat istikrarını sağlamada ve buna bağlı olarak ekonomik istikrarı sağlamada rol oynamaktadır.
Enflasyonu oluşturan nedenleri TCMB 4 ana nedenle açıklamaktadır:
-Talep: Mal ve hizmetlerin toplam talep artış hızına ayak uyduramaması
-Maliyet: Üretim fiyatlarının artması sonucu arzın azalması, fiyatların yükselmesi
-Para arzı: Para arzı arttığında yatırım ve tüketim yükselir, fiyatlar da yukarı yönlü hareket eder.
-Enflasyon beklentileri: Tüketici ve üreticilerin enflasyon beklentileri mal ve hizmet fiyatlarını şekillendirebilir.
Bunların haricinde, halihazırda yüksek olan mal ve hizmet fiyatları karşısında işletmelerin faaliyetlerini sürdürebilmeleri için fiyatları daha da yükseltmeleri gerekecektir. Bu da enflasyona sebep olan bir diğer faktördür.
- Enflasyon için beklentiler ne yönde?
Eski IMF baş ekonomisti Oliver Blanchard, Nisan 2020’de yayınladığı makalesinde mevcut şartlar altında gelecekte enflasyonun düşük seviyede olacağına daha çok inandığını ancak az da olsa yüksek enflasyon ihtimali olduğunu söylüyor. MIT ekonomisti Kristin Forbes ise politika yapıcıların farklı senaryolar için hazırlıklı olması gerektiğini söyledi ve ciddi bir resesyon olduğunu vurguladı.
Ocak ayında Bank of America’nın yaptığı bir ankette, yatırımcılar en popüler yatırım tercihinin Bitcoin olduğunu açıkladı. Anket katılımcılarının yüzde 73’ü dünya ekonomisinin büyüyeceğine inanırken teşvik paketlerinin enflasyonda artışa yol açmasını bekliyorlar.
Bitcoin neden enflasyona karşı hedge olarak görülür?
Forbes yazarı Roger Huang’a göre, 20. yüzyılda altın nasıl bir rol üstlendiyse, 21. yüzyılda da Bitcoin aynı rolü üstlenebilir. Aynı zamanda Bitcoin’in 21 milyonluk sınırlı arza sahip olması, onu enflasyona karşı dirençli yapan bir özellik olarak yorumlanıyor. Dolaşımdaki arzı 18.6 milyon olan ve üretiminin 2140 yılında bitmesi beklenen Bitcoin’in bu özelliğiyle altına benzer bir varlık haline getiriyor.
Dijital altın olarak da anılan Bitcoin’in kıt arzı sayesinde zaman içinde daha çok talep göreceği ve buna bağlı olarak fiyatının artacağı söyleniyor. Olumsuz şartlarda değer deposu olarak görülen ve genelde getirisinin yüksek olacağına inanılan varlıkları tercih eden insanlar için Bitcoin hem enflasyondan bir korunma aracı hem de iyi bir yatırım aracı olarak görülebiliyor.
Yıllar içerisinde gösterdiği performansla Bitcoin, altın gibi güvenli liman olarak görülmeye başladı. Özellikle kurumsal yatırımcıların Bitcoin’e talep göstermeye başlaması ve BTC’yi bir değer deposu olarak gördüklerini lanse etmeleriyle birlikte Bitcoin’in güvenli liman statüsü yükseldi. Örneğin, yönetimi altında 91.064 adet Bitcoin bulunan Microstrategy CEO’su Michael Saylor, BTC’nin bir değer deposu ve güvenli liman olduğunun en güçlü savunucularındandır.
Güvenli liman olarak görülmesi, kıt arzı, yüksek performansı, enflasyona karşı bir hedge olarak görülmesi gibi sebeplerle, Bitcoin’in altının yerini alabileceği üzerine birçok yorum yapıldı. CNN Business‘a konuşan Voyager Digital CEO’su Steve Ehrlich, sınırlı sayıda kripto para olduğunu vurgulayarak “Bitcoin altının yerini alabilir.” dedi. Alger stratejisti Brad Neuman ise Bitcoin’in altından daha iyi bir tercih olabileceği yönünde açıklamalarda bulundu.
JP Morgan’dan Nikolaos Panigirtzoglou, enflasyondan korunmak isteyenlerin altın yerine Bitcoin almaya başlayabileceklerine yönelik açıklamalarda bulunmuştu. Pandemi boyunca Bitcoin, altının elde ettiği %20’lik kazancı geride bıraktı.
- Bitcoin’i hedge varlık olarak görmeyenler de var
Bank of America’dan Francisco Blanch, hazırladığı bir raporda Bitcoin’e olan talebin enflasyondan korunmak, volatilitenin düşmesi ya da portföyde çeşitlilik sağlamak değil, Bitcoin’in azalan arzına bağlı, ileriye dönük bir talep olduğuna inandıklarını ortaya koydu.
Bunun yanı sıra, Research Affliliates’ten Chris Brightman “Enflasyon artarken Bitcoin fiyatı da artış gösterdi. Bu da Bitcoin’in enflasyonun gidişatını izlediği yönünde bir algıya yol açtı.” dedi. Brightman, BTC fiyatıyla enflasyon arasında bir ilişki olduğunu düşünmüyor. Bitcoin %20 düşüş gösterdiğinde enflasyon konusunun geçmediğini ifade ediyor.
Bitcoin’in enflasyona karşı bir hedge olarak işlev gösterip göstermediği üzerine karışık yorumlar bulunuyor. Enflasyona karşı tercih edilen altın, tahvil gibi diğer finansal varlıkların yanında Bitcoin’in ilerleyen zamanlarda göstereceği performansla birlikte ortaya farklı sonuçlar çıkabilir.