Kripto para ile fon toplama yöntemi bu yıl çoğunluğu bireysel yatırımcılardan olmak üzere milyarlarca dolar topladı. Nasdaq CEO’suna göre ilk dijital para arzı olarak bilinen bu süreç bu yatırımcıları ciddi risklere maruz bırakıyor.
Çarşamba günü New York‘da düzenlenen Future of Fintech isimli konferansta konuşan başarılı iş kadını Adena Friedman, konu hakkında şunları dile getirdi:
”Bunu tamamen kuralsız yapmak için, şirketler insanların parasını çatır çatır aldıklarında ve neden para aldıkları hakkında hiçbir bilgi vermeyip kontrol sağlamadıklarında bu bana insanlardan faydalanıp insanları yoluyorlar gibi geliyor.”
Adena’nın söylediklerine göre kurbanlarsa genellikle bu işe ilk defa giren ”Yozgat’taki Hatice Teyze” gibi yatırımcılar oluyor ve herhangi bir bilgiye erişim sağlayamıyorlar. Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu normalde şirketlere, aynı bankaların veya halka arz sürecinde büyük şirketlerin yapmasını zorunlu kıldığı gibi, bireysel yatırımcıları da bilgilendirmesini zorunlu kılmakta ancak kripto para içeren ICO sürecinde neredeyse hiçbir gözlem veya denetim bulunmuyor.
Friedman:
”ICO sürecinde bunların hiçbiri mevcut değil ve ICO’ların hepsi bireysel yatırımcılar tarafından satın alınmakta. Bu şirketler ilk dijital para arzı yoluyla sermaye toplamaya devam ederken benim bu şirketlerin sahip olduğu şeffaflık, denetim ve güvenilirlik eksiklikleri konusunda ciddi endişelerim var.”
İlk dijital para arzı veya ICO süreci esnasında, koinler veya tokenlar bir tür kitlesel para toplama yöntemi olarak satışa çıkarılmakta. Normal halk arzlarda yer alan hisse payı veya oy kullanma hakkı gibi ayrıcalıklar yerine ICO sürecinde, ağa, platforma veya hizmete erişim sözü verilen ”Hizmet Tokenleri” sunuluyor. Ancak bu tokenler genellikle ya soyut bir fikir ya da tam olarak hiçbir şey tarafından destekleniyor.
Mayıs ayının sonlarına doğru Cayman adaları menşeli startup şirketi Block.one, sahip olduğu en önemli ürünü daha piyasaya bile çıkmadan yaptığı ilk dijital para arzı yoluyla 4 milyar dolar toplamayı başarmıştı ki bu bu yıl yaşanan en büyük ICO süreci oldu.
Autonomous Next isimli bir araştırma firmasına göre 2017 yılında 6.6 milyar toplayan ve bu yıl geçen senenin rakamını 9.1 milyara çıkarmayı başaran ICO süreci hakkında SEC’de daha fazla boş durmamaya ve müdahale etmeye karar verdi. Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu ICO’larda yaşanan ‘pump-and-dump (pompalama ve boşaltma) süreci hakkında uyarılarda bulundu ve Floyd Mayweather ve DJ Khalid gibi isimler tarafından desteklenen bir tanesi de dolandırıcılık iddiaları üzerine kapatmıştı.
Friedman SEC konusunda şu açıklamalarda bulundu:
”Ben SEC’in tarafını tutuyorum ve bunların gerçekten menkul kıymet olduğunu düşünüyorum. Bu konuda SEC’i destekliyorum.”
Friedman Nisan ayında CNBC ile yaptığı bir başka röportajda düzenlemelerin rayına oturmasından sonra kripto alanının ”olgunlaşacağını” ifade etmişti ve ancak bundan sonra Nasdaq’ın bir kripto para borsası olmayı gözden geçirebileceğini belirtmişti. Ancak şu an için Nasdaq ortaklık yolunu seçti diyerek de son noktayı koymuştu.
Nisan ayında şirket kripto para borsası Gemini ile ortaklık imzaladığını duyurmuştu. Gemini ilk Bitcoin yatırımcılarından olan ünlü Winklevoss ikizleri olan Tyler Winklevoss ve Cameron Winklevoss tarafından kurulan bir kripto para borsası. Tyler Winklevoss tarafından yapılan açıklamada, imzalanan anlaşmanın Gemini’ye, Nasdaq’ın sahip olduğu gözlem teknolojisinden yararlanma olanağı sağlayıp Gemini’nin kendi katılımcıları için ”kurallara dayalı bir piyasa ortamı” yaratmasını garanti altına aldığı belirtildi.
Friedman bu konu hakkında şunu ifade etti:
”Şu an için tamamen düzensiz ve denetimsiz bir piyasada olduğumuzdan dolayı bu piyasadaki düzensiz ve kuralsız borsalardan birisi olmaya karşı olan bir kurum ile ortaklık kurduğumuz için rahatız.”
Friedman’ın söylediğine göre Bitcoin gibi kripto para birimleri ekonomi ve finansın geleceğinde çok büyük bir etki yaratabilir, ancak kısa bir periyot için konuşmak gerekirse, ”olay belirsiz.”
”Biz bunun (kripto para birimlerinin) gerçekten çok ilginç bir şey ve internetin gerçek bir katmanı olabilecek bir şey olarak görmeliyiz. Kripto para birimleri gelişim evresinde yok olabilir veya Beanie Baby* gibi bir geleceğe sahip olabilir.”