Lightning Network Bitcoin Transfer Sürelerine Çare Olamayabilir

Bitcoin, başta planlanan ve ortaya konan vizyonun aksine, artan talebi karşılamakta ve müşterilerine çabuk hizmet vermekte zorlanıyor. Başta felsefe olarak kişiden kişiye hızlı, güvenli, fiyat olarak da pahalı olmayan bir para transferi vaad eden Bitcoin’e olan talep çok ciddi şekilde artınca, kripto paraların öncüsü; bu talebi karşılamakta ciddi sıkıntı yaşamaya başladı. Günümüz itibariyle Visa ve Master Card gibi ödeme yöntemlerinin kullandığı trafiğe kıyasla çok daha az bir trafik kullanan Bitcoin, buna karşın bir hayli ağır ve pahalı bir ödeme metoduna dönüşmüş durumda.

Bu durum, Bitcoin’in arkasında yer alan ekip için gerçekten büyük bir sorun olarak belirdi. Bu konuyu çözebilmek için çaba harcayan geliştirici ekibi, sorunun inatçılığı karşısında ise ciddi sorunlar yaşıyor.

21 milyon adet olarak basılan, adeta modern zamanların altını hatta bazılarının taktığı ad ile ”dijital altın” olan Bitcoin’in bu sorununu çözmek için yeni ödeme metodları geliştirilmeye çalışıyor. Ancak, burada esas sorun tamamen merkezi olmayan bir sistem oluşturmanın teorik olarak imkansız olması. Aynı zamanda efektif bir ödeme sistemi ve sabit bir para arzı bulmak da zor. İşte karşınızda Bitcoin’in kronik sorunları…

Bitcoin Hareketi Çok Az

Eski dünyanın altın standartlarına bakarsak, burada böyle bir sorun karşımıza çıkmayacaktır. Çünkü, sistem zaten merkezi. Örneğin 19. yüzyılda İngiltere’nin başardığı klasik altın standardı o dönem çok başarılıydı ve dünyadaki altınların 3’te 1’ini almayı başarmıştı. Aynı zamanda İngilizler’in Pound’u da o zamanın dünya çapındaki ticaret parasıydı ve pound; altın ile desteklenmekteydi.

Standardize edilmiş altına, Birleşik Krallık ülkeleri zaten tabiiydi ancak diğer ülkelerde, ticarete uyum sağlayabilmek için, bu standarda adeta tabii olmak zorunda kalmıştı. Aynı zamanda bu diğer ülkeler, ticaretlerindeki işler kolaylaşsın diye Pound’u ana para birimi olarak kabul bile etmişti.

İşin web kısmında da İngiltere Merkez Bankası, bu işi online olarak döküme etmeyi başarmış ve Roma İmparatorluğu’ndan bu yana en merkezi ticaret sistemini yaratmayı başarmıştı.

Fakat Bitcoin için, sistemin merkezsiz olması farklı karakteristik özellikleri beraberinde getirdi. Ciddi şekilde artan talep ve adeta uçuşa geçen fiyatlar da, Bitcoin’in stabilitesini uzun vadede çok etkiledi.

Bitcoin fiyatlarındaki uçuculuk ve değişkenliği açıklayan ana sebepler ise artan çok fazla talep. Bitcoin’in sınırsız olmaması da artan talebi karşılamasını neredeyse imkansız kılan bir şey ve bu neredeyse kıtlık oluşturacak seviyeye gelmiş durumda. Artan ciddi fiyatlar, ayrıca insanların alışverişte bitcoin kullanmak yerine, bunları elinde tutma isteğini arttırdı ve paranın hareketi azaldı. İnsanlar, Bitcoin’i gelecekte kullanılacak bir para aracı olarak görmektense, kısa sürede kar elde etmede bir araç olarak görmeye başladı. Birçok insan ellerindeki çok az miktarda Bitcoin’i bir gün 1 milyon dolar olur da biz de 3-5 bir şey kazanırız diye elinde tutuyor ve bu da paranın kullanım alanını iyice daraltıyor.

İşin madencilik kısmına gelecek olursak; evet, Bitcoin madenciliği ile bu kripto paralar halen çıkartılabiliyor ancak bu çıkan miktar; artan talebi karşılamaya kesinlikle ama kesinlikle yetecek miktarlar değil. Yine üst paragrafta belirttiğimiz harcama çekingenliğini madenciler de gösterince, bu kez iş iyice içinden çıkılmaz bir hale geliyor.

Ayrıca, ciddi manada artan işlem hacimleri ağda ciddi duraksamalara ve yavaşlamalara yol açmakta. Bitcoin, yalnızca doğrulama yapıyor, yani kapasitenin arttırılması gibi bir durum söz konusu değil. Madenciler de, kapitalist düzen içinde hareket ederek daha çok para ödeyen insanların ödemelerini daha kısa sürede onaylıyor. Bitcoin fiyatlarındaki bu dengesizlik sonucu kardan olmak istemeyen veya daha fazla zarardan kaçınmak isteyen müşteriler de, ciddi paralar ödeyerek transferleri hemen tamamlama yarışına giriyorlar. Eğer ciddi para ödemeyecekseniz, işleminizin onaylanması çok çok uzun sürebiliyor.

Bu ve benzeri birçok durum sonucu artık, kripto para piyasasında ciddi sorular sorulmaya başlandı. Harcayamayacağınız ve başka bir para birimine çeviremeyeceğiniz bir parayı ne yapacağız sorusu, ciddi şekilde dillendirilmeye başlandı.

Peki bunun çözümü var mı ya da bu durum çözülebilecek mi? Birçok insan, şu an için bu konu hakkında kafa yoruyor ve ortak çözüm Lightning Network. Burada çözüm, tüm ödemeleri blok dışı bir sistemle yapıp, yoğunluğu da azaltarak daha hızlı ve çabuk bir ödeme metodu sunabilmek…

Nedir Bu Sistem?

Lightning ödeme metodu, kişiden kişiye çift taraflı ve blok dışı olan hızlı bir ödeme sistemi demek. Burada yapılacak ödeme tipleri aslında daha küçük miktarlar. Olayı şöyle açmak gerekirse, diyelim ki önemli bir müzik platformunda beğendiğiniz bir şarkıyı satın alıp dinlemek isteyeceksiniz ve ödemeyi de Bitcoin kullanarak yapmak istiyorsunuz. Çok çok küçük bir miktar ödeyerek ödemeyi yapabilirsiniz ancak şu anki sistemde bunu yapmak çok uzun sürecek ve muhtemelen ödeyeceğiniz miktarın çok fazlasını, gönderimi gerçekleştirmek için ödeyeceksiniz; yani attığınız taş, ürküttüğünüz kurbağaya değmeyecek.

Eğer Lightning Network’de insanlar yeterli miktarda ödeme kanalı açarsa, yoğunluk ağın her noktasına yayılacak ve bu da işleri kolaylaştıracak. Ancak burada sorun şu, süreç nasıl işleyecek?

Sistemin geliştiricileri, ağdaki hangi noktaların ödemeyi yapmaya en hazır olduğunu hesaplayarak, ödeme yolu için en kısa metodu seçen ve ödemeyi gerçekleştiren bir sistem yapmayı arzu ediyor. Eğer, sistem bu şekilde çalışırsa tebrikler; problem çözüldü demektir.

Ancak, bu şu an işin teorik kısmı. Pek tabii ki, bu yukarda bahsettiklerimiz gerçekleşmeyebilir. Şu iki temel problem, bu noktada karşımıza çıkabilir:

Birinci sorun, Lightning sisteminin ödeme kanalları ön ödeme ile çalıştığı için, toplam olarak bir para yatırımı yapıldığında, bu paralar başka amaçlarla da kullanılabilir. İşte bu sebeple, insanlar ödeme kanallarına bir seferde para yatırmaktansa, az az ödemeler yaparak kanallardaki bakiyelerini hep az seviyede tutmayı seçebilir.

Bir diğer muhtemel sorun da, kanallara yapılan ödemelerin sıklıkla değişmesi. Tipik olarak, insanlar kanallara ödemeyi yapar ve bakiyeyi kademeli olarak kullanır. Ancak ödemenin yapılmasının ardından ciddi miktarda bir bakiye birikebilir ve bu bakiye; kısa süre içinde eriyip gidebilir.

Eğer insanların büyük bir çoğunluğu, ödeme yapmak için maaş aldıkları günü seçer ve gelecek ay boyunca o bakiyeden kullanmak isterse bu sefer ağdaki yoğunluk sanıldığı kadar dağınıklık göstermeyecek; ve özellikle ciddi miktarlardaki ödemelerde sistem, en uygun rotayı bulmak ve seçebilmek konusunda ciddi sorunlar yaşayacaktır.

İşin aslına bakarsak, şu an Lightning ödeme sistemi de, en az Bitcoin kadar dengesiz durumda.

Gelecekte insanların karşısına çıkması muhtemel bu tarz sorunları çözebilmek için, ciddi derecede büyük ödeme kanalları kurulabilir ve bu kanallar her zaman büyük ödemeleri gerçekleştirmek için yeterli bakiyede tutulabilir. Ancak bu yapılırsa, bu kez bu ödeme sistemi, merkezsiz olmaktan uzaklaşacaktır.

Ayrıca bu tarz büyük para ödemelerinin döndüğü kanallar hırsızlar için adeta bir cennet haline gelecektir. Eğer bir kanal hackerların eline geçerse, o kanaldaki çok ciddi miktardaki ödemelerin selametini düşünmek bile istemezsiniz.

Bunu önlemenin bir yöntemi de bu kanalları ödeme yapılırken eksi bakiyeye geçici olarak düşürmek olabilir. Ancak bu sefer de, bu durum Bitcoin’in altın benzeri durumunu ihlal eden bir şey olacaktır. Eğer altın ticareti yapmak istiyorsanız ancak altınınız yoksa, çok basit bir mantık gerekeği o ticareti yapamazsınız.

Elbette bu ve benzeri ödeme  yöntemleri halen geliştirilebilir sistemler. Ancak şu aşamada, Bitcoin’in kronik sorunlarını çözmeye bir hayli uzağız…