Özel İçerik: Bitcoin Hakkında 2018 Yılındaki En Çarpıcı ‘FUD’ Haberler!

Bundan tam olarak 10 yıl önce, 3 Ocak 2009 tarihinde, Bitcoin ağı yapılan üretilen ilk Bitcoin ile resmen kullanıma sunuldu. O tarihten bir lider kripto para biriminin değeri en az kendisi kadar ünlü ‘volatiliteye’ maruz kaldı. Kripto para birimlerinin merkeziyetsizliği ve geleneksel finans sistemine olan karşıtlığı, volatilite ile birleşince, bu durum ana akım medyayı oldukça rahatsız etti ve 10 yıldan bu yana kripto para birimleri ve Bitcoin hakkında yüzlerce belki de binlerce olumsuz haber yayınlandı.

Geçtiğimiz 2018 senesi de, ana akım medyanın bakış açısından, 10 sene boyunca yaşananlardan pek farklı bir dönem olmadı ve kripto para birimleri ve spesifik olarak Bitcoin ile ilgili FUD (korku, belirsizlik ve şüphe), yaygın bir şekilde piyasaya enjekte edilmeye çalışıldı. 99Bitcoins isimli sitenin verilerine göre, Bitcoin 2018 yılında tamı tamına 91 kere ölü ilan edildi.

Biz de, 2018 yılı boyunca ay ay, ana akım medyanın ve ünlü ‘ekonomistlerin’ Bitcoin’i ‘ölü’ ilan etme şekillerini sizler için derledik.

19 Ocak – Bitcoin: 11.721 Dolar

CNBC – ‘Nobel Ödüllü İsim, Bitcoin 100 yıl boyunca burada olabilir ancak bu büyük ihtimalle ”tamamen çökecek”.’

2018 senesinin başlarında 19 Ocak tarihinde, Bitcoin’in fiyatı 2017 yılının Aralık ayında yaşanan rekordan sonra düşüş yaşamasına rağmen hala on bin dolar seviyesinin üzerindeyken, Nobel ödüllü bir isim olan Robert Shiller, CNBC’ye yaptığı açıklamalarında Bitcoin’in tamamen çökeceğini ifade etmişti. Şu an bir çok Bitcoin eleştirmeninin yapmaya başladığı bir alışkanlık haline gelen, Hollanda’daki ‘Lale Çılgınlığı’ ile Bitcoin’i kıyaslama yoluna giden Shiller, şunları ifade etmişti:

”Bu bana 1640’lı yıllarda Hollanda’da yaşanan Lale Çılgınlığı’nı hatırlatıyor ve bu yüzden aslında soru, bu tamamen çöktü mü şeklinde olacaktır. Biz şu an bile laleler için para veriyoruz ve bunlar bazen daha pahalılaşıyor. Bitcoin tamamen çökebilir ve unutulabilir ve ben bunun oldukça büyük bir olasılığa sahip sonuç olduğunu düşünüyorum ancak bu uzun bir süre hayatta kalabilir ve 100 yıl daha yaşayabilir.”

11 Şubat – Bitcoin: 8.1273 Dolar

Forbes – ”Bitcoin Sıfıra Doğru Mu İlerliyor?”

2018 yılının Şubat ayında, önde gelen ana akım yayın kaynaklarından birisi olan Forbes, Bitcoin’in devam eden fiyat düşüşü hakkında detaylı bir araştırma yayınlamıştı. Söz konusu araştırma Bitcoin’i başka bir kripto para birimi olan Ethereum ile kıyasladı ve BTC’nin eksik yanlarını belirgin hale getirmeye odaklandı. Araştırmaya göre bunların başında da işlem ücretleri ve yönetim sorunları geliyor.

Forbes makalesinde ünlü ekonomist Eli Dourado’nun Ethereum üzerindeki çalışmasından da alıntılar yapıldı ve Eli’nin, Ethereum üzerindeki işlem ücretlerinin BTC’ye kıyasla çok daha ucuz olduğuna değindiği kısımlara yer verildi. Bunun yanı sıra Bitcoin’in devam eden yönetim sorunları da ciddi bir şekilde eleştirilmişti:

”Bitcoin ciddi bir konu haline gelen blockchain tabanlı ölçeklenme problemlerini çözemiyor. Bitcoin topluluğunun yabancılaşmış, önem derecesi düşürülmüş ve ayrıştırılıp arındırılmış, fikir ayrılığına neden olan ‘sesleri’ var ki bunların başında Mike Hearn, Gavin Andresen ve Jeff Garzik yer alıyor. Bitcoin’in çekirdek geliştirici ekibi, merkeziyetsizlik adına sadece zincir dışı ölçeklenmeye kendilerini adamak gibi ideolojik bir kavga tarafından esir alınmış durumda. Bu kavga, ölçeklenme konusunda fikir birliğine varılmasını baltaladı.”

5 Mart – Bitcoin: 11.574 Dolar

The Guardian – ”Bitcoin, boş blockchain hayaline dayalı.”

Önde gelen ana akım medya kaynaklarından birisi olan The Guardian da, geçtiğimiz 2018 senesi içerisinde Bitcoin’i sert şekilde eleştirenlerden birisiydi. Platform, Mart ayında yayınladıkları bir makalede, ”değerinden fazla fiyatlanmış kripto para birimleri, azalmakta olan güvenilirliklerini, aşırı ‘hype’ yaratmış bir teknolojiye, blockchain’e borçlu” ifadesini kullanarak sadece kripto para birimlerini değil, blockchain teknolojisine de eleştiri okları yöneltmekte.

İlgili haber daha sonra blockchain’in verimliliğinin ve kullanışlılığının büyük ölçüde abartıldığını vurguladı ve söze şu şekilde devam etti:

‘‘Bu çılgınlığı sonlandırmanın tam zamanıdır. Bitcoin, bir Excel elektronik çizelgesi kadar bile hızlı veya ucuz şekilde işlem yapamayacak kadar  yavaş ve enerji konusunda verimsiz bir dinozordur. Ethereum’un güvenilmez proof-of-stake doğrulama sistemi, bunun topluluk içerisindeki etkili isimler tarafından manipüle edilmesinin önünü açacaktır. Ripple’ın sınır ötesi bankalar arası finansal transferler için olan teknolojisi ise, yakın zamanda dünyanın bütün majör finansal kurumları tarafından kullanılan blockchain tabanlı olmayan konsorsiyum Swift tarafından alt edilecektir.”

 

24 Nisan – Bitcoin: 9.300 Dolar

MIT Technology Review – ”Hadi Bitcoin’i yok edelim!”

MIT’in, geçtiğimiz Nisan ayında yayınladığı ”Hadi Bitcoin’i Yok Edelim” isimli yazısı, o tarihlerde ciddi bir etki yaratmıştı. Lider kripto para birimi Bitcoin’i yok etmek adına üç yol sıralayan MIT, bunların ilkinin Federal Rezerv, ikincisinin Facebook’un BTC’ye gizliden gizliye saldırması, üçüncüsünün ise her şey için yeni bir kripto para üretmek olduğunu vurgulamıştı.

“Yıl iki bin bilmem kaç. Vergileriniz vakti gelmiş. Ama beyan etmiyorsunuz. Bunun yerine bir algoritma sizin elektronik cüzdanınızdan otomatik olarak para çekiyor. Fedcoin adlı bir para.”

”Eğer Facebook yeteri kadar Bitcoin kullanıcısını ve madencisini Bitcoin yazılımının Facebook’a özel versiyonunu kullanmaya ikna edebilirse artık kuralları o belirler. Facebook o aşamadan sonra Bitcoin’i yukarıda bahsettiğimiz Fedcoin’in şirket versiyonunu oluşturacak şekilde değiştirebilir.”

“Alışveriş mağazasında kasada bekliyorsunuz. Telefonunuzdaki dijital cüzdanda sadece Fedcoin ve FacebookCoin yok. AppleCash de var, ToyotaCash de var, içinde olduğunuz mağazaya özgü bir koin de var. Bebek bakıcısına ödeme yapmak için kullanabileceğiniz bir koin de var, metroya binmek için kullanacağınız koin de.”

Yazının sunduğu seçeneklerden ikisi oldukça olağanüstü ve zor gözükse de, Facebook, kripto para sektörüne girmeye hazırlandığını duyurarak aslında bir nebze olsun MIT’in tahminini doğru çıkarmış sayılabilir. Yine de, ‘Fedcoin’ gibi fikirler yakın gelecekte mümkün gözükmüyor.

5 Mayıs – Bitcoin: 9.881 Dolar

CNBC – ”Warren Buffett, Bitcoin’in büyük ihtimalle bir fare zehri olduğunu söylüyor” 

Milyarder yatırımcı, Berkshire Hathaway’in yönetim kurulu başkanı ve CEO’su Warren Buffett, 5 Mayıs Cumartesi günü şirketin yıllık toplantısında kripto paralara karşı olan olumsuz duruşunu yineledi ve Bitcoin ile ilgili yaptığı açıklamasında inanılmaz derecede eleştiri aldı. Kripto para çılgınlığının kesinlikle kötü sonla biteceğini vurgulayan Buffett, Bitcoin’in ”fare zehri” olduğunu söyleyerek yeni bir tartışmanın fitilini ateşledi.

Bunun yanı sıra, Apple hisselerinin 2019 yılının başından beri düşüş yaşaması, Buffett’in de milyarlarca dolar zarar etmesine yol açtı ve kendisi şu sıralar geleneksel finans ve hisse senedi piyasası yüzünden birazcık dertli gözüküyor.

23 Haziran – Bitcoin: 6.139 Dolar

Jordan Belfort – ‘‘Bitcoin’in fiyat düşüşü aslında sonun başlangıcı.’

”Wolf of the Wall Street” (Wall Street Kurdu) olarak da bilinen dünyaca ünlü dolandırıcı, Haziran ayında yaptığı açıklamalarında Bitcoin’e karşı ilk eleştirisini gündeme getirmemişti. Belfort yaptığı ilk eleştiride Bitcoin’e ”kuzu görünümlü kurt” ifadesini yakıştırdıktan sonra, ikinci eleştirisinde bir YouTube videosunda ”bütün bunlar Greater Fool Teorisine dayanıyor” diyerek Bitcoin’in aslında bundan ibaret olduğunu vurgulamıştı. Greater Fool olarak bilinen teori temelde bir varlığı ‘aptal’ olduğu için satın alan kişinin, kendisinden daha aptal olanlara bunu satması olarak açıklanabilir.

”Bitcoin içerisinde temel bir değer yok, bu tamamen diğer adama ve diğer adama dayalı bir değere sahip. Bütün paranızı kaybetmek istemiyorsanız bu piyasadan çıkın çünkü bunun çatlayacağına dair çok büyük bir olasılık mevcut. Ve bu olay yaşandığında, elinizdekileri satamayacaksınız. Hiçbir likidite kalmayacak.”

31 Temmuz – Bitcoin: 7.830 Dolar

New York Times – ”Neden Kripto Paralardan Şüphe Eden Birisiyim?” 

Times yazarı ünlü ekonomist Paul Krugman, kapsamlı olarak ele aldığı Bitcoin ve kripto para birimleri hakkında kaleme aldığı yazısında, geçtiğimiz yaz döneminde neden ”şüpheci” birisi olduğunu açıklamıştı.

Krugman temel olarak iki eksikliğe değindi ve bunların işlem ücreti masrafları ve başka bir değere bağlanma veya teminata sahip olma olduğunu vurguladı. Geleneksel para ve finans sisteminin daha verimli işlediğini belirten Krugman, bundan dolayı kripto para birimlerinin asla geleneksel para sisteminin yerini alamayacağını vurgulamıştı.

”Tabii ki Bitcoin piyasaya sürüldükten 8 yıl sonra kripto para birimleri gerçek ticarete doğru bazı adımlar attı. Bazı firmalar bunları ödeme olarak kabul ediyor ancak benim hislerime göre, bu gerçekten kullanılabilirlik olmak yerine,  – bana bakın, ben son teknolojiyim!  – daha çok bir sinyal verme ve hava atmadan ibaret. Kripto para birimleri bu sebeple büyük bir piyasa değerine sahip ancak bunlar bir değiş tokuş veya alışveriş aracı olarak değil, spekülasyon aracı olmalarından dolayı gerçekleşiyor.”

Bitcoin değerinin sadece spekülatörler tarafından ayakta tutulduğunu belirten Krugman, yazısının devamında şunları aktarmıştı:

”Bunun tam aksine kripto para birimleri ise, herhangi bir dayanağa veya gerçeklik ile bir bağa sahip değil. Onların değeri tamamen bireysel tahminlere dayalı ki bu da toplu bir çöküşün gerçek bir olasılık olduğunu ortaya koyuyor. Eğer spekülatörler toplu bir şüpheye düşerse ve Bitcoin’lerin değersiz olduğu korkusuna kapılırsa, Bitcoin’ler gerçekten de değersiz hale gelir.”

30 Ağustos – Bitcoin: 6.862 Dolar

The Economist – ”Bitcoin ve diğer kripto para birimleri hiçbir işe yaramaz.”

2018 yılının yaz sezonu kapanmaya yaklaşırken, ayı piyasası etkisini iyiden iyiye göstermeye devam ediyordu ve başka bir önemli ana akım medya kanalı The Economist, çarpıcı bir başlıkla olaya el atmaya karar verdi – ”Neredeyse 10 yıldır, Bitcoin zar zor ilk amaçlandığı şekilde kullanılmaya başlandı…”

Yazar, Bitcoin ve diğer kripto para birimlerinin hiçbir işe yaramadığını ve ”karmaşık yazılım ile uğraşan kullanıcıların”, eskiden yaptıkları bütün tüketici korumalarından vazgeçtiğini ve bu yüzden sadece belirli dükkanların bunu kabul ettiğini, güvenliğin çok kötü olduğunu vurguladı. Bitcoin dışındaki kripto para birimleri için güvenliğin çok daha kötü olduğunu vurgulayan The Economist, kripto para birimlerinin amaçlarına ulaşamadığını belirtmişti.

12 Eylül – Bitcoin: 6.311 Dolar

Bloomberg – ”Kripto paraların %80’lik çöküşü, artık Dot-Com çöküşünden bile daha kötü hale geldi…”

Bloomberg geçtiğimiz Eylül ayında ayı piyasasına ”2018’in Büyük Kripto Çöküşü” ifadesini uygun buldu ve lale çılgınlığına benzer başka bir çılgınlığı Bitcoin ile kıyasladı. Dot-com balonu olarak da bilinen bu balon, 10 Mart 2000 tarihinde patlamış olsa da, daha önce yıllar boyunca devam eden bir sürecin parçasıydı ve Bitcoin’in Eylül ayına kadar yaşadığı %80’lik düşüşten daha az değer kaybı yaşamıştı.

Kripto para birimlerini takip eden bir endeks olan MVIS CryptoCompare Digital Assets 10 endeksi, kripto paraların sene başından beri %80 civarında değer kaybettiğini belirtirken, dot-com balonu ise zirve yaptıktan sonra 2000’li yıllarda patlamasından sonra Nasdaq Composite endeksini %78 civarında değer kaybına uğratmıştı.

”Bitcoin’in ”dijital altın” olacağına ve blockchain tabanlı tokenlerin finanstan tutun da gıdaya kadar bir çok endüstriyi değiştireceğine  dair umutlarla körüklenen 2017 yılının sanal para birimi manyaklığı, aşırı ‘hype’, güvenlik ihlalleri, piyasa manipülasyonu, daha sıkı regülasyonlar ve Wall Street tarafından beklenenin altında kabul gibi nedenlerle yerini çabucak endişeye ve korkuya bıraktı.”

7 Ekim – Bitcoin: 6.570 Dolar

Nouriel Roubini – ”Kripto para birimleri Kuzey Kore’den daha merkezidir.”

2008 yılında yaşanan küresel finansal krizi bilen ve ”Dr. Doom” olarak da tanınan ünlü ekonomist Nouriel Roubini, belki de Bitcoin en büyük ve sürekli eleştirmenlerinden birisi olabilir. Roubini, geçtiğimiz Ekim ayında kripto para birimlerinin Kuzey Kore’den bile daha merkezi olduğunu belirtmiş ve bunun yanında Ethereum’un kurucu ortaklarından ve platformun en önemli isimlerinden birisi olan Vitalik Buterin’e ‘diktatör’ demişti:

”Merkeziyetsizlik bir kripto efsanesidir. Bu, Kuzey Kore’den bile daha merkezi bir sistem; madenciler merkezi, borsalar merkezi, geliştiriciler merkezi diktatörler (”Buterin bir diktatör”) ve Bitcoin’in Gini katsayısı Kuzey Kore’den bile daha kötüdür.”

 

Decentralization in crypto is a myth. It is a system more centralized than North Korea: miners are centralized, exchanges are centralized, developers are centralized dictators (Buterin is “dictator for life” ) & the Gini inequality coefficient of bitcoin is worse than North Korea

— Nouriel Roubini (@Nouriel) 8 Ekim 2018

Nourini, geçtiğimiz 2017 yılında da Bitcoin’in ülkeler tarafından daha sıkı regülasyonlara uğradıkça eninde sonunda başarısız olacağını vurgulamıştı ancak BTC 2018 yılında hayatta kalmayı başardı ve 10 yaşına bastı.

21 Kasım – Bitcoin: 4.542 Dolar

Bloomberg – ‘‘Jamie Dimon ve Warren Buffett, Bitcoin’de son gülen kişiler oldu”

Bloomberg yazarı Lionel Laurent, yayınladığı makalesinde Bitcoin’in fiyatı çökmeye devam ederken, kripto para birimlerinin blockchain tabanlı dengeli bir sistem kurmak yerine, sadece ”madencilik şirketleri ve kripto para borsaları gibi sektörün içerisindeki kişileri ve doğru zamanda piyasaya giriş yapan teknoloji elitlerini” zengin ettiğini vurguladı.

Bitcoin’in bir ödeme yöntemi olarak zorlu, volatil ve pahalı olduğuna değinen Laurent, değer saklama aracı olmak yerine finansal değeri tamamen yok ettiğini ifade etti ve BTC’nin merkeziyetsiz teknolojisinin de yatırımcılara ”eşsiz” olarak pazarlanıp satıldığını, bu teknolojinin eşsiz olmaktan başka her şey olabileceğini ancak asla eşsiz olamayacağını ifade etti.

11 Aralık – Bitcoin: 3.408 Dolar

Bloomberg – ”Evet, Bitcoin bir balondu ve patladı.”

2018 yılının en son FUD’larından birisi olan haberde, Bloomberg lider kripto para birimi Bitcoin’i temel olarak yeni jenerasyon için ”spekülasyonlar hakkında zorlu bir ders” olarak tanımladı.

”Sonunda, Bitcoin balonu aslında toplum için iyi bir şey anlamına gelebilir. İşin içine giren toplam varlık miktarı – bir kaç yüz milyar dolar -, 2000’li yılların emlak balonu veya 1990’lı yılların dot-com balonu ile kıyaslandığında küçük kalıyor ki bu da yaşanan acının kısıtlı olacağı anlamına geliyor. ”

Kripto para birimleri ve Bitcoin bütün bunlara rağmen 2018 yılını geride bıraktı ve 10 yıldır ayakta duran bir varlık sınıfı olarak, yoluna devam etmekte.