Charlie Lee ile Röportaj: Bitcoin ve Litecoin’in Kısa Vadede Nereye Gideceğini Kestirmek İmkansız

Litecoin’in kurucusu olan ve daha önceleri de Coinbase’de baş mühendis olarak çalışan Charlie Lee, son dönemde kripto para piyasasında cesur ve nevi şahsına münhasır adımlar atmaya başladı.

İlk olarak Aralık ayında yaptığı açıklama ile kurucusu olduğu Litecoin’lerden elinde bulundurduklarının tamamını satıp, hayır kurumuna bağışladığını açıklayan Lee, son olarak da geçtiğimiz ay attığı tweette, Litecoin’in bir ayrılma yaşaması gerektiğini belirtti ve piyasanın yeni bir ödeme yöntemine ihtiyacı olduğunu belirtti.

Blockchain Connect Konferası’nda konuşmacı olarak yer alan Lee, ünlü kripto para sitesi Coin Telegraph’a açıklamalarda bulundu. Lee, Coincheck’in hack olayından, kripto paraların geneline, genel hayata dair düşüncelerinden kripto paralar gibi oynaklık gösteren piyasalarda neye dikkat etmek gerektiğine dair birçok konuda açıklamalar yaptı. İşte o röportaj:

Soru: Coincheck’te yaşanan hack olayıyla ilgili ilk düşünceleriniz nedir?

Charlie Lee: Açıkçası çok şaşırdım. Böyle bir borsanın hacklenmesi çok kötü bir olay. Beklediğim bir olay değildi ancak içinde bulunduğumuz piyasanın acı gerçeklerinden biri de bu olaylar.

Kripto paraların temelinde olan özgürlükçü para anlayışının bazı negatif sonuçları da olabiliyor. Paranın tüm kontrolü sizin elinizde. Siz de bunu koruması için internet üzerindeki bir borsaya güveniyorsunuz; maalesef onlar da parayı kolayca kaybedebilir.

Açıkçası benim şahsi fikrim, bu olay bizim bu şekilde duyduğumuz son olay olmayacak. Ancak yine de duyduğum en büyük hacklerden biri diyebilirim. Çünkü çalınan NEM koinlerin ciddi bir market hacmi var.

Bildiğim kadarı ile tüm koinlerin yaklaşık &6-7’si gibi bir rakam hack olayına kurban gitmiş. Bazen böyle şeyler olabiliyor. Bazen hackerlar koinleri, diğer sistemlere saldırmak için çalmaya çalışıyor.

VeriCoin gibi kripto paraların Blockhain’i eski haline geri getirdiklerini görüyoruz. Ya da Ethereum’un DAO hackinde yaptığı gibi çalınan paraları hak sahiplerine geri verdiğini görüyoruz. Bakalım bu kez ne olacak, kaybedenler parasını alabilecekler mi?

Soru: Peki sizce NEM bir mecburi çatallaşmaya gidecek mi?

Charlie Lee: Gidebilir. Ancak Bitcoin veya Litecoin asla önermeyeceğim bir şey bu. Kaybolan parayı geri getirmek için böyle bir şey yapmayı istemezdim.

Tabanın sansüre karşı ciddi şekilde direnç göstermesi lazım. Eğer geliştiriciler veya şirketlerin kendisi tek taraflı olarak tüm transferleri ve işlemleri tersine çevirmeye bir kez kalkarsa, onları nerede durduracaksınız?

Şu an sadece tahminde bulunuyorum. Şu an ne düşündükleri hakkında bir fikrim yok. Ancak tabi ki olay kötü ve şanssız bir şey. Gerek borsa için, gerek para için, gerekse de parayı elinde bulunduran insanlar için.

[NOT: Coincheck daha sonra yaptığı açıklama ile tüm kaybolan paranın, ilgili kişilere geri verileceğini açıkladı. Aynı zamanda hackerların parayı farklı borsalara yolladığı da gündemde ancak NEM Vakfı, bu olayı reddediyor. Şu an durum belirsiz.]

Soru: Yani burada demek istediğiniz şey, ”Tamam şanssız bir olay ama, eğer paranızı rıza göstererek böyle üçüncü taraflara emanet ederseniz, böyle bir riski almış olursunuz.” mu?

Charlie Lee: Evet, bu işin doğası bu. Siz paranızın güvenliğinden kendiniz sorumlu olmalısınız. Eğer başka bir tarafa bu sorumluluğu yüklerseniz, yapacak çok da bir şey kalmaz. Böylesi riskler her zaman var.

Aynı zamanda bana kalırsa böyle şeyler daha çok merkezi olan borsaların başına geliyor. Umarım gelecekte bu tarz borsaların aksine merkezi olmayan borsalar görme şansına sahip oluruz.

Soru: Yakın geçmişte ortaya çıkan Robinhood gibi kripto para borsaları, sizce kripto para ticaretinin revaçta olduğu anlamına geliyor mu?

Charlie Lee: Kesinlikle evet. Böyle gelişmeleri görmek çok sevindirici. İnsanlara kripto para alıp satarken kolaylık sağlayacak her şey bizim sektörümüz için çok iyi şeyler anlamına geliyor. Özellikle de bu durumun ana akım medyada da her gün yer alması, hoş bir durum.

Robinhood borsası özelinde konuşacak olursak, yakın dönemde Litecoin’i de desteklemeleri olası. Bu durum da, elbette alelade bir insanın bu kripto parayı almasını kesinlikle kolaylaştıracaktır. Çok ciddi paralarla yatırıma girmeye de gerek yok. Alın küçük bir miktar ve sonrasında kullanın. Böyle borsalar size bu şansı veriyor.

Bu durum zaten Coinbase’in yıllardır yaptığı bir şeydi. O yüzden oraya katılıp yardım etmek ve bunun gelişimine katkıda bulunmak istedim. Ana amacım her zaman Bitcoin, Litecoin, Ripple, Ethereum ya da herhangi bir kripto parayı sıradan insanların, annelerin, babaların ve yaşlıların kolaylıkla kullanmasına aracılık etmek oldu.

Soru: Peki neden Coinbase’den ayrıldınız?

Charlie Lee: Litecoin’e daha iyi odaklanabilmek için bu tarz bir karar aldım. Tüm zamanımı şu an için Litecoin’i geliştirmeye harcıyorum.

Soru: Ancak tüm koinlerinizi sattınız.

Charlie Lee: Evet sattım ancak şu an halen tüm gücümle Litecoin’in iyileştirilmesi ve geliştirilmesi için çabalıyorum. Koinlerimi görüş ayrılıkları yüzünden sattım, projeye inanmadığım için değil.

Soru: Peki herhangi bir kripto paranın gelişiminde tam zamanlı olarak çalışan kişilerin, o kripto paradan elinde bulundurmaması gerektiği görüşüne katılır mısınız?

Charlie Lee: Açıkçası hayır, böyle düşünmüyorum. Benim durumum biraz özel. Elimde çok ciddi bir sosyal medya gücü var. Litecoin’in geleceğine, fiyatlandırılmasına ve daha birçok şeyine karar verebilecek bir pozisyondayım. Litecoin üzerinde etkim inanılmaz büyük. O yüzden Litecoin’i sosyal medyada pazarlarken hep kötü hissettim. Yaptığım şey proje için değil de, kendi elimdeki şeyin fiyatını arttırmak için mi acaba diye düşünmeye başladım. Finansal bir kazanç, benim açımdan işin içine girsin istemedim diye böyle bir satış kararı aldım. İyi ki de yaptım. Çünkü işime daha iyi odaklanabiliyorum.

Soru: Bir kişinin Twitter üzerinden fiyatları çok fazla manipüle edebileceğini düşünüyor musunuz?

Charlie Lee: Bana kalırsa bu çok ciddi şekilde insan doğasının gereği. Bir şeyler duyarsanız ve bunun sıklığı artarsa, ya da güvendiğiniz birinden duyarsanız, yatırım yapabilirsiniz.

Soru: Bitcoin ve Litecoin hakkında bu yıl neler getirecek? Düşünceleriniz neler?

Charlie Lee: İnanın bana tahmin etmek çok çok zor. Bu yüzden herhangi bir tahmin yapmak istemiyorum. Geçen sene örneğin, yükselişten önce Litecoin 4 dolardı. Kendi kendime düşünürken, 30 doları bulsak muhteşem olur diye düşünmüştüm. ”Allahım ne kadar süper, tam da 9 katına çıkacağız” diyordum. Düşüncemin tam 10 katına çıktık. 300 dolara çıktık.

Ancak bu yükselişlerin düşüşü de çok enteresan oluyor. Mesela Bitcoin 2013’te 1200 dolar yapıp zirveye çıkmıştı o dönem için. Ancak sonra 2015 yılında bir anda 200 dolara geldi. Neredeyse yüzde 80 değer kaybetti. İşte o yüzden geçen yıl attığım tweette, eğer Litecoin’in 20 dolara kadar inişine tanık olabilmek için sabrınız yoksa ve elde tutamayacaksınız, yatırım yapmayın demiştim.

Borsaya baktığımda en çok para kaybeden insan türünün, ürün fiyatı yüksekken ya da yükselmeye geçmişken alan insanlar olduğunu gördüm. Daha sonra fiyat aldıklarından aşağı düşüyor, mecburen satmak zorunda kalıyorlar. Çünkü çok daha fazla kaybetmek istemiyorlar. Sonra da alttan sattıkları için bu kez de yükselişi kaçırıyorlar.

O dönem attığım, ”Partiyi bozmak istemem ancak heyecanı azaltmak zorundayım. LTC satın almak çok riskli. En az bir iki yıl boyunca ayı marketinde kalmamızı bekliyorum. Fiyatın 48 dolardan 4 dolara düştüğü gibi. O yüzden Litecoin’in 20 dolara düşüşünü kaldıramayacaksınız, satın almamak daha hayırlı bir şey.”  tweetim de bu yüzden yanlış anlaşıldı.

Ben orda farklı bir şeye dikkat çekmek istemiştim. Litecoin’in gelişiminde benim rolüm olsa da yine de düşebilir. Bu çok net. İşin doğasında bu var. O yüzden böyle fiyatların sürekli artıp azaldığı bir piyasada yatırım yapmak kolay bir şey değil. Söylemek istediğim şey buydu. Uzun vade için olumlu konuşabilirm ancak kısa vade için, ne olacağını kimse bilemez.