Vay Anam Vay: Bitcoin’deki Düşüş, Çin ve Madencilik, Vitalik Buterin, İsviçre’de Yazılım Entegrasyonu
Vay Anam Vay, Neler Dönmüş Satoshi ya? serisinin on dördüncü yazısındayız. “Bu hafta piyasa genelinde birçok yatırımcı çeşitli sebeplerden ötürü zararına satış yaptı. Umarız kaybınız yoktur.”, diyerek başlayalım.
Bu haftaki yazıda piyasadan, cuma günü Çin’den gelen haberden, Vitalik Buterin’in açıklamalarından ve İsviçre’de kurulan yeni bir ortaklıktan bahsedeceğiz.
Piyasadan konuşurken düşüşün nedeninden, ne şekilde yaşandığından ziyade insanlar bu düşüşe ne şekillerde karşılık verdi, onu değerlendirmeye çalışacağız.
Kurumsal yatırımcı dip fırsatını kaçırmadı
Piyasayı az çok takip eden herkesin bileceği üzere, pazartesi günü 46.500 dolardan alınıp-satılan Bitcoin, çarşamba günü 30.000 dolara kadar düştü. Perşembe ve cuma günleri 40.000 doların üstünden işlem görüyordu ki, Çin’den gelen haber sonrası yeniden düşüşe geçti.
Glassnode ekibinden Will Clemente’in derlemelerine göre farklı yatırımcı grupları, bu hareketlilik sırasında farklı şekillerde tepki gösterdi. Bu hafta, özellikle kısa vadeli yatırımcıların Mart 2020’den sonra ilk kez bu kadar fazla zararına satış yaptığından bahsetmiştik.
Clemente, dün yayımladığı raporda piyasadaki satış işlemlerinin büyük ölçüde “genç balinalar” tarafından yapılmış olabileceğini dile getirdi. Bu iddia, Average Spent Output Lifespan metriğinin aşağı yönde hareket ediyor olmasına dayanıyor. Başka bir deyişle, piyasada satışa çıkarılan Bitcoinlerin ortalama yaşı küçülmeye başladı
Spent Output Age Bands metriği sayesinde biraz daha spesifik bir tarih elde etmek ve piyasadaki satışların büyük ölçüde “geçtiğimiz son birkaç ay içerisinde Bitcoin almış yatırımcılar” tarafından yapılmış olduğunu söylemek mümkün.
Yatırımcıların bir kısmı satarken, cüzdanında 10.000 ile 100.000 arasında miktarda Bitcoin bulunan yatırımcıların, alım yapmaya başladığı gözlemlendi.
Glassnode’un kurucuları, bu analizi destekleyebilecek farklı bir metrik paylaştı. Görünüşe göre OTC (tezgah-üstü) platformların cüzdanlarından yapılan işlemler çoğalmaya başladı. Bu veri, “Kurumsallar, yoğun şekilde dipten alım yapıyorlar.” şeklinde yorumlandı.
Yalnız bu verilere dayanarak bir çıkarımda bulunmak cüret gerektirse de, temkinli ifadelerle şöyle bir yorum yapmak mümkün olabilir: Bu hafta, yakın zamanlarda Bitcoin almış birçok kısa vadeli yatırımcı zararına dahi olsa satış yapmayı göze almış; kurumsal olduğu varsayılan yatırımcılar ise düşüşü alım fırsatı olarak görmüş ‘olabilir’.
Vitalik Buterin: “Kripto para piyasası balonun içinde”
Ethereum kurucusu Vitalik Buterin, bu hafta CNN Business’a verdiği röportajda kripto para piyasasının, günümüzdeki haliyle, bir balonun içinde olduğunu söyledi. Buterin, bu gibi balonların ne zaman patlayacağını “öngörmenin zor” olduğunu, bunun birkaç ay sürebileceğini belirtti.
Whitepaper’ı 2013’te Buterin tarafından yazılan Ethereum, 2015’te hayata geldi. Bu yıl itibarıyla ilk kez milyarder ünvanına ulaşan Buterin, kripto para piyasasında şimdiye dek “en az 3 kere balon” oluştuğunu açıkladı ve “Balonlar genelde henüz teknolojinin yeterli olmadığını ortaya koyan bir olay yaşandığı için (patlıyor)” dedi.
Buterin’in üstünde durduğu konular arasında Elon Musk ile BTC-ETH ilişkisi de bulunuyor. Musk; sosyal medya paylaşımları, Saturday Night Live’daki açıklamaları ve genel olarak tek tweetiyle piyasayı harekete geçirmesi ile nam saldı. Buterin, piyasanın bu konuda daha bilinçli hareket etmeye başlayacağını söyleyip, “Elon’un etkisi, sonsuza dek sürmeyecek.” dedi.
Piyasa üstündeki etkisi bir yana dursun, Musk ile Buterin en azından Bitcoin’in çevreye olan etkisi konusunda mutabık görünüyor. Bitcoin madencilerinin “devasa miktarlarda kaynak tükettiğini” söyleyen isim, bunun çevreye olan etkisi hakkında endişe duyanlara empatiyle yaklaşıyor.
Buterin’e göre Bitcoin, bu enerji sorununu çözmez ve “günümüzdeki teknolojisi neyse, onu kullanmaya devam ederse”, daha farklı projelerin “gerisinde kalma riskiyle” karşı karşıya kalacak.
Ethereum, proof-of-work algoritmasından proof-of-stake algoritmasına geçiş yapmaya hazırlanıyor. Bu sayede enerji tüketiminde 1.000 ile 10.000 kat arasında kesinti beklenirken, Buterin bunu şu şekilde açıkladı:
“Orta çaplı bir ülke kadar değil, bir kasaba kadar enerji tüketmeye başlayacağız.”
Çin’den gelen haber bu sefer FUD olmayabilir
Kripto para piyasasında yıllardır alışılagelmiş “China/Chinese FUD” diye bir tabir var. Kripto para piyasası ya yükselmeye başlamış ya halihazırda yükselmiştir, Çin’den kripto paralarla ilgili en azından kısa vadede olumsuz sayılabilecek bir haber gelir, fiyatlar düşmeye başlar ve insanlar Çin’den gelen haberi suçlar. Bunun örnekleri 2013’te, 2017’de yaşandı.
Bu haberlere ‘FUD’ denmesinin sebebi, bunların genelde ya düşük-orta rütbeli bir hükümet yetkilisi tarafından yapılan açıklamalar, ya tek başına düzenleme yapma yetkisi bulunmayan bir kurumun bildirisi ya da bu minvalde, daha farklı bir şey ile ilgili olmasıdır. Kısaca, sektördeki uygulamalar bakımından doğrudan etkisi olmayacak bir haber, tüm dünyaya yayılır. Elbette, 2013 ile 2017’de alınan kararlar istisnadır. Fakat örneğin, bu hafta Çin’deki üç kuruluşun kripto para işlemlerinin yasak olduğuna dair yaptığı açıklama çoğu kişi tarafından “FUD” olarak yorumlandı.
Dün, Çin Başbakan Yardımcısı Liu He Bitcoin madenciliği ve ticaretiyle ilgili “sıkı önlemler alınacağını” açıkladı. Bazı fanatiklerin ilk refleksi, bu haberi diğerleriyle aynı kefeye koymak oldu. Ama bu seferki haber, öncekilerden ayrışıyor olabilir. Neden?
- Messari Ürün Müdürü Qiao Wang, bu hafta Çin’deki 3 kuruluştan gelen habere açık bir şekilde FUD demişti. Dünkü haber içinse şunları söylüyor: “Bu seferki haber farklı hissettiriyor çünkü Çin’in madenciliğe karşı sıkı önlem almak için daha önce hiç ciddi bir atılımda bulunduğunu hatırlamıyorum. … Çin, on-chain işlemlere ve (kripto para) sahibi olmaya karşı değil, sadece madenciliğe ve ticarete karşı sıkı önlem alacak. Bence bu önemli bir ayrım.”
- Primitive Crypto’nun kurucu ortağı Dovey Wan’ın ilk yorumları şu şekilde: “Bu haber, sıradan Çin FUD’ından daha ciddi çünkü somut sonuçlar doğurabilir. Emir doğrudan devlet departmanından geliyor ve açıklaması Başbakan Yardımcısı tarafından yapılıyor. Çin’de bir politikanın nasıl etkiler doğuracağı, emrin kimden geldiğine ve kararın kim tarafından açıklandığına bağlıdır.”
Bunları söylemiş olmakla birlikte, her 2 ismin de uzun vadede bullish olduğunu belirtmek gerek. Wang’e göre eğer Çin kripto para madenciliğini tamamen yasaklarsa, insanlar artık ne “Bitcoin’i Çin kontrol ediyor.” diyebilecek, ne de “Bitcoin madenciliğinin çoğu Çin’de, kömürle yapılıyor.” diyebilecekler.
Böyle bir durumda, tabiri caizse madencilik sektöründe ‘kartlar yeniden dağılabilir’. Dovey Wan, Bitcoin madenciliğinin böylece “çok daha merkeziyetsiz” hale gelebileceğini ve bunun piyasa adına bullish olacağını söylüyor.
Cambridge Centre for Alternative Finance’e göre Bitcoin’deki hash oranının %65’inden fazlası Çin’de bulunuyor.
Bankacılık yazılımına dijital varlık entegrasyonu
İsviçre’deki Temenos ve Taurus adlı iki şirket, bu haftanın başında ortaklık kurdu. Amaç, bankalara her türlü kripto parayı, tokenlaştırılmış varlığı ve dijital parayı kolaylıkla entegre etme imkanı sunmak.
Bir blockchain şirketi olan Taurus, yakın zamanda İsviçre’deki Finansal Piyasalar Denetleme Kurumundan (FINMA) bir lisans aldı. Şirketin kurduğu platformda DeFi ürünleri de dahil olmak üzere birçok farklı dijital varlık bulunuyor. Bir bankacılık yazılım şirketi olan Temenos, kurulan ortaklık sayesinde bu platforma erişim sağlayabilecek.
Neden önemli: Taurus’un CAPITAL (tokenlaştırma), PROTECT (dijital varlıkların saklanması için sıcak/soğuk çözümler), EXPLORER (10’dan fazla blockchain protokolüyle API tabanlı bağlantı kurma imkanı) gibi farklı ürünleri var. Temenos’un müşterisi olan bankalar, bu ürünlere Temenos MarketPlace aracılığıyla ulaşabilecek ve bunları kendi hizmetlerine entegre edebilecekler. Bu sayede müşterilerine dijital varlıklar için custody hizmeti sunabilecek, tokenlaştırılmış varlıkları yönetebilecek ve bunları kendileri de oluşturabilecekler.
