Blockchain Veri Problemi Sandığınızdan Daha Büyük

Bitcoin’in toplam veri kaynağı 17 milyona ulaştı.

Ancak kripto dünyasındaki çoğu olay gibi bu da o kadar kolay değil.

Her 10 dakika ve benzeri bir sürede madenciler işlemlerin yapıldığı yeni bir blok buluyorlar ve ağ 12.5 miktarındaki Bitcoini bunu bulan madencilere ödül olması maiyetinde toplam arza ekliyor. Ve bütün bu ödüller 2009 yılında bitcoin ilk piyasaya sürüldüğünden beri blockchain üzerinde kayıt altına alınmakta.

Bu sebeple bu olay endüstrinin güvenebileceği bir kilometre taşı izlenimi vermekte.

Ancak bazılarının bu işaret bitcoin veri sağlayıcısı Blockchain’in internet sayfasında görünür görünmez kutlama yapmaya başladığı gibi bazıları  ise bu eylemi hakkında Twitter’da bazı düzeltmeler yaptı.

Başka bir popüler bitcoin veri sitesi olan Satoshi.info’nun kurucusu ve Casa şirketinde çalışmakta olan bir mühendis Jameson Lopp şu tweeti attı:

”Bugün bir çok veri kaynağının toplam bitcoin miktarını yanlış olarak duyurduklarını gördüm. Biz aslında henüz 17 milyon BTC’ye ulaşmadık.”

Loop’un münakaşası aslında, diğerlerine nazaran, blockchain ağı hakkındaki verilerin yayınlandığı en popüler ve en güvenilir kaynaklar arasında gösterilen Blockchain.info sitesinin, geçmişte bitcoin madencilerinin bazı hatalara veya diğer sebeplere bağlı olarak tam blok ödüllerini almadığı durumları göz önünde bulundurmamasına yönelik.

Maalesef, toplam bitcoin miktarındaki bu uyuşmazlıklar türünün tek örneği değil. Digital Asset Research (DAR) isimli müşterilere blockchain analizleri sağlayan bir firmanın CEO’su konumundaki Greg Cipolaro’ya göre bunlar, mevzu bahis blockchain veri analizi sağlayıcılarının kullandığı ”opak/kapalı” metodolojilerden kaynaklanan daha büyük bir problemin küçük bir parçası aslında.

Bu sebeple DAR, kendi deyimiyle ”kripto para topluluğundaki en uzun süreli sırlardan birisi” dediği Blockchain’in bitcoin’in işlemleri için öngördüğü değer yöntemini çözmeyi kendine görev edindi. Şirketin çok yeni yayınladığı konu hakkındaki raporuna göre, DAR, Blockchain’in Ekim ayından Şubat 2017 tarihine kadar olan işlem değerlerini fazla hesapladığını ve onları o zamandan beri azımsayıp küçük gördüğünü belirtiyor.

Blockchain yetkilileri ise bu yazının basın saatinden önce röportaj yapmak için müsait değildiler.

Ancak bu sadece Blockchain ile sınırlı değil. Cipolara, CoinMarketCap’ın Ocak ayında herhangi bir uyarı yapmadan Güney Kore borsa verilerini kendi fiyat indeksinden silmesine de göndermede bulundu. Kripto para birimi fiyatları Güney Kore borsalarında daha yüksek olduğu için, bu silme olayı kripto piyasalarının çökmeye başladığını daha da belirgin hale getirdi.

Panik yüzünden satma işlemleri başladı ve bu olay Cipolaro’nun dediğine göre ”küçük bir kaza” meydana getirdi.

Açıkçası, fiyat indeksleri her zaman öznel kararlarla bağlantılı oldu. Bu sadece kripto paralar için değil aynı zamanda normal borsalar için de geçerli. Ancak fiyatların ve diğer ölçme birimlerinin nasıl kullanıldığı ve belirlendiği öngörüsüne sahip olmadan kripto para topluluğu büyük ihtimalle sıkıntılar yaşayacaktır gibi görünüyor. Tam ve kesin veri yatırımcılar, tacirler, kullanıcılar, geliştiriciler, akademisyenler, gazeteciler ve teknik olarak herkes için hayati önem taşır.

Çok katmanlı bir sorun

Hala blockchain verilerine güvenen bir çok insan bu verilerin bazılarının ne kadar kusurlu olduğunun farkında değil.

BitcoinPrivacy isimli veri sağlama şirketinin kurucu ortağı olan bir bilgisayar mühendisi Stefan Richter, günümüz blockchain verilerinin genel durumu hakkında acımasız bir yorumda bulunuyor:

”Elbette ki etraftaki bütün explorerların(blok kaşifi) içerisinde bazı yazılım hataları vardır.”

Cipolaro da buna ekleme yaparak ”Bu ona günlerinizi vermediğiniz sürece fark edebileceğiniz bir detay değil.” yorumunu getiriyor.

Ancak ne şanslıyız ki bazı endüstri meraklıları bunun farkına vardı.

Örnek vermek gerekirse Lopp bir kripto para verisi avcısı. Sık sık ağın merkezisizleşmesini ve sağlık durumun ölçmek için kullanılan bitcoin düğüm sayımı işlemine vurgu yaparak bunun kısmen titiz bir ölçme birimi olduğunu söyledi.

”Çoğunlukla bazı kişilerin ortada sadece 10.000 bitcoin düğümü olduğunu söylediklerini duyuyorum. Ancak bu sayının kaynağı olan Bitnodes sadece gelen bağlantıları kabul eden ulaşılabilir düğümlerin sayımını yapar.”

Bitnode’un yaratıcısı Addy Yeow da bu sitenin sadece ”dinleyen” düğümleri saydığını onayladı.

Bu sebeple toplam düğüm sayısı çok daha fazla olabilir. Bir hesaba göre ise hem dinleyen hem de dinlemeyen düğümlerin toplam sayısı 140.000 civarlarına işarete diyor.

Yeow buna katılırken aynı zamanda dinlemeyen düğümleri ölçme birimi olarak ele almanın çok büyük varsayımlarda bulunmayı gerektireceği uyarısında da bulundu. Bunu detaylandıran Yeow dinlemeyen düğümleri sayan veri merkezlerinin aslında teknik olarak bir tahmin oyunu oynadıklarını belirtti. Dinlemeyen ve cevap vermeyen düğümler hala bağlantılı olabilirler ancak bunu -örnek vermek gerekirse- sadece bir güvenlik duvarı arkasında yapabilirler. Alternatif bir yöntem olarak ise bunlar IP adreslerini değiştirebilir veya tamamen bağlantılarını koparabilirler.

Dinlemeyen düğümleri hesaba katan analistler onları sayabilmek için bu dinlemeyen düğümlerin kaç gündür dinlemediklerini hesaba katan bir formül kullanıyorlar. Ancak ne kadar çok görünmeyen ama bağlantılı düğüm ele geçirirlerse hatalı bir şekilde o kadar çok bağlantısız düğümü de hesabın içine katıyorlar.

Bitti Sayılır

Halka açık veri öbekleri ile ilgili sorunlar yüzünden bir çok blockchain verisi profesyoneli bunları kullanmaktan kaçınıyor ve bunun yerine imkan olduğu zamanlarda içsel olarak hesapladıkları verileri kullanıyorlar.

ABD Internal Revenue Service gibi müşterileri de olan blockchain verisi analiz şirketi Chainalysis bu konu hakkında kesinlikle kuşkucu bir yapı takınmış. Şirketin baş ekonomisti Kimberley Grauer, içsel veriyi kullanmayı tercih ettiğini  çünkü ” Hataların nerede olduğunu biliyorum ve bu sebeple zayıf noktaların da nerede olduğunu biliyorum.” yorumunda bulundu. DAR şirketinden Cipolaro da buna katılarak şirketin kendi kodunu çalıştırdığını ve kendine ait bitcoin düğümünden veri derlediğini belirtti.

Cipolaro, bulundurdukları bir sürü noksanlığa rağmen yine de bitcoin verilerini ücretsiz bir şekilde halka sunan siteleri övmekten de geri kalmadı.

”Yüksek kaliteli bilgi konusunda iyi bir kaynak sunuyorlar.”

Ve görünüşe göre bu şirketler bu konu hakkında çaba da sarf ediyorlar. Blockchain’in internet hizmetinde bir hata ortaya çıkıp bitcoin kurucusu Satoshi Nakamoto’nun bazı koinleri transfer ettiğini gösterdiğinde şirket anında hatayı düzeltmişti.

Belirli konularda çözüm üretmesi çok klay. Grauer bu blok kaşiflerinin çoğunlukla zaman dilimlerini görmezden geldiklerini ve hepsinin aynı zaman dilimini kullanmadığını belirtti. Bu tamamen yanlış olmasa da çok fazla kafa karışıklığına mahal verebiliyor.

Grauer:

”Sadece blockchain.info ile btc.com’u karşılaştırmanız yeterli olacaktır. (Biz şunu yaptık: blok 520672 ya 30 Nisan 23:18 saatinde ya da 1 Mayıs 03:18 saatinde kazıldı. İki sitenin de hangi zaman dilimini kullandığını söylemeye gerek yok)”

Diğer veri öbeklerini temizlemek ise kolay olmayacaktır. Bitcoin blockchain herkesin görmesi için halka tamamen açık olsa da, işlemlerin yapıldığı karmaşık yollar onların değerini ölçmeyi de biraz zorlaştırıcı bir hale getirebiliyor. DAR bile kendi geliştirdikleri yeni yöntemin kesin doğruluğa sahip olduğunu iddia etmiyor.

Şirket sunduğu raporda ”bu büyük ihtimalle yaptığımız son güncelleme ve geliştirme olmayacaktır” yorumunda bulundu.

Şu an için topluluğun eski bir Rus atasözünün siberpunklar tarafından değiştirilen versiyonunu hatırlamasında fayda var:

”Güvenme, doğrula!”