Tether Kripto Para Piyasasının Saatli Bombası Olabilir
Kripto para piyasasının ne kadar hareketli olduğunu biliyoruz. Bazen bazı koinler çok ciddi oranda değer kaybedebiliyorlar. Ama sizde o koinden yoksa yaşanan düşüş sizi pek de etkilemiyor olsa gerek.
Söz konusu Tether olduğunda ise iş değişiyor çünkü Tether’ın başına bir şey gelmesi durumunda sadece Tether sahiplerinin değil herkesin başı yanabilir.
Bunun sebebi Tether’ın kripto para piyasaları için son derece önemli bir likidite kaynağı olması. Tether hakkındaki bu tür yazılar piyasada endişe yaratmak için yazılıyor gibi görünebilirler ancak bazı şeyleri de söylemek gerekiyor. Tether’ın çökmesi durumunda kripto para piyasasının kendini nasıl toparlayacağı hakkında çok fazla bir şey söylenemiyor, maalesef. Tether’ın çökmesi halinde piyasadaki diğer koinler de bu düşüşü takip edebilirler ancak en önemli ve en olumsuz senaryo Tether’ın çöküşüyle borsaların çöküşe geçmesi olur.
Tether’ın değeri bildiğiniz üzere ABD Dolar’ına sabitlenmiş durumda. 1 Tether = 1 USD mantığında işleyen bir sisteme sahip ve Tether şu ana dek bu orandan pek de şaşmadı. Tether’ın geçmişine bakarsak görürüz ki fiyat bakımından büyük çoğunlukla 1 $ civarında dolanmış. Bazen 0.80 $’a kadar düştüğü bazen ise 1.10 $’a kadar çıktığı olsa da genel olarak 1 $ denilebilir.
Ancak şirketten çok ciddi şekilde şüphe duyan insanlar bulunuyor. Bu kişiler Tether’ın, ürettiği USDT miktarı kadar USD’ye sahip olmadığını ve aslında USD tarafından desteklenmeyen USDT’leri yalnızca Bitcoin fiyatını arttırmak için ürettiğini iddia ediyorlar.
Aslında bu gibi iddialar birkaç aydır ortalıkta dolanıyorlar ve Tether bu iddiaları çürütmek için bir denetim firmasıyla işbirliği yapmaya başlamıştı. Friedman LLP adlı şirketle işbirliğine başlayan Tether, Friedman tarafından denetlenecek ve insanlara banka hesabında yeteri kadar USD olduğunu kanıtlayacaktı. Olmadı. Tether ile Friedman LLP arasındaki işbirliği, denetim henüz bitmeden sonlandırıldı ve denetim sonuçlarına ilişkin hiçbir belge yok.
İnsanlar bu denetlemeden bir hayli umutlulardı çünkü denetimle birlikte Tether’ın kendini aklayacağına inanıyorlardı ancak öyle olmadı. Aradan aylar geçmiş olmasına rağmen hala herhangi bir denetime tabii tutulmamış Tether, piyasadaki yatırımcıları daha da şüphelendiriyor.
Friedman LLP ile Tether arasındaki ilişkinin neden sonlandığına dair hiçbir bilgimiz yok. Bu işbirliğini hangi tarafın sonlandırdığını dahi bilmiyoruz. Konu hakkında soru sorulan bir Tether sözcüsü sağ olsun son derece detaylı bir yorum yapmıştı:
“Denetleme konusuyla ilgili olarak daha fazla yorum yapmayacağız.”
Sistematik Risk
En başta dediğimiz gibi, eğer sizde bulunmayan bir koin değer kaybetmişse bu durum sizi pek etkilemeyebilir. 2 milyar $’dan fazla piyasa hacmi olan ve en büyük 20 kripto para arasında olan Tether’ın çökmesi durumunda olan sadece Tether sahiplerine olmayacak.
Yakın zamanda kripto paraları da analiz etmeye başlamış olan meşhur yatırım araştırma firması Weiss Ratings’e göre Tether, kripto para sektörünün tamamı için bir risk:
“Tether, ticaret hacmi piyasa hacminden düzenli olarak daha fazla olan tek ‘kripto para’. Bu da Tether arzının sürekli olarak, bazen günde birden fazla kez, el değiştirdiği anlamına geliyor… Bu önemli bir şey çünkü bu Tether’in ticarette ÇOK FAZLA kullanıldığı anlamına geliyor. Tether kripto para piyasalarının ana likidite kaynaklarından biri.”
Dolayısıyla Tether’ın “sistematik olarak önem taşıdığı” söylenebilir. Yani kabaca “batamayacak kadar büyük”. Weiss Ratings tarafından yayınlanan rapor şöyle devam ediyor:
“Likidite bir piyasanın can damarıdır. Fiyatları dengede tutan ve ticaretin sorunsuzca yapılmasını sağlayan şeydir. Bunun sonuçları çok ciddi olabilir. Ya Tether gerçekten sallantıdaysa? Ya bu devasa likidite kaynağı aniden uçup giderse?”
Denetleme firmalarıyla yaşadığı sorunlar bir kenara, Tether’ın başka problemleri de bulunuyor.
Mesela geçtiğimiz yılın Kasım ayında Tether, bir hackerın şirketin kendi cüzdanından 31 milyon $ değerinde token çaldığını iddia etmişti. Bunun yanında, ABD Emtia ve Vadeli İşlem Komisyonu (CFTC) yakın zamanda hem Bitfinex’e hem de Tether’a celp yollamıştı.
Başka Bir Açı
Tüm bunları açıklamak için başka bir bakış açısını da kullanabilirsiniz elbette. Mesela Wolf of Wall Street olarak anılan Jordan Belfort yakın zamanda verdiği röportajda Tether’ın “büyük bir dolandırıcılık” olduğunu söylemişti.
Bu bakış açısını tam anlamıyla kavramak için önce 2014 yılında oluşturulan Tether’ın şu anki konuma nasıl geldiğini hatırlamak gerekiyor.
Geçtiğimiz yılın Nisan ayında Bitfinex, Wells Fargo’dan aldığı havale hizmetini almayı bırakmıştı. Ticaretin devam etmesini sağlamak için de Tether, Bitfinex’in ve büyük ihtimalle banka hesabı konusunda sıkıntı yaşayan birkaç borsanın daha havale işlemleri konusunda bir nevi “temsilcisi” oldu.
Bitmex araştırmasına göre Tether da bu sorundan etkileniyor olabilir ve bu durum Tether’ın bu gibi konularda neden ser verip sır vermediğini açıklar:
“Tether’ın düzgün bir bankacılık ilişkisi kurma hususunda zorluk yaşadığından şüpheleniyoruz. Bunun, yeteri kadar USD rezervine sahip olmamasının değil şeffaf olmamasının ana sebebi olduğunu düşünüyoruz. Tetber’da hissesi olanların şirketten beklediği şeffaflık, yetkililer tarafından yasal olarak düzenlenmemiş faaliyetlerin gerçekleştiği bir finans piyasasında pek mümkün olmayabilir.”
