Bank of England, Merkez Bankası Destekli Kripto Paralar Hakkında Ön Rapor Yayınladı

18 Mayıs tarihinde Bank of England içerisinde merkezi banka kripto para birimleri hakkında (CBDC) farklı risk senaryolarının ve finansal istikrar konularının bulunduğu bir ön rapor yayımladı.

Rapor CBDC’ye erişimi olan sektörlere bağlı olarak üç farklı CBDC modeli sunuyor. Bu modeller CBDC’nin sadece bankalara ve banka dışı finansal kurumlara (NBFI) özel kısıtlı bir versiyonundan,  ailelere veya finansal olmayan firmalara direkt ve dolaylı yollardan verilen erişim gibi modeller barındırıyor.

Financial Institutions Access (Finansal Kuruluşlar Erişimi) modeli kurumların direkt olarak merkez bankası ile iletişime geçerek belli tahviller karşısında CBDC alıp satabildiği bir model olup sadece bankalar ile NBFI’lere özel olarak oluşturulmuş. Bu finansal kurumların tamamen merkez bankası tarafından desteklenen ev ve aileye ait birimlere veya firmalara herhangi bir kazanç sağlamıyor olması gerekiyor.

Economy-wide Access (Ekonomi Çapında Erişim) modeli ise CBDC’lerin banka ve NBFI’lerin yanı sıra sıradan ailelere ve firmalara da verilmesini ön görüyor. Bu şekilde CBDC ekonomideki bütün taraflar için bir para birimi olarak hizmet verebilecek. Bu modelde de sadece bankalar ve NBFI’ler merkez bankasıyla direkt olarak iletişime geçip CBDC alıp satabilecekken rapor, ”ailelerin ve firmaların depozito karşılığında CBDC alıp satmak için bir tane CBDC Borsası kullanmaları gerekeceğini” belirtiyor.

Financial Institutions Plus CBDC-Backed Narrow Bank Access (Finansal Kuruluşlar ve CBDC Destekli Dar Banka Erişimi) modelinde ise erişim gene sadece bankalara ve NBFI’lere özel oluyor. Sistemde en azından bir tane ”dar bankacılık” rolünü üstlenen finansal kurum bulunuyor ki bu kurum kredileri uzatmayan ancak tam anlamıyla CBDC’ler tarafından desteklenen firmalara ve ailelere finansal varlık sağlama görevini üstleniyor.Ancak sunulan ön rapor daha somut bir karara verebilmek için daha fazla model ve model araştırmasının gerekliliğini de şart koşuyor.

Merkez bankaları kendi CBDC’lerini piyasaya sürme ve bunun bankacılık sistemi üzerine etkisi konusunda ciddi mi aşama kaydetmekteler. Geçen hafta Norveç’in merkez bankası CBDC’ler üzerinde bir ön rapor yayınlamıştı. Norges Bank tarafından hazırlanan rapor konu CBDC olunca kesinlikle incelenmesi gerektiğine inandıkları bir kaç alan üzerine hazırlanmış.

İsviçre Federal Hükumeti ise çok yakın bir tarihte ‘e-franc’ isimli ulusal kripto para birimlerinin riskleri ve fırsatları hakkında bir araştırma talep etmişti. Bu teklif ve istek e-franc’ın ekonomik, yasal ve finansal yönlerini kesinliğe kavuşturmak konusunda da önem arz ediyor.