Kripto Paralar Dünyayı Değiştirebildi mi?

2008 yılında Bitcoin’in proje tanıtım belgesi (whitepaper) yayınlandığında insanlar, kripto paraların ve blockchain teknolojisinin finans sistemlerini tamamen değiştirecek bir mucize olduğunu düşünmüştü. Peki bu devrimsel olacağı düşünülen projenin başlangıcından yaklaşık 10 yıl sonra kripto paralar ne durumda?

Borsalar yüksek işlem hacimleriyle patlıyor, yatırımcıların cepleri doluyor, ancak sorulması gereken tek bir soru var: Bu kadar zaman sonra, beklenen finansal devrim gerçek anlamıyla yaşandı mı?

Kripto para dünyasında son bir yılda o kadar çok gelişme yaşandı ve vaat verildi ki insan daha nereye kadar gideceğiz diye sormadan edemiyor. Ancak bu piyasanın tam potansiyelinin yarısında bile değiliz demek mümkün. Blockchain teknolojisine insanlar ve şirketler aşık oldu, bunun etkisi daha acaba da büyüyebilir mi? Bitcoin sözü verildiği gibi sınırsız, şimşek kadar hızlı ve transferleri ucuz bir para birimi haline getirilebilir mi? Peki ya dükkanlar, hizmet ve ürünlerini Bitcoin karşılığında satmak için ne kadar istekli? Sorulması gereken binlerce soru var ve görünüşe göre gelecekte de artmaya devam edecekler…

Kripto para piyasaları filizlenirken yatırımcıların elde ettiği kazanç akıl almaz bir seviyeye ulaştı. Ancak geçtiğimiz yıl kullanıcı topluluklarının ve proje geliştiricilerinin yatırımcılara verdiği gazla büyüyen beklentilerin birçoğu da karşılanamadı.

Bitcoin Özünden Uzaklaşıyor Mu?

“Elektronik paranın tamamen kişiden kişiye (peer-to-peer) versiyonu, online ödemelerin arada hiçbir kurum olmadan bir yerden başka bir yere yapılabilmesini sağlayacak.”

İşte bu, Satoshi Nakamoto tarafından yazılan Bitcoin whitepaper’ının ilk cümlesindeki kelimeler, kulağa mükemmel bir devrimin habercisi gibi geliyor. Anlaşılacağı gibi bu cümle normal bir para birimi değil, tamamen yenilikçi bir dijital paranın sözünü veriyor.

Bitcoin’in ne kadar büyük bir hayranı olursanız olun, ortada inkar edilemeyecek bazı gerçekler de var. Kripto para 1 Ağustos’taki hardfork’tan sonra kullanıcılar tarafından aktifleştirilen, BIP148 kodlu bir güncellemeye (User Activated Soft Fork, UASF) gitmişti. Geçtiğimiz birkaç ay içindeyse ölçeklenebilirlik sorunlarına çözüm getirmesi beklenen SegWit2x güncellemesi hüsranla sonuçlanmıştı ve bunun ardından büyük tartışmalar patlak vermişti.

Bitcoin’in geleceğine aslında kullanıcılar tarafından demokratik bir yolla karar veriliyor. Ancak günümüzde gelinen nokta, Bitcoin’in örnek bir kripto para olmasını ve söz verildiği gibi dünyayı değiştirmesini zorlaştırıyor.

Yine de demokraside çareler tükenmez, Bitcoin gelecekte de bu durumda olacak demek büyük haksızlık olur. Daha önce de haberini yaptığımız gibi, bu sorunları büyük ölçüde çözecek olan Lightning Network testleri başarıyla gerçekleştiriliyor. Ne olursa olsun, 2017 yılında Bitcoin “paranın yeni çağı” olmaktan çok uzaklaştı.

Blockchain’in Çılgın Gücü

Bitcoin ve diğer kripto paralar insanların bilinçlenmesiyle her gün daha da yaygın hale geliyor. Bununla birlikte, finansal kuruluşlardaki yöneticiler de Bitcoin’in sahip oldukları güçlere vuracağı darbeden dolayı sürekli olumsuz açıklamalarda bulunmaya devam ediyor. Ancak her ne kadar eleştirsek de Blockchain teknolojisi o kadar iyi ki, hiçbir açıklama kripto paraların yükselişine engel olamadı.

Blockchain teknolojisinin ölçeği ve potansiyeli gerçek anlamıyla sınırsız. ICO’ların Blockchain’i kullanarak çözmeye çalıştığı büyük/küçük bütün problemler de bunun bir kanıtı niteliğinde.

Microsoft ve Apple gibi dev şirketler de Blockchain teknolojisinden yararlanmaya başladı. Bankalar da Ripple sayesinde bu piyasada büyük bir paya sahip oldu. Ancak görülebileceği gibi hükümetleri deviren, finansal sistemlere el koyan bir devrim henüz yaşanmış değil.

Doğrusunu söylemek gerekirse Blockchain hala ‘öldürücü güçteki’ uygulama sahasını bulmuş değil. Bu teknoloji sayesinde Ethereum ağında kurulan CryptoKitties gibi ilginç ve Pokemon benzeri bir çılgınlığa tanıklık etmiştik. Tabii bunun da yeni bir dünya düzeni getirdiğini söyleyemeyiz…

Tamamen güvenilir, hiçbir şekilde hacklenemez, stabil bir şekilde çalışan paylaşımlı kayıt teknolojisi (distributed ledger) çok büyük bir güce sahip. Ancak bu gücü tam anlamıyla kullanan bir uygulama henüz keşfedilmedi.

Havada Kalan Vaatler…

Kripto para ekosisteminde kullanıcılar ve projeler o kadar büyük ve ihtişamlı sözlerde bulundular ki artık bunların miktarını akılda tutmak bile mümkün değil. Tabii üzerinde düşünülmesi gereken önemli bir konu daha var. 2017 yılında herkes birbirini bu piyasanın içine çekti ve kötü bir haber yayınlandığında da herkes bir kitle halinde paniğe kapıldı. Bu da kripto paraların volatilitesine oldukça negatif bir etkide bulunuyor.

Yayılan söylentilerin gücünü kanıtlayan çok yeni bir örnek de mevcut. Bitcoin Classic geliştirici ekibi, projelerine veda etmeden önce Bitcoin Cash’ın kripto paraların en iyisi olduğunu söylemişti. Bu gelecekte doğru olabilir, ancak açıklamanın ardından Bitcoin Cash’ın fiyatı inanılmaz bir hızla yükselişe geçmişti. Yani diyeceğimiz o ki bu piyasada kendinizden başka kimseye inanmayın. Yatırım yapmadan önce sağlam bir araştırma yapmayı da ihmal etmeyin.