Diyanetten ve AK Parti’den Bitcoin İle İlgili Yorumlar Geldi
Diyanet İşleri Bakanlığı bundan bir ay önce Bitcoin ile ilgili bir açıklama yapmış ve Bitcoin ve benzeri kripto paraların “caiz” olmadığını söylemişti.
Diyanet Bitcoin ile ilgili yaptığı bu açıklamadan sonra yeni bir açıklama daha yaptı. Diyanet’in “Dini sorular” kısmına gelen bir soruya cevap olarak verilen fetva şu şekilde:
“Kullanıcılar arasında değişim ya da kıymet ölçüsü olarak genel kabul gören, kaynağı itibariyle kullanıcılara güven veren her türlü paranın kullanımı caizdir. Bu noktada önemli olan husus, para olarak bilinen değişim aracının kendi özünde yani üretim şeklinde, sürüm aşamalarında ve muhataplık niteliğinde büyük belirsizlik içerip içermemesi, bir aldatma) aracı olarak kullanılıp kullanılmaması ve belli bir kesimin haksız ve sebepsiz zenginleşmesine vesile olup-olmamasıdır. Son yıllarda ortaya çıkan ve birçok çeşidi bulunan, dijital-kripto paralardan her birini kullanmanın hükmünü yukarıdaki genel ilkeler doğrultusunda değerlendirmek gerekir. Buna göre, özünde ciddi belirsizlikler taşıyan, aldanma ve aldatma riski ileri düzeyde olan, dolayısıyla güvencesi bulunmayan ve kamuoyunda ‘Saadet zinciri’ olarak bilinen uygulamalar gibi belirli kesimlerin haksız ve sebepsiz zenginleşmesine yol açan dijital kripto paraların kullanımı caiz değildir.”
Yapılan açıklamada göze takılan belli başlı yerler elbette var. Diyanet verdiği yanıtta “kaynağı itibariyle kullanıcılara güven veren her türlü paranın kullanımı caizdir” diyor. Matematiğe, algoritmaya ve blockchain teknolojisine dayanan kripto paralar belki de tamamına olmasa bile pek çok kripto para kullanıcısına gayet güven veriyor. Açıklamada “belli bir kesimin haksız ve sebepsiz zenginleşmesine vesile olup olmamasıdır” kısmı da göze batan yerler arasında. Kripto para yatırımında kar elde etmek için piyasayı takip etmek ve arz-talep sistemini basit düzeyde biliyor olmak yeterli olabilir. Sanıyoruz ki Diyanet’in bu yorumunun kripto paraların “kolay para kazanma yolu” olarak algılanıyor olması ile bir bağlantısı var çünkü işin özünde kripto para sektöründe kimse sebepsiz yere zengin olmuyor. “Kamuoyunda ‘saadet zinciri’ olarak bilinen…” kısmına söylenebilecek şeyleri maalesef söyleyemiyorum ancak sanıyorum ki siz tahmin edebiliyorsunuzdur.
Diyanet dışında bir yorum da Ak Parti Ekonomiden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Cevdet Yılmaz’dan geldi. Cevdet Yılmaz’ın yaptığı yorum, Dünya’daki hemen hemen her devletin kripto paralara karşı takındığı tavır ile aynı çizgi üzerinde. Kripto paraların henüz güven vermediğini belirten Yılmaz vatandaşları bu konuda uyardı.
Cevdet Yılmaz’ın yaptığı açıklamalar aslında oldukça ilgi çekici çünkü devlet paralarının da özlerinde bir “temel değere” sahip olmadığını ima eder nitelikteler. Bu özellikle son zamanlarda sıklıkla vurgulanan ve bizim de değinmeye çalıştığımız bir nokta. Pek çok kişi kripto paraların bir “temel değere” yani kendiliğinden değere sahip olmadığını söylüyor ancak bunu söylerken sanki kullandığımız banknotların kendiliğinden değerleri varmış gibi davranıyorlar. Yeni Şafak’a göre kullandığımız banknotların da aslında sadece devlet otoritesine dayandığını vurgulayan Yılmaz şöyle söyledi:
“Kripto paralar, bilişimin geliştiği dünyanın ürettiği şeyler. Eskilerde altına veya madenlere dayalı paralar vardı. 70’li yıllardan sonra devlet otoritelerine dayalı kağıt para sistemi gelişti. Yani devlet otoritesine güvenerek, parayı kullanıyorsunuz. Devlet otoritesi giderse, elinizde sadece mürekkepli kağıt kalmış oluyor. Bugünkü dünya böyle. Bilişim ile birlikte, devlet otoritesi veya herhangi bir otorite olmadan da birtakım paraların üretildiğini görüyorsunuz.”
Yılmaz’ın açıklamalarındaki ilgi çekici kısım burası. Açıklamalarının geri kalanında belirttiğimiz üzere şuanda hemen hemen her devlet kripto paralar hakkında ne gibi açıklamalarda bulunuyorsa o çizgide yorumlarda bulundu. Kripto paraların belli bir otorite tarafından desteklenmediğini, bir problem çıkması halinde gidilebilecek bir yer olmadığını belirten Yılmaz şöyle söyledi:
“Bunlar şu an itibarıyla güven vermeyen paralar. İnişli çıkışlı, riskli varlıklar. Vatandaşlarımızı bunlara karşı uyarıyoruz. Bu konularda vatandaşları zarara sokacak işlere girilmemesi gerekiyor. Arkasında bir şey yok, problem yaşandığında vatandaşın hakkını arayacağı bir merci yok. Dolayısıyla bu riskli bir alan, tam olarak düzenlenmiş bir konu değil.”
Yılmaz’ın açıklamalarındaki umut verici sayılabilecek bir kısım ise Yılmaz’ın ilerleyen zamanlarda ülkemizde de kripto para konusunun tartışılmaya başlayacağını söylemesi oldu. Kripto paraların artık bilişime odaklanmış dünyanın bir sonucu olduğuna değinen Yılmaz şöyle söyledi:
“Bir taraftan da bilişim dünyası artık geleceğin gerçeği. Önümüzdeki yıllarda dünya ve ülkemizde bu konular tartışılacak, biz de gelişmeleri göreceğiz. Ama şu an itibarıyla bu tür alanlara girilmesinin riskli olabileceğini düşünüyoruz.”
