Kripto para yatırımı yapmalı mıyım?
Kripto paralar şu sıralar en iyi yatırım kararlarından biri olarak görünüyor.
Sebeplerinden birkaçı:
- Net değeri arttırmak. Pek çok para biriminin değer kaybetmeye başlaması, insanları daha iyi bir yatırım aracı bulmaya teşvik ediyor. Bunun sonucunda insanlar daha iyi bir alternatif olduklarına inanarak kripto paralara yöneliyor.
- Teknoloji. Kripto paraların altında yatan teknoloji, tek kelimeyle, harika. Bu teknoloji sayesinde, sahip olduğunuz para birimini dünyanın neresinde olursanız olun kullanabiliyorsunuz. İşin içine hükümet burnunu sokmazsa tabii.
- Başarı geçmişi. İlk kripto para olan Bitcoin 2009 yılında yaratıldığından bu yana çok ciddi ölçüde fiyat artışı yaşadı, büyük kitleler tarafından tanınmaya başladı ve her şeyden ötesi, devletler tarafından kabul edilmeye başladı. Bitcoin ilk çıktığı zamanlarda yatırım yapan yatırımcılar epey yüksek oranlarda kar elde ettiler. Yani kripto paraya yatırım yapmak, zaman içinde finansal durumunuzu arttırmanızı sağlayabilir.
Riskleri neler?
Yatırım yapmadan önce bilmek isteyebileceğiniz birkaç sorun bulunuyor.
- Balon suçlamaları. Bazı ekonomi uzmanları kripto paraların birer balon olduğunu ve zaman içinde patlayacaklarını düşünüyor. Bu kişilere örnek olarak JPMorgan CEO’su Jamie Dimon’u gösterebiliriz. Kripto paralar herhangi bir devlet veya otorite tarafından desteklenmediği ve yüksek değişkenlik oranına sahip olduğu için bazı geleneksel yatırımcılar kripto paraların devlet parasının yerini asla alamayacağını düşünüyor.
- Değişkenlik. Yukarıdaki maddede bahsettiğimiz gibi, değişkenlik insanların gözünü korkutan bir etken. Kripto paraların fiyatları oldukça değişken oluyor. Olumlu yönde bir değişiklik yaşandığında, çok büyük karlar elde edebilirsiniz. Ama olumsuz yönde bir değişiklik yaşanması halinde, aynı büyüklükte zararlar edebilirsiniz. Örnek göstermek adına, Bitcoin’in son 3 ayda yaşadığı fiyat grafiğine bir göz atabilirsiniz:
- Yasal yönler. Bazı ülkeler tarafından tanınmış olsa da dijital paralar henüz dünyadaki her ülke tarafından kabul edilmedi. Yani bazı ülkelerde kripto para cüzdanınızı oluştururken sıkıntı yaşayabilirsiniz ya da gidip alışveriş merkezinde dijital para ile ödeme yapamayabilirsiniz. Bunun yanında eğer gelirinizin bir kısmını kripto paralar oluşturuyorsa; vergi konusunda sıkıntı yaşayabilirsiniz çünkü bazı ülkeler hala daha kripto para vergilendirmesi konusunda net bir karar vermedi.
Hangi kripto paraya yatırım yapmalıyım?
Zor soru.
Yatırım yapmadan önce gözden geçirilmesi gereken pek çok etken var aslında. En önemlilerini sıralamak gerekirse:
- Kabul görmesi. Bir kripto paraya yatırım yapmadan önce, kaç tane ülke o kripto parayı yasal olarak tanıyor ve yasal olarak ticaret edilmesine izin veriyor diye araştırın.
- Taşınabilirlik. Dijital paraların en önemli noktalarından biri, kolay taşınabiliyor olmaları. Bir yerden bir yere, mesela bir dijital borsadan diğerine, sorun çıkmadan taşıyabiliyor musunuz ona bir bakın.
- Güvenlik. Güvenli olması gerekiyor. Yasal olan tüm para birimlerinin en büyük özelliği budur. Amerikan Doları’ndan İngiliz Pound’una, Türk Lirası’ndan Çin Yuan’ına kadar değişen her türlü para biriminin en önemli özelliği güvenilir olmalarıdır. Yani iyi bir dijital paranın, güvenli olması gerekiyor.
Yıllar içinde “en değerli kripto para olma” vaadiyle ilerleyen pek çok dijital para yaratıldı. Bunlardan en sık karşılaştıklarımızı sıralayalım:
- Bitcoin. Bitcoin şuanda, ve uzun bir süredir de öyle, yatırım yapılabilecek en değerli kripto para konumunda. Bitcoin’in en cezbedici özelliği, çok büyük karlar vaat ediyor olması desek sanırız haksız olmayız. Ancak yüksek değişkenliği yüzünden, çok büyük zararlar da ettirebilir.
- Ethereum. Ethereum şuanda piyasa hacmi ve fiyat bakımından dünyanın en büyük ikinci dijital parası konumunda. Bitcoin’e kıyasla daha farklı bir teknolojiye sahip.
- Litecoin. Litecoin şuana dek en istikrarlı kripto paralardan biri oldu. Hatta “güvenli liman” diye de hitap edebiliriz. Ama yine de Çin ICO’ları yasaklama kararı verdiğinde, Litecoin de darbe yemişti.
Çok fazla sayıda ve birbirinden tamamen farklı kripto paralar bulunuyor. Hepsini detaylı detaylı anlatamadığımız için yalnızca en bilinenlerden bahsettik. Daha detaylı bir araştırmayla kendinize en uygun kripto parayı bulmak sizin için daha faydalı olacaktır.
Kripto paraya yatırım yapmaya nasıl başlanır?
Aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz.
- Hangi kripto paraya yatırım yapmak istediğinize karar verin. İlk sırada bu adım geliyor. Toplam kripto para sayısı 1000’den fazla olduğu için hangisine yatırım yapacağınıza karar verme aşaması epey kritik.
- Yatırım yapmak için kenara bir miktar para koyun. Herhangi bir işe girişirken belli bir planınızın ve hedefiniz olması gerekiyor. Bu yüzden ikinci adımda kripto paralara haftalık ya da aylık olarak (isterseniz yalnızca bir kere yatırabilirsiniz) ne kadar para yatırmak istediğinize karar verin. Miktara karar verdikten sonra paranızı kenara koyun ve yatırıma başlamak için doğru zamanı bekleyin.
- Bir kripto para cüzdanına kaydolun. Satın alacağınız kripto parayı muhafaza etmek adına bir cüzdan adresine ihtiyacınız olacak. Bitcoin cüzdanı, Ethereum cüzdanı vesaire gibi türlü türlü cüzdanlar bulunuyor.
- Bir borsaya katılın. Artık bir kripto para cüzdanınız bulunuyor ama hala daha bir borsaya katılmanız gerekiyor çünkü ticaret işlemlerinizi orada halledeceksiniz. Bitfinex, Bittrex, Coinbase, Poloniex gibi yine türlü türlü borsa bulunuyor.
- Kripto paranızı satın alın. Bir borsada hesap oluşturduktan sonra satın almaya başlayabilirsiniz. Nasıl yapacağınız hakkında en ufak fikriniz yoksa kayıt olduğunuz borsanın destek ekibiyle iletişime geçtiğinizde size rehberlik edeceklerdir.
- Kripto paranızı saklayın. Çevrimdışı donanım cüzdanları, kripto paralarınızı internet sunucularından korumanıza yardımcı olacaktır. Yani hacklenmeyeceksiniz.
Kripto paralara yatırım yapmanın riskli olduğunu lütfen aklınızdan çıkarmayın. Yatırım yapma kararı vermeden önce konuyla ilgili kendi araştırmanızı yapmayı da lütfen unutmayın.