Tyler ve Cameron Winklevoss kardeşler bir süre önce Bitcoin ETF’si oluşturmak için SEC’e başvuruda bulunmuşlardı ve SEC geçtiğimiz günlerde bu başvuruyu reddetmişti. SEC’in ETF başvurusunu reddetmesiyle birlikte piyasalarda olumsuz bir dalga görüldü ve Bitcoin fiyatı küçük çaplı bir darbe aldı. SEC Winklevoss kardeşlerin başvurusunu reddetti reddetmesine ancak SEC’e bu alanda başvuru yapmış olan farklı kuruluşlar da var.
ETF Nedir?
Koin Bülteni’nde Bitcoin ETF’lerinin piyasayı ne yönde etkileyebileceğine dair bir yazı paylaşmıştık. Bunlar hakkında kısa bir açıklama yapmak gerekirse ETF’lerin belli bir ‘destek’ varlığın fiyatına dayanan bir çeşit yatırım fonları olduklarını söyleyebiliriz. Burada bahsettiğimiz ‘destek varlık’ herhangi bir emtia, bono vb. olabilir.
Bitcoin ETF’leri adından da anlaşılabileceği üzere Bitcoin’e dayanıyorlar. Bitcoin ETF’lerini dolaylı yoldan Bitcoin almak için kullanılan bir metot olarak düşünebiliriz. Bitcoin ETF’sini kullanarak Bitcoin’e yatırım yapan bir yatırımcı aslında doğrudan Bitcoin almış olmuyor, yalnızca ETF aracılığıyla Bitcoin’e yatırım yapmış oluyor. Kripto para piyasasının böyle bir yatırım seçeneğine kavuşması piyasaya ciddi getiriler sağlayabilir. Bu ‘getirilerden’ kastımız da özellikle kurumsal yatırımcılar.
Bitcoin’in ilk milyarderleri olarak tanınan, Gemini adlı kripto para borsasının yöneticileri olan Winklevoss kardeşler bundan birkaç ay önce Winklevoss Bitcoin Trust adlı bir ETF için SEC’e başvuruda bulunmuşlardı.
Başvuru Geri Tepti
SEC, Winklevoss kardeşlerin başvurusuna Perşembe günü bir cevap verdi ve bu başvuruya ilişkin 92 sayfalık bir rapor yayınladı. Bu 92 sayfada anlatılan şeyleri özetleyecek olursak kısaca diyebiliriz ki SEC, Winklevoss kardeşlerin vaatlerine pek güvenmiyor. Winklevoss kardeşler Bitcoin piyasalarının “yapıları gereği manipülasyona karşı bağışıklı” olduklarını iddia ediyorlar ve SEC’in bu iddiaya pek inanası yok. SEC başvurunun reddiyle ilgili yayınladığı yazının bir kısmında şöyle belirtiyor:
“Bu iddiayı desteklemek için sunulan argümanlar eksik ve uyumsuzlar ve eldeki verilerle desteklenmiyor veya çelişiyorlar.”
Winklevoss kardeşlerin kafasında uzun süredir Bitcoin ETF’si oluşturma fikri var. Kardeşler bu alandaki ilk başvurularını 2013 yılında yapmışlardı. SEC’in 2013 yılında yapılmış bu başvuruya cevap vermesi dört sene sürdü. ABD’nin finans alanındaki yetkili kuruluşu olan SEC, Mart 2017’de yaptığı açıklamayla Winklevoss kardeşlerin başvurusunu reddettiğini söylemiş, bu kararına gerekçe olarak da Bitcoin piyasalarındaki “yasal düzenleme” eksikliğini göstermişti. Winklevoss kardeşler SEC’ten gelen bu kararın ardından Komisyon İncelemesi’ne başvurdular ve ret kararının gözden geçirilmesini talep ettiler. Teknik açıdan bakacak olursak aslında SEC’in bundan birkaç gün önce aldığı ret kararı, Winklevoss kardeşlerin bu yeniden değerlendirme talebine verilmiş yanıttı.
SEC Winklevoss kardeşlerin başvurularını reddetmiş olabilir ancak bu demek değil ki SEC’in tavrı hep katı olacak. SEC bu ret kararını oy birliğiydi de almadı. Winklevoss kardeşlerin başvurusuna 3 ret, 1 onay kararı çıktı.
Winklevoss kardeşlerin başvurusunu onaylayan o 1 kişi, SEC’in komisyon üyelerinden Hester M. Peirce’tı. Kendisi SEC’in aldığı ret kararından kısa bir süre sonra konuyla ilgili şahsi görüşlerini paylaştı ve SEC’in kararına kesinlikle katılmadığını belirtti. Peirce’ın konuyla ilgili yaptığı açıklamaların bir kısmı şöyle:
“(Alınan ret kararı) piyasalarımızda yenilik yapılmasını hoş karşılamadığımız anlamı taşıyor ve bu kararın etkileri Bitcoin ETF’lerinden öteye gidebilir.”
SEC, aldığı kararla ilgili yaptığı açıklamada bu kararın tamamen Bitcoin ETF’leriyle ilgili olduğunu, bu ret kararının “kripto paraların veya Blockchain teknolojisinin değeriyle” ilgili olmadığını vurguladı. Ancak komisyon üyesi Peirce’a göre alınan karar tam olarak da bununla ilgiliydi. Peirce’a göre SEC, Bitcoin ETF’sine odaklanmaktansa Bitcoin’in kendisine odaklandı ve objektif bir karar veremedi.
ETF Başvuruları Birikti
ABD’de kripto para bazlı ETF oluşturmak için başvuruda bulunmuş olan tek kişiler Winklevoss kardeşler değil. Ocak 2018 verilerine göre SEC’in kararını bekleyen en az 14 farklı Bitcoin ETF’si veya benzeri ürünün başvurusu var. Ancak SEC çeşitli gerekçeler göstererek bu başvuruların geri çekilmesi yönünde bir talepte bulundu ve başvuruların hepsi geri çekildi.
Bitcoin ETF’leriyle ilgili söylememiz gereken bir diğer şey de aslında her ETF’nin aynı olmadığı. ETF’ler arasında ciddi farklılıklar olabilir ve bu farklılıklar SEC’in kararını ciddi ölçüde etkileyebilir. Winklevoss kardeşler daha ‘doğrudan yatırım’ odaklı bir ETF başvurusunda bulunmuşlardı ancak bazı kuruluşlar var ki Bitcoin bazlı vadeli işlem sözleşmelerine odaklanmak istiyorlar. Bu tarzdaki sözleşmelere şu anda zaten CBOE ve CME gibi büyük çaplı borsalardan erişilebiliyor. Dolayısıyla bu tarzdaki başvuruların onaylanma ihtimali çok daha yüksek çünkü zaten emsallerine rastlamak mümkün.
SEC’in şu anki gündeminde VanEck ve SolidX tarafından yapılmış olan başvuruları değerlendirmek var. Bu iki şirket de ayrı ayrı ETF başvurusunda bulunmayı denemiş ancak pek başarılı olamamıştı. Bu iki şirketin yaptığı başvurunun Winklevoss kardeşlerinkine kıyasla daha farklı olduğunu söyleyebiliriz. VanEck ve SolidX tarafından oluşturulması planlanan fon fiziki olarak destekleniyor olacak. Yani bu şirketlerin fonlarında gerçekten Bitcoin olacak ve bu Bitcoinler bir nevi ‘sigorta’ işlevi görecek. VanEck ve SolidX tarafından yapılan başvuruya göre oluşturulması planlanan VanEck SolidX Bitcoin Trust’ının her bir hissesinin değeri 200,000$ olacak. SolidX CEO’su Daniel H. Gallancy, bu fonun asıl odağı kurumsal yatırımcılar olduğu için fiyatın bu kadar yüksek tutulduğunu söylüyor.
VanEck ve SolidX tarafından yapılan başvurunun yanı sıra Direxion tarafından yapılmış bir başvuru da var. SEC yakın zamanda aldığı kararla Direxion’un başvurusunun değerlendirmesini Eylül ayına ertelemişti.
İsveç’te İşler Farklı
ABD’deki kuruluşlar Bitcoin ETF’si kurmak için çeşitli çabalar sarf ediyorlar. Ancak gözlerimizi İsveç’e çevirdiğimizde zaten başarıyla kurulmuş bir Bitcoin ETF’si olduğunu görebiliyoruz. XBT Providers adlı bir şirket, CoinShares adı altından Bitcoin ETF’si sunuyor. Birkaç farklı ülkedeki Avrupalı yatırımcılar bu ETF’ye rahatlıkla erişebiliyorlar. XBT Providers’ın kurduğu bu ETF 2015 yılında İsveç’in en büyük borsalarından olan Nasdaq Stokholm’de desteklenmeye başladı ve o dönemden beri 1 milyar dolar değerinde para çekti.
XBT bu ürününe yatırım yapan ilk yatırımcılardan biri milyarder yatırımcı Mark Cuban’dı. Kendisi konuyla ilgili şöyle bir yorum yapmıştı:
“Değeri tamamen arz-talebe dayanan çok fazla türde varlık var. Çoğu hissenin temel değeri yok çünkü bu hisselerde ne gerçekten sahiplik hakkınız ne de oy hakkınız var. Yapabildiğiniz tek şey bu hisseleri alıp satabilmek. Bitcoin’de de aynı durum söz konusu. Değeri arz-talebe dayanıyor. Ben de İsveç’teki bir borsadan ETN aracılığıyla biraz satın aldım.”
İyimser Kalınabilir
Winklevoss kardeşlerin reddedilmesiyle birlikte piyasada küçük bir düşüş görüldü ancak fiyatlar çok kısa bir süre içerisinde kendilerini toparladılar. Pek çok insan Bitcoin ETF’leriyle ilgili olumlu gelişmeler yaşanacağına dair gayet umutlu. Ayrıca komisyon üyelerinden Hester Peirce’ın yaptığı açıklamalarda bu umudun daha güçlü olmasını sağlıyor.