Lightning Network’de Yaşanabilecek Dolandırıcılıklara Karşı Gözlem Kulesi Uygulaması

Bir kulenin tepesinden, altınızda akıp giden pazar yerini izlediğinizi varsayın. Elinizin altında bir buton var; bu buton, bastığınız anda eğer bir satıcı veya alıcı hile yapmaya çalışıyorsa mağdur tarafa bunu bildiriyor. Mağdur, bu noktadan sonra size ceza verebilir veya ücretini geri alıp gidebilir.

Bu varsayım, basit olmakla birlikte, Lightning Network’ün en mühim kısımlarının nasıl çalışacağını gösteriyor. Lightning Network, bitcoin için işlem geçişleri sağlayacak kompleks bir katman ve hala geliştirilme aşamasında. Bitcoin’in işlem kapasitesini arttırmak ve kullanıcı maliyetlerini düşürmek için en umut verici gelişmelerden biri olan Lightning son zamanlarda kullanıcı ve geliştiricilerden büyük ilgi topladı. Hatta bazıları bu ağın daha gelişmiş bileşenlerini ele almaya başladılar. Lightning Labs startup’ının kurucusu Olaoluwa “Laolu” Osuntokun‘un kısmen öncülüğünü yaptığı ‘gözetleme kulesi’ konsepti de ilk ele alınanlar arasında. Osuntokun röportaj sırasında; Lightning Labs’in dolandırıcılık için kanalı izleme görevinin dışarıdan kişi veya kuruluşlar tarafından temin edileceği bir ‘gözetleme kulesi’ uygulaması üzerinde ilk çalışmaları yaptıklarını açıkladı.

Osuntokun ‘İlk hedefimiz işleri şimdilik yerine koyacak ve karşılık gerektirmeyen basit bir sistem oluşturmak.’ dedi.

Fakat nihai hedef bundan daha büyük. Osuntokun, Lightning Network’ün üzerine bu gözetleme kuleleri aracılığıyla ufak ücretler ödeyebilecek kullanıcıları eşleştirecek ve ağın çalışmasına yardımcı diğer hizmetleri sunacak bir ‘pazar’ kurmayı planlıyor.

Osuntokun:
‘Kullanıcılar teşvik edilmeli. Depoladıkları veri üzerinden ücret almaları güçlü bir teşvik etme şeklidir. Gözetleyenleri dışarıdan temin etmek isteyen herkesin buna hakkı olduğunu düşünüyorum.’

Gözetleme Kulesinde

Kabaca, gözetleme kulesi konsepti, Lightning Network’ün külfetli olabilen anlaşmazlık mekanizmasından ortaya çıkmaktadır. Lightning işlemleri anında gerçekleşse bile, bir anlaşmazlık durumunda – örneğin bir dolandırıcı başka bir kullanıcıdan para çalmaya çalışırsa – mağdur olan kullanıcının işlemi engellemek için vakti olacaktır. Fakat kullanıcıların bu tarz bir sahtekarlığı iş üstünde yakalamaları için Lightning hesaplarını özenle takip ediyor olmaları gerekmekte.

Lightning ortak yazarı Tadge Dryja bunu şu şekilde özetliyor: ‘Ölçeklenebilirliğin bedeli sonsuza dek ihtiyatlı olmaktır.’

Ancak Lightning günlük bitcoin işlemleri için tercih edilen geçiş kanalı haline gelirse, bu ihtiyatlılık oldukça zahmetli hale gelebilir. Bu nedenle ‘gözetleme kulesi’ konsepti kullanıcıların bu ‘sonsuz ihtiyatlılığı’ dışarıdan temin etmelerine olanak sağlıyor. Bazılarına bu uygulama tuhaf gelebilir, sonuçta Lightning Network bitcoin’in ‘güvenilmez’ niteliklerini aksedecek şekilde geliştiriliyor. Fakat bu sayede kullanıcılar işlemlerini güvene almak veya onaylamak için tek bir kişiye itibar etmek zorunda kalmıyor. Çünkü Osuntokun ve diğer Lightning developerları kullanıcıların tek seferde istedikleri kadar çok sayıda gözetleme kulesine bağlanabilecekleri bir sistem öngörüyorlar. Böylece kullanıcılar bir kişiye itibar etmek zorunda kalmayıp potansiyel riskleri de önlemiş oluyorlar. Osuntokun’a göre tek bir gözetleme kulesi bile güvenilir hareket ederse sistem düzgün çalışacaktır.

Geliştiricilerin uzun vadede atmayı planladıkları adımlardan biri de iki bileşeni de – pazar ve gözetleme kuleleri – bitcoin kullanıcılarına görünmez hale getirmek.

Osuntokun: ‘İdeal olarak son kullanıcı bütün bunlardan soyutlanmış olmalı.’ dedi. Buna rağmen hedefleri arasında daha deneyimli ‘usta kullanıcıların’ kendi kulelerini inşa edip işletmesi imkanı olduğunu da ekledi.

Zor Yokuşlar

Osuntokun’un gözetleme kuleleri çalışması önem taşımaktadır. Yine de, Lightning ağının nasıl çalıştığını tanımlayan özelliklere konseptin eklenmemiş olması dikkat çekiyor. Nitekim, bu konudaki düşünce o kadar yeni ki hurdler’larla başa çıkma konusunda henüz bir fikir birliği yok. Öncelikle geliştiriciler gözetleme kulelerini daha ölçeklenebilir hale getirmeye çalışıyorlar. Örneğin, bir gözetleme kulesinin birden fazla kanalı, belki de binlerce kanalı aynı anda izlemek istediğini varsayalım. Gözetleme kulesinin kaç tane kanalı aynı anda izlediğine bağlı olarak bu veritabanı bütün bitcoin ve blockchain’in kendisinden daha büyük olabilir – kaldı ki şimdiden bu alanda senkron ve depolama sorunları yaşanıyor.

Bunu göz önünde bulunduran Osuntokun daha iyi, daha kolay yönetilebilen bir kule sistemi yaratmaya çalışıyor. Buna dair araştırmaları Ocak’ta gerçekleşen Stanford blockchain konferansında ‘Hardening Lightning’ başlığı altında ortaya çıkardı.

‘Hedeflerimizden biri dış kaynakları daha ölçeklenebilir hale getirmek, bu sayede daha çok alıcıya servis vermelerini sağlayabilmek.’ diye açıkladı.

Osuntokun bu hedefe yönelik olarak kulelerin aynı güvenlik seviyesi için daha az veri depolayacakları yeni bir plan önerdi ve Lightning verilerini basitleştirecek yeni bir bitcoin işlem kodunu kabul ettirmeye çalışıyor. Bitcoin’in geliştirilme süreci yavaş ilerlese de Osuntokun yıl sonunda bu yeni özelliğin ekleneceğini ümit ettiğini söyledi.

Ölçeklenebilirlik dışında gözetleme kulelerinin başka bir yanı daha tartışmalara yol açıyor – kullanıcı teşviki.

Osuntokun ücret pazarından bahsetmiş olsa da diğer geliştiriciler en iyi teşvikleri oluşturmak için sistemin nasıl yapılandırılması gerektiğinden emin değiller. Örneğin Dryja, gözetleme kulesi konseptinin gerçekten bir ücret yapısına ihtiyaç duymadığını, kısmen de olsa şebekeyi güvende tutmak için yalnızca bir dürüst gözetleme kulesinin yeterli olacağını savundu. Tek bir gözetleme kulesinin dürüst bilgi vermesinin tüm Lightning sisteminin güvenliği açısından yeterince iyi olduğunu, birçok kullanıcının gerçekten dürüst kuleler yönetmesinin şaşırtıcı olmayacağını belirtti. Dryja savunmasına Lightning gerçekten pratikte çalışırsa, gözlem kulelerinin nadiren kötü aktörleri cezalandırmak zorunda kalacağını, çünkü kuralları çiğneyenlerin paralarını kaybedeceğini söyleyerek devam etti.

Buna ek olarak:
‘Geçersiz kanalları kapatmanın neredeyse imkansız olacağını düşünüyorum. İşin eğlenceli yanı bu; riskler çok yüksek ve kazançlar çok düşük.’