Geçen Yıl Rus Startuplarına 200 Milyon $’lık Kripto Para Yatırıldı
Yeni tahminlere göre 2017 yılı boyunca 100’den fazla kripto para tabanlı proje üreten girişimciler sayesinde Rusya’daki startuplara yapılan kripto para yatırımı 10 kat arttı. Kripto para sektörünün dışında kalan insanlarsa bu alana hala daha temkinli yaklaşıyor. Bu kitlenin yalnızca %8’i maaşlarının bir kısmının kripto para ile ödenmesine sıcak yaklaşıyor. Yine de Ruslar Bitcoin hakkında iyimser kalmaya devam ediyor ve pek çok kişi Bitcoin’in bundan bir ay sonra daha yüksek fiyata ulaşacağına inanıyor.
20 Milyon $’dan 200 Milyon $’a
Bankalar finansal olarak yüksek risk barındıran projelere temkinli yaklaştığı için Rusya’daki yeni şirketler geleneksel yollardan para bulma konusunda sıkıntı yaşıyorlar. Bu bankaların çoğu kredi vermek için ipotek istiyor. Girişimlere sermaye sağlayan kişiler ise yeni kurulmuş şirketlerin pek çıkarına olmayan şartlar sunuyorlar. Hayat böyleyken ve kripto paraların popülaritesi de artarken pek çok Rus startup’ı, ICO yapmaya yönelmek zorunda kalıyor.
Geçtiğimiz yıl kripto para tabanlı 100’den fazla proje başlatıldı ve bu sayı 2016 yılında yalnızca 20’ydi. Uzmanlar bu devasa büyümenin ardında yatan sebep olarak sıkı düzenlemelerin var olmamasını gösteriyorlar. Bu durum ICOlar aracılığıyla para toplamayı kolaylaştırsa da yatırımcıların güvenliği açısından biraz sakıncalı. Geçtiğimiz yıl boyunca Rus startuplarına yapılan kripto para yatırımı 200 milyon $’a ulaşarak 10 kat artış yaşadı. 2016 yılında ise yalnızca 20 milyon $ toplanmıştı.
Tahminlere göre şu an piyasaya başlatılan her 5 ICO’dan biri Ruslar tarafından düzenleniyor. Yakın zamandaki bir araştırmaya göre Rusya’da token satışından toplamda 310 milyon $ toplandı ve bu miktar Rusya’yı ABD ve Çin’in hemen ardına koyuyor. Geçtiğimiz dört senede ICOlar aracılığıyla elde edilmiş toplam sermayenin %11’i (260 milyon $) Rus proje ekipleri tarafından kazanıldı. Kripto para ile sermaye kazanmış en kayda değer projeler arasında mobil oyun platformu MobileGo (53 milyon $), Rus Madencilik Şirketi (45 milyon $) ve süper bilgisayar SONM (42 milyon $) bulunuyor.
Kripto para ile fon sağlamanın en ön plana çıktığı alan ise ortalama kar getirisi alanı. CryptoBazar tarafından yayınlanan verilere göre bazı projelerin kar getirisi %30,000’e kadar varıyor. Projelerin bu denli karlı olmasının ardında hem kripto paraların artan popülaritesi hem de geçtiğimiz yıl boyunca uçuşa geçmiş fiyatları yatıyor.
Karları ve Riskleri Değiştirecek Düzenleme
Bir projeye yatırıp çok ciddi oranda kar elde etmenin elbette hiçbir garantisi yok. ICOlar aracılığıyla yapılan erken yatırımlar oldukça ciddi zararlara da yol açabilir. Kripto para bankası Wirex’in kurucusu Dmitriy Laraichev, tam da bu sebep yüzünden ICOların asla tamamen “belalı ve pahalı” IPOların (Hissenin Kamuya İlk Satışı) yerini almayacağını düşünüyor. Kripto paraların piyasa hacmi buna kıyasla hala daha oldukça düşük kalıyor ancak Bitcoin’e ve diğer koinlere yatırım fırsatları sağ olsun çok fazla yeni yatırımcı piyasaya giriş yapıyor.
Uzmanlar, günümüzde hala daha ICOları belli çerçeveler içine oturtacak yasal düzenlemelerin olmamasının, yatırımcılardan çok girişimcilerin lehine olduğu konusunda uyarıyorlar. Düzenlemeler dahilindeki vergilendirme konusunda da hala daha otoritelerden net bir cevap alınabilmiş değil. Ancak bazı düzenlemelerin önerileri yapıldı ve bu düzenlemelerin uygulamaya geçmeleri halinde Rusya tek bir ICO tarafından toplanabilecek paraya ve yapılabilecek bireysel yatırıma bir sınır koyacak. Moskova’daki otoriteler token satışlarını küçük şirketler ve mikro yatırımcılar için düzenlenen toplu satışlara (crowdfunding) benzetiyorlar. Maliye Bakanlığı ve Merkez Bankası tarafından hazırlanan düzenlemelerin ise ICOlara dahil olan tarafların arasındaki yasal anlaşmazlıklara hitap etmesi bekleniyor.
İşçiler Hem Temkinli Hem İyimser
Sıradan Rus işçiler, kripto para sektöründeki girişimciler ile bu konuda aynı tutkuyu paylaşmıyorlar. Yakın zamandaki bir araştırma Rusların yarısından fazlasının Bitcoin’den haberdar olduğunu ortaya çıkarmıştı. Başka bir araştırmada edinilen sonuçlar ise anket katılımcılarının yalnızca %8’inin maaşlarının bir kısmını kripto para ile almaya razı olduğunu gösterdi. Maaşının bir kısmını değil tamamını kripto para ile almaya razı olanların yüzdesi ise yalnızca %2.
18-20 Ocak arasında yapılan ankete 1600 kişi katıldı. İş arama sitesi Superjob tarafından yayınlanan veriye göre katılımcıların dörtte üçü itibari para ile maaş almayı tercih ettiğini söyledi. Ancak yine de iyimserlikten eser var. Bitcoin fiyatının 1 Mart’ta ne olacağı sorulan Ruslar ortalama olarak 12 bin 507 $ cevabını verdiler.
