Vay Anam Vay, Neler Dönmüş Satoshi ya? Serisinin dokuzuncu yazısındayız. Haftaya elbette TCMB’nin yönetmeliği damga vurdu. Buna ek olarak, piyasa tarafında bazı hareketlilikler var.
Serinin sekizinci yazısını yazarken, Bitcoin 61.000 doların üstüne çıkmıştı. CoinGecko’daki güncel fiyat, yazım sırasında 62.268 dolar düzeyinde. Bu kayda değer bir yükseliş olsa da, altcoin pazarı hafta boyunca daha atılgandı.
Dolayısıyla bu yazıda Bitcoin’in dominansına kısaca bakacak, ABD’de Biden’ın imzaladığı kararnameye değinecek ve TCMB yönetmeliğiyle ilgili yapılmış bazı açıklamaları aktaracağız.
50 milyar dolarlık “şaka”
- Piyasada yıllardır “şaka” (meme) coini olarak adlandırılan Dogecoin’in piyasa değeri, dün 50 milyar doların üstüne çıktı. Bu sayı Barclays (44.4 milyar dolar) gibi bankaların; H&M (41.06 milyar dolar) ve HP (42.3 milyar dolar) gibi şirketlerin değerinden daha büyük.
- CoinGecko’ya göre DOGE piyasası, 1 Nisan’da 7 milyarlıktı. Elon Musk, Mark Cuban gibi isimlerin desteğini alan DOGE, o tarihten beri 7 kat büyüdü. Türkiye’de hacim rekorları kıran DOGE’un dün global çaptaki toplam ticaret hacmi, 60 milyara yaklaşıp Ethereum’u geride bıraktı.
- Mobil ticaret uygulaması Robinhood, gün içinde DOGE hacmindeki büyüme sebebiyle “işlem emirlerinde sorunlar ve bazı gecikmeler” yaşadı. 16 Nisan’da en çok hacmi alan isimler sırasıyla Binance, OKEx ve Huobi oldu.
Huobi’nin kurucularından Du Jun, dün CoinDesk’e konuşup, “Dogecoin bir şaka tokenı olmaktan çıkıp kültürel bir olgu haline geldi.” dedi. Jun, DOGE topluluğunun “tutkusunu” överken şöyle bir uyarıda bulundu:
“Dogecoin’in ardında yatan proje, (kurulduğu günden beri) hiç büyük bir teknolojik atılım yaşamadı ve DOGE serveti çok yoğun bir şekilde dağılmış durumda. En büyük 10 Dogecoin adresi, sirkülasyondaki toplam DOGE miktarının %41,35’ini kontrol ediyor. Dolayısıyla küçük bir yatırımcı grubu, fiyat üstünde güç sahibi ve yatırımcılar buna dikkat etmeli.”
Messari verilerine göre DOGE, piyasa değeri bakımından Polkadot, Bitcoin Cash, Litecoin gibi isimleri geride bırakıp 7. sıraya geldi. Digital Currency Group CEO’su Barry Silbert, DOGE’daki bu yükselişi, sırasıyla Tesla ve GameStop hisselerine görülen trend ile aynı çizgide ele aldı.
Biden yönetimi 28 kripto para adresini listeye aldı
Beyaz Saray, perşembe günü Rusya’ya karşı uygulanacak yeni yaptırımların Başkan Joe Biden’ın kararnamesiyle onaylandığını duyurdu. Kararname politik kısıtlamaların yanında, ABD’deki mali kuruluşların ruble cinsinden değerlendirilen tahvil alımını engellemek gibi mali kısıtlamaları da beraberinde getiriyor.
Hafta içinde, ABD Hazine Bakanlığı Yabancı Varlıkları Kontrol Ofisinin bu karar kapsamında Rus kurum ve kişiler ile bağlantılı olduğu düşünülen bazı kripto para adreslerini yaptırım listesine (SDN-listesi) eklediğini aktardık.
ABD’nin iddiasına göre bu adresler, ülkeye zararlı olabilecek faaliyetlerde bulunmuş Rus vatandaşlarınca kullanıldı. Kontrol Ofisi, ilgili açıklamanın ardından bu adreslerin yer aldığı bir liste yayımladı.
- Toplam 28 adresin bulunduğu listede Bitcoin, Ethereum, Litecoin, Bitcoin Cash, Dash, Zcash (ZEC), Verge (XVG) gibi kripto para cinsleri yer alıyor.
- Hazine Bakanlığının ölçümlerine göre bu adresler 2013’ten 2021’e kadar 27.000 işleme aracılık edip, 2.5 milyon dolarlık işlem hacmi gördü.
- Joe Biden’ın imzaladığı kararnamede, “Amerika Birleşik Devletlerinin yaptırımlarından kaçmak için dijital para veya varlıklar. … ile yapılmış işlemlerin” de yaptırım kapsamında girdiği belirtiliyor.
Bitcoin’in pazar payı daralıyor
Piyasadaki boğaların sırtına son dönemlerde Bitcoin’den ziyade altcoinler binmeye başladı. Dominans endeksine göre Bitcoin’in pazar payı %52,43’e geriledi. BTC’nin piyasa hakimiyeti en son Ağustos 2018’de bu kadar düşük olmuştu.
Bitcoin’in hala 62.000 dolar üstünden işlem gördüğü düşünülürse, pazar payındaki daralma fiyattaki düşüşten ziyade altcoin pazarındaki büyümeden kaynaklanıyor ‘olabilir’. Popüler altcoinlerin bir kısmının 1 Ocak-17 Nisan aralığındaki değişimi, bu savı destekler nitelikte:
- Ethereum (ETH): 738 $ / 2.468 $
- Binance Coin (BNB): 37 $ / 537 $
- XRP: 0,22 $ / 1,71 $
- Dogecoin (DOGE): 0,0047 $ / 0,315 $
- Chiliz (CHZ): 0,021 $ / 0,64 $
Cumhurbaşkanlığından ve borsalardan kripto para ifadeleri
Farklı alanlardaki yetkili isimler, TCMB’nin kripto yönetmeliğiyle ilgili açıklamalarını sürdürüyor. Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanı ve Ekonomi Politikaları Kurulu üyesi Cemil Ertem, Reuters’a konuşup alınan kararla ilgili şunları söyledi:
“Merkez Bankası bugün önemli bir adım attı. TCMB kripto paraların genel eşdeğer olma fonksiyonunu yasakladı ki bu çok yerindedir. Kripto paralar merkezi olmayan bir tasarruf aracı. Dolayısıyla Türkiye ve dünyada regülasyonlar henüz söz konusu değil ya da eksik. Dolayısıyla bu sistemlerin bir para birimi gibi kullanılması; kurumlara, bireylere telafisi mümkün olmayan hasar verebilir.”
Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanı Ali Taha Koç ise yönetmeliğin “vatandaşı koruma amacıyla” hazırlandığını söyleyip, “Merkez Bankası, kripto paraların ödeme maksatlı kullanımını engelleyerek spekülatif hareketler nedeniyle oluşabilecek mağduriyetlerin önüne geçti.” dedi.
Alınan kararın kripto alım-satımlarını kapsamadığı Bitexen, BtcTurk, Paribu gibi platformlarca yapılan açıklamalar ile doğrulandı. Bunun ötesinde, BtcTurk ve Paribu yöneticilerinden konuyla ilgili ayrı ayrı basın açıklamaları geldi. Paribu CEO’su Yasin Oral,
“Kripto varlık ekosisteminde elektronik para kuruluşları üzerinden yapılan işlemlerin oranı bankalara oranla hayli düşük. Kullanıcı yönelimi daha ziyade bankalar üzerinden işlem yapmak şeklinde. Yönetmeliğin dayanakları henüz açıklanmadığı için uzun vadedeki etkileri hakkında yorum yapmak doğru olmaz.
Bu yönetmeliği kripto varlık piyasasının regüle edilmesi çerçevesinde değerlendirmemek gerekiyor. Zira bu, sadece ödeme ve elektronik para kuruluşlarına yönelik bir yönetmelik” ifadelerini kullandı.
BtcTurk CEO’su Özgür Güneri, yönetmeliğe ilişkin şu değerlendirmede bulundu:
“Merkez Bankası tarafından yapılan açıklamanın özüne baktığımızda söz konusu düzenlemenin; kripto varlıklara yönelik değil, ödeme sistemleri ve ödeme kuruluşlarını düzenleyen Merkez Bankası’nın bu alana ilişkin attığı bir adım olarak değerlendirilmesi gerektiğini düşünüyorum. …
Bu adımın, kripto varlıklara ilişkin genel düzenleme henüz netleşmeden, regüle kurumların bu taraftaki faaliyetlerini en azından bir süre bekletmek amacıyla atıldığı görüşündeyim. Türkiye’de orta ve uzun vadede kripto varlıklara ilişkin olumsuz bir düzenleme de beklemiyorum. Bu sektörün çok daha büyüyebileceği, Türkiye’nin küresel anlamda bu işte güç olabileceği ve markalar çıkarabileceği bir fırsat var.”
BtcTurk Yönetim Kurulu Üyesi Bora Oruç, “Tabii ki düzenleme olması gerekiyor.” diyerek şu yorumu yaptı:
“Özellikle kripto varlık piyasasına, platformlarımıza ilişkin negatif bir düzenlemeyi beklemiyorum. Tabii ki düzenlemenin olması gerekiyor. Regülasyonun gelmesi piyasadaki gürültüleri, haber kirliliğini de engelleyici bir unsur olacaktır.
Kripto para platformları olarak devletin sermayesi, çalışanı, faaliyet ve çalışma esaslarıyla düzenlediği platformlar haline gelmeyi her türlü istiyoruz. “