Vay Anam Vay: Bitcoin, Cardano, Coinbase, Medya, Kurumsal, CBDC
Geçen hafta, sektörde yaşanan bazı gelişmeleri tek bir yazıda derleyebilmek için yeni bir seriye başladık. “Vay Anam Vay: Neler Dönmüş Satoshi ya?” başlıklı serimizde (Bu başlıkta ısrarcıyız), hafta boyunca üstünde çok duramadığımız ama kayda değer olduğuna inandığımız bazı gelişmeleri ele alıyoruz.
Bitcoin ve Ether fiyatları, geçen hafta yukarı yönde harekete geçip rekor kırmıştı. Bu hafta çoğu kripto paranın (Cardano ve Polkadot kesinlikle hariç) değer kaybettiğine tanıklık ettik. Bu haftaki Vay Anam Vay serimizde kısaca fiyat hareketliliklerinden, Coinbase’ten, Türkiye’deki bazı haber sitelerinden, kurumsal talepten ve dijital paralardan bahsedeceğiz.
İlk 3’te kartlar yeniden dağıtıldı
Cardano (ADA), 24 saatte %30 değer kazandı. Artık 1,35 dolardan işlem görüyor ve piyasanın en büyük üçüncü kripto parası oldu. Üçüncülüğü USDT’den kapan Binance Coin böylece dördüncülüğe geriledi.
Dubai merkezli bir şirketin Cardano’yla ilgili aldığı olumlu karar, Polkadot’a da yansıdı. İlk 10’un en iyi ikinci performansını gösteren DOT, %13 yükselmiş durumda.
Bitcoin ve Ether fiyatları, geçen haftaya kıyasla sırasıyla %14 ve %23 daha düşük. Biri 47.695 dolardan; biri 1.506 dolardan işlem görüyor. Fiyatların kripto para piyasası özelinde yaşanan bir sebepten değil, makroekonomik gelişmeler nedeniyle düştüğü düşünülüyor. The Block ekibinden Larry Cermak, piyasadaki düşüşü yorumlarken “Direksiyon artık makro haberlerde. … Sakin olun.” dedi.
Peki peki anladık: Sen neymişsin be Coinbase?
Halka açılmaya hazırlanan Coinbase, bu hafta SEC’ye mali bir rapor sundu. Bu neden önemli? Çünkü daha önce bu kadar büyük bir kripto para borsası hiç halka açılmamış, başka bir deyişle, mali raporunu halka açık bir şekilde yayınlamamıştı. Dolayısıyla bu kadar büyük borsalar ne kadar kazanıyor, nereden para kazanıyor, bu parayı nasıl harcıyor bilmiyorduk.
Coinbase’in 43 milyon kayıtlı kullanıcısı olduğunu, geçen yıl yaklaşık 1.3 milyar dolar gelir elde ettiğini, yarım milyar dolardan fazla masraf yaptığını, platformundaki varlıkların toplam değerinin 90 milyar dolar olduğunu öğrendik. Şirketin halka açıldıktan sonra 100 milyar dolardan değerlendirilmesi bekleniyor. Bu sayının büyüklüğünü, Goldman Sachs’in piyasa değerinin 110 milyar dolar olduğunu hatırlatarak vurgulayabiliriz.
Şirketin gelirinin %96’sı, işlem ücretlerinden kaynaklanıyor. Bu kazancın %76’sı Amerikan müşterilerden, kalan kısmı dünyanın geri kalan ülkelerindeki kullanıcılardan geliyor. Şirketin müşterileri arasında 7 binden fazla kurum bulunuyor ki kısa süre önce Turkcell de bunların arasına dahil oldu.
Daha kişisel veriler vermek gerekirse; Coinbase CEO’su Brian Armstrong’un yılda 1 milyon dolar maaş aldığı açıklandı. Fakat bu sayıya ikramiyeler, bonuslar dahil değil. Armstrong ayrıca şirket hisselerinin %10.9’una sahip.
Bir gece ansızın: Bitcoin “yok olabilir”
Türkiye’deki ana akım haber siteleri, kripto para piyasası yükselişe geçtikten sonra onlarla ilgili yoğun bir şekilde haber yapmaya başladı. Bu haberlerin bir kısmında ilginç ifadelere yer veriliyor. Örneğin, Türkiye Gazetesi 26 Şubat günkü haberinde şu iddiayı ön plana çıkardı: “Kripto paralar, bir otoriteye bağlı olmadığı için ansızın yok olabilir!”
Bu yazıda kripto paralardan vergi alınmamasından, kripto para borsalarıyla ilgili şikayetlerden, Janet Yellen ve Bill Gates’in uyarılarından ve yasa dışı kripto para işlemlerinden bahsedilmiş. Kripto paraların “neden ansızın yok olabileceği” açıklanmamış. Yazıda bahsedilen şeyleri kısaca değerlendirelim:
- Kripto paraların nasıl vergilendirileceği konusu, tartışmalı bir konu. Fakat bunun kripto paraların “buhar olması” ile bir ilgisi yok.
- Kripto para borsalarıyla ilgili rekor sayıda şikayet geliyor, evet. Ama bu şikayetler kripto paralarla ilgili değil, kripto para borsaları ile ilgili.
- Janet Yellen ve Bill Gates uyarıyor, evet. Fakat ikisi de belli bir kripto para hakkında, belli eleştirilerde bulunuyor. Bunlar ne tüm kripto paralar, ne o kripto paranın tüm özellikleri için geçerli.
Neticede, “Kripto paralar niye ansızın yok olsun?” sorusu yanıtsız bırakılmış gibi duruyor.
Kurumsal talebe yetişemez oldular
Square, PayPal, Tesla, BNY Mellon, MicroStrategy…. gibi kurumsal şirketler kripto para pazarına çoktan giriş yaptı/girmeye hazırlanıyor. Fakat kripto paralara duyulan kurumsal talep, bunlarla kısıtlı olmayabilir.
Galaxy Digital kurucusu Mike Novogratz, dün BNN Bloomberg’e konuştu. Kripto paraların “şok edici” bir hızda yayıldığını söyleyen Novogratz; şirket olarak kurumsal yatırımcılardan gelen talebe yetişmeye çalıştıklarını açıkladı.
Novogratz’in iddiasına göre şu sıralar “ABD’deki her bir büyük banka, (kripto para tabanlı) bir varlık yönetim ürünü geliştirmeye çalışıyor.” Kurumsal talebin hala bitmediğini ve büyüdüğünü dile getiren Novogratz, Bitcoin fiyatının 100.000 doları geçmesini bekliyor.
Dijital para: Para artık dijital
FED Başkanı Jerome Powell, bu hafta yine dijital merkez bankası parası (CBDC) hakkında konuştu. Powell; dijital dolar fikrini incelemeyi sürdürdüklerini ve bu yıl bunun için bir kamuoyu araştırması başlatacaklarını açıkladı.
ABD’nin dijital para konusunda temkinli adımlar attığı biliniyor. Çin gibi ülkeler dijital paralarını çoktan çıkarmaya hazırlanırken, Powell “Dijital para çıkaran ilk ülke olmamıza gerek yok. Önemli olan bunu düzgün yapmamız.” diyor.
Atlas’ın öbür tarafına gittiğimizde, dijital para kazanının orada da kaynadığını görüyoruz. Avrupa Merkez Bankası bu hafta Avrupa Birliğine bir bildiri sunup, özel şirketlerce geliştirilmiş stablecoin projelerine karşı veto yetkisi istediğini açıkladı.
Facebook gibi şirketlerin geliştirdiği dijital paraların finansal istikrarı zedelemesinden endişelenen AMB, euro bölgesi içerisinde bu projeler üstünde söz sahibi olmak istiyor.
Bu hafta yaşanan (görece) önemli olayların özeti bu şekildeydi. Geçen hafta da dediğimiz gibi, “Vay anam vay, neler dönmüş Satoshi ya?” sorusunun cevabı, kısmen bu.
