Kripto para topluluğunda hangi parayı destekliyor olursanız olun ortaya çıkmış ilk kripto parayı, Bitcoin’i, sanıyoruz takdir ediyorsunuzdur. Ancak Bitcoin’in doğumundan bu yana 10 upuzun yıl geçti ve en büyük kripto para için işler biraz sarpa sarmaya başladı.
Bitcoin’in yolu Ağustos 2017’de, gittikçe yoğunlaşan ölçekleme tartışmaları sırasında ortaya yeni bir rakibin çıkmasıyla birlikte sonsuza dek değişti. Bitcoin Cash ortaya çıktı ve bu koinin destekçileri, Satoshi Nakamoto’nun hayalindeki projenin aslında bu olduğunu savunmaya başladı. Bundan kısa süre sonra SegWit2x’in kurulumu başarısızlığa uğradı ve bu da Bitcoin’in durumunu iyice “dijital altın” olarak belirledi. Bitcoin’in dijital altın olarak pek bir rakibi olmaya bilir ancak kripto para dünyasına baktığımızda ortada çok fazla rakip var.
Gelişmekte olan kripto paralar için ölçekleme konusu her zaman ön planda geliyor ve Bitcoin yakın zamanda gerçekten düzgün bir ölçekleme yaşamazsa, daha ileri görüşlü bir kripto paranın arayışında olan yatırımcılar tarafından terk edilebilir.
Yaşlanan Hükümdar
Kripto para sektörüne milyonlarca kullanıcıyı adeta tek başına çeken Bitcoin şu sıralar ağ konusunda bazı sıkıntılar yaşıyor. Bunlardan biri de tıkanıklıklar. Çünkü Bitcoin’deki müsait bloklar, kazılma sürelerinden daha kısa sürede doluyorlar. Bunun sonucunda da Bitcoin’deki işlem ücretleri ve işlemlerin gerçekleşme süreleri arttı.
Bu olanların hepsi kripto paraların altında yatan ilkelere biraz aykırı kalıyor. Kripto paralar, kullandığımız para üstünde bankalar gibi çok ciddi bir güce sahip olan kurumları ortadan kaldırma amacıyla ortaya çıktılar. Bankacılık ücretleri ve merkezi bekleme süreleri, paranızı başka birinin eline emanet ettiğinizde katlanmanız gereken bazı rahatsızlıklardan. Bitcoin ise her ne kadar tam olarak bu rahatsızlıklara hitap etme amacıyla ortaya çıkmış olsa da artık kendisi de bu kötü alışkanlıkları edinmeye başladı. Bitcoin’deki artan ve artık gerçekten ciddi bir boyuta gelen işlem ücretleri ve bekleme süreleri kullanıcıları bankalara güvendikleri günlere, maziye götürüyor.
Sırada Bekleyen Çok
Bitcoin’in “dijital altın” olma kararı topluluğun genel olarak verdiği bir karardı bu yüzden suç tam anlamıyla para birimine yüklenemez. Ancak bu kısa süre içerisinde Bitcoin’in ölçekleme sorunlarına yönelik tartışmalar azalmak bir yana, gittikçe şiddetlendi.
Meşaleyi Bitcoin’in elinden almak için çabalayan ve o günü sabırsızlıkla bekleyen çok fazla kripto para var. Bunun ciddiyetini aslında Bitcoin’in Kasım ayından bu yana piyasadaki hakimiyetinin %50’sini kaybetmesiyle çok daha net görebiliyoruz. An itibariyle Bitcoin’in piyasadaki payı %33’ün biraz üstünde. Evet hala daha piyasanın çoğunluğu Bitcoin’de ancak çok uzun olmayan bir süre önce bu oran %60’ın üzerindeydi.
Bitcoin’e direkt olarak rakip gösterilebilecek koinler arasında Bitcoin Cash geliyor çünkü Bitcoin Cash, Satoshi Nakamoto’nun Bitcoin’i tanımlarken kullandığı “eşten-eşe elektronik para sistemi” kalıbındaki “para” olmayı kafasına koymuş durumda. Ancak Bitcoin’in dert etmesi gereken tek şey muhtemel veliahtları değil. Çünkü artık Bitcoin’in benimsenme oranı da aksi yönde ilerlemeye başladı. Bitcoin bir zamanlar kendisini elektronik ödeme aracı olarak gören şirketlerin göz bebeği durumundaydı ancak bu yavaş yavaş değişmeye başladı. Önceden epey sağlam bir Bitcoin destekçisi olan Steam, yüksek işlem ücretleri yüzünden Bitcoin kabul etmeyi kesti. Yine aynı sebepten Microsoft da Bitcoin’i ödeme seçeneklerinden çıkardığını duyurmuş ancak daha sonra şu açıklamayı yaparak kararından vazgeçmişti:
“Sağlayıcımız ile düşük Bitcoin miktarlarının müşteriler tarafından paraya çevrilebilir olması için çalıştıktan sonra Microsoft Bitcoin’i yeniden bir ödeme seçeneği olarak tanıyor.”
Şirketler yavaş yavaş Bitcoin’e sırtlarını dönerken, kripto para topluluğunda en önde gelen isimler bile çıkış kapısının yolunu tutmaya başladı. Kripto para topluluğu arasında görüşlerine oldukça saygı duyulan Civic CEO’su Vinny Lingham şöyle söyledi:
“Bir ürün gözüyle baktığımda bence asıl talep dijital altına değil, eşten-eşe paraya.”
Bitcoin Nereye İlerliyor?
En eski ve en çok bilinen kripto paranın ölçekleme sorunlarını çözmesi adına bazı gelişmeler üzerinde çalışılıyor. Sorunu çözebileceğine inanılan planlar arasında Lightning Network ve Bitcoin ağına çok ciddi güncellemeler getirmek -blok boyutunu büyütmek gibi- bulunuyor.
Bitcoin ağı üzerinde ağır ama emin adımlarla denenmeye devam eden bir teknoloji olan Lightning Network, ağ üzerindeki işlemleri Blockchain-dışına taşımaya ve böylece ödeme kanallarını açmaya odaklanıyor. Bu işlemler blockchain-dışına taşındıklarında neredeyse anlık olarak yapılıyorlar hem de çok daha ucuz bir işlem ücretiyle. Bu gibi bir güncelleme için ağda çok ciddi bir uzlaşmanın sağlanması gerekiyor. Tabii teknolojinin hala daha tamamlaması gereken çok fazla test var. Ayrıca Lightning Network’ün Bitcoin gibi devasa bir kripto paraya uygun olduğuna, yani büyük ölçekli kullanımlarda da iş göreceğine dair bir kanıt olması gerekiyor.
Ağ üzerinde değişiklikler yapma fikri yeniden başarısız olup suya düşebilir. Bu gibi bir başarısızlığa zaten SegWit2x planı suya düştüğünde tanıklık ettik. Bitcoin ağındaki blokların kapasitesini arttırmak hala daha Bitcoin’in pek çok sorununu çözebilir ancak bu yolun seçilmesi durumunda Bitcoin, Bitcoin Cash ile aynı yönde ilerliyor olur ve kripto para topluluğunda çok fazla “sadık” yatırımcı olduğu için bunun gerçekleşmesi pek yüksek ihtimal gibi durmuyor.
Tahttan İndirmek Zor
Bitcoin kripto para sektörüne gayet yayılmış ve durumda ve büyük ihtimalle pek çok sene daha sektörün en önde gelen parası olmaya devam edecek. Ne de olsa insanlar hala daha çok fazla insan piyasaya “kripto para” için değil “Bitcoin” için giriyor. Ancak topluluk olgunlaşmaya, keşfetmeye, daha fazla talep etmeye devam ettikçe Bitcoin’in başı belaya girebilir. Bazı değişikliklerin yaşanması gerekiyor ve Bitcoin yakın zamanda tahtından olacak gibi durmasa da belli değişiklikleri benimsemezse başarısızlık ihtimali gittikçe yükselebilir.