Vay Anam Vay: Kuzey Amerika ve Asya, Bitcoin Balinası, Bankalara Yeşil Işık, DeFi Likiditasyonları, El Salvador

Vay Anam Vay, Neler Dönmüş Satoshi ya? Serimizin on yedinci yazısındayız. Şu an piyasada değer kaybetmeyen kripto para sayısı neredeyse iki elin parmaklarını geçmiyor. Son 24 saat içinde likidite olanlara geçmiş olsun.

Bu hafta sonu kırmızı bir cumartesiye uyanıldı. Dünden bugüne Bitcoin fiyatında %4 civarında, altcoin fiyatlarında %20’yi aşan oranlarda düşüş söz konusu. Bu yazı, ‘Piyasa niye, nasıl düşüyor olabilir?’ gibi sorulara yanıt vermeyecek.

Bunun yerine Kuzey Amerika ve Asya’daki trend değişimi, en büyük 4. Bitcoin adresinin hareketliliği, Basel Bankacılık Denetim Komitesi ve Teksas haberleri, DeFi platformlarında yaşanan hareketlilik ve El Salvador’a gelen tepkiler gibi gelişmeler sıralanacak.

Kuzey Amerika ve Asya: Sarkaç öteki tarafa döndü

Bitcoin fiyatı genelde Kuzey Amerika’daki zaman dilimi ile Asya’daki zaman dilimi içerisinde farklı grafikler çizme eğilimi gösterir. Zaman zaman, ABD’li yatırımcılarla Asyalı yatırımcıların birbirinin tam zıttı davranışlar sergilediği görülür. Kripto para piyasasında işlemler 7/24 devam etse de farklı zaman dilimlerindeki insanların uyanma, uykuya gitme saatleri, böyle farklılıkların oluşmasına yol açıyor.

Örneğin, 2020’nin sonlarına doğru ABD piyasası ne zaman hareketlense, Bitcoin fiyatı yükselmeye başlıyordu. ABD piyasası durgunlaşıp Asya piyasası harekete geçince ise fiyatta küçük çaplı çekilmeler görülebiliyordu. Bu trend, “ABD’li yatırımcı alıyor, Asyalı yatırımcı satıyor” şeklinde sığ, iki kutuplu fakat yine de kullanışlı bir söylemin oturtulmasına yol açtı.

Ekonomist Alex Krüger, cuma günü paylaştığı bir grafik ile bu trendin son zamanlarda tam tersine dönmeye başladığını gösterdi. Görünüşe göre Bitcoin, mayıs ayının başından beri Asya piyasaları hareketlenince yükseliyor; ABD piyasası hareketlenince düşüşe geçiyor. Bu; Tesla’nın Bitcoin kabul etmeyi bırakması, Elon Musk gibi isimlerin Bitcoin madencilerini eleştirmesi ve Çin Devlet Konseyinin kripto para sektörüne karşı “sıkı önlemler alınacağını” açıklaması ile hemen hemen aynı döneme denk geliyor.

Messari’nin araştırma ekibinden Mira Christanto, bu trend değişimini şu şekilde yorumladı:

“Asyalı yatırımcılar, yakın tarihli düşüş sırasında ABD’li yatırımcılara kıyasla daha düşük kaldıraçla alım yapmaya devam etti. ABD’li yatırımcıların paniğe kapılıyor ve Çin haberlerini yanlış anlıyor olması, bu sermayenin yanlış şekilde kullanılmasına yol açacak.”

Gizemli Bitcoin balinası yeniden harekete geçti

Şu anda içerisinde 100.000’den fazla (3.5 milyar dolardan fazla) Bitcoin barındıran sadece 4 tane cüzdan bulunuyor. Bunların 3 tanesinin; Binance, Bitfinex ve Huobi tarafından kullanılan soğuk cüzdanlar olduğu biliniyor. Geri kalan 4. Cüzdan ise yıllardır gizemini koruyor. Çünkü bu cüzdan, görünürde herhangi bir kuruluş ile ilişkilendirilmiş değil.

Söz konusu cüzdan adresi (1P5ZEDWTKTFGxQjZphgWPQUpe554WKDfHQ) Ilk işlemini 6 Şubat 2019’da, ilk yüklü işlemini (1.119 BTC) 13 Şubat 2019’da, ilk yüklü satışını (100 BTC) aynı tarihte yaptı; o zamandan beri de zaman zaman BTC topluyor, zaman zaman BTC satıyor.

Fakat öyle böyle toplamıyor. Bu cüzdanın içinde Nisan 2019’da 10.000 küsür Bitcoin vardı. Bu sayı Mayıs 2020’de 50.000 barajını; Aralık 2020’de 75.000 barajını, Mart 2021’de 100.000 barajını geçti ve şu anda 112.000’den fazla Bitcoin barındırıyor. 

Reddit kullanıcıları bu cüzdanın bir borsaya, devlete, bankaya veya büyük bir hedge fonuna ait olabileceği yönünde spekülasyonda bulunuyorlar. Bu adres, sadece sahip olduğu Bitcoinlerle değil yaptığı işlemlerin hassaslığı ile de dikkat çekiyor. Örneğin;

• 24 Mart’ta; 54.029 dolardan 1.650 tane Bitcoin alıp; 13 Nisan’da 63.336 dolardan 1.500 tane Bitcoin sattı.

• ---

  24 Nisan’da 49.951 dolardan 1.536 BTC aldı; 6 Mayıs’ta 56.974 dolardan 1.500 BTC sattı.

• ---

  9 Mayıs’ta, 58.503 dolardan 3.000 tane BTC sattı. Zaten fiyat ondan 2 hafta sonra 30.000 dolara düştü.

Bu adres son günlerde yeniden gündeme geldi çünkü birkaç gündür yeniden yüklü miktarlarda alım yapmaya başladı. 2 Haziran’da 36.189 dolardan 1.883 BTC; 9 Haziran’da 32.941 dolardan 3.706 tane BTC aldı.

İçinde 112.593,62 tane Bitcoin barındıran bu adres; dolar bazında 3.9 milyar dolardan fazla parayı kontrol ediyor.

Teksas’tan bankalara kripto para konusunda yeşil ışık

Basel Bankacılık Denetim Komitesi (BCBS), Bitcoin veya genel olarak kripto para tutacak bankalarda sermaye şartı aranmasını önerdi. Uluslararası Ödemeler Bankası bünyesinde kurulan BCBS, daha önce bu konu hakkında hiç somut bir madde önerisiyle gelmemişti.

BCBS’nin önerisi; kripto para tutacak bir bankanın, kenarıya bu kripto paranın risk ağırlığına uygun olacak miktarda karşılık (sermaye) ayırması. Geleneksel enstrümanlara uygulanan standarttan pek farklı değil.

Bankacılık Denetim Komitesi, Bitcoin gibi herhangi bir dayanak varlığa dayanmayan kripto paraların risk ağırlığının %1.250 olarak kabul edilmesini istiyor ki bu, risk ağırlık skalasında en yüksek seviyeye denk geliyor. Bunun pratikteki anlamı şu: Bitcoin alacak bir banka, Bitcoin kaynaklı bir mali kaybın yaşanması halinde bu kaybı %100 karşılamakla yükümlü.

BCBS’den gelen bu haber, özellikle 2 farklı şekilde yorumlandı. Kimileri, 1) “Bankacılık Denetim Komitesi, Bitcoin’i en yüksek risk seviyesi üstünden değerlendiriyor” şeklinde yorumlarken; kimileri 2) “Evet ama bir yandan da bankalara, belli standartlara uydukları müddetçe, Bitcoin tutabilecekleri mesajını veriyor” yorumunu getirdi.

Teksas’daki bankalar artık ikinci yorumu uygulamaya geçirebilecekler. Teksas Bankacılık Departmanı, 10 Haziran’da yayımladığı bildiride bankaların gerekli protokolleri yerine getirdikleri sürece kripto paralar üstünden saklama (custody) hizmeti verebileceğini açıkladı.Bankacılık Departmanı Genel Danışman Yardımcısı Marcus Adams, alınan karara ilişkin şunları söyledi:

“Hem eyalet hem federal hükümet düzeyindeki regülatörler olarak, gelişimini sürdüren dijital para sektöründe bir yükseliş gözlemliyoruz. (Teksas’taki) bankaların, müşterilerden bu yönde bir talep almasını bekliyoruz ve onların bu talebe hazırlıklı olmasını istiyoruz. Bu bildiriyi, bankaların mevcut yasalar altında bu gibi hizmetleri sunabilecekleri konusuna açıklık getirmek için yayımladık.”

Mayıstaki düşüşte DeFi platformlarında neler oldu?

Into The Block CEO’su ve CTO’su Jesús Rodriguez, perşembe günü yayımlanan bir analiz raporunda 19 Mayıs’taki düşüşün, merkeziyetsiz finans platformlarındaki yansımalarını değerlendirdi.

Piyasanın çakıldığı saatlerde en çok hareketlilik lending piyasasında kaydedildi. Aave, Compound gibi platformlardaki birçok yatırımcı, muhtemelen düşüş anında girip pozisyonlarını güncellediler.

Rodriguez’in IntoTheBlock göstergelerinden derlediği verilere göre Compound’daki likiditasyonlar, o hafta bir önceki haftaya kıyasla 20 kat arttı.

Compound üzerinden devam eden analize göre 19 Mayıs’ta Compound’da geri ödenen borçların toplam değeri 1.7 milyar dolar oldu. Bu sayı bir önceki gün 80 milyon dolardı. Arada 20 kattan fazla fark var. Ayrıca geri ödenen borçların miktarı, yeni alınan borçlardan daha fazla oldu.

Compound kullanıcıları, 18 Mayıs’ta platformdan 400 milyon dolar çekerken, 19 Mayıs’a gelindiğinde toplamda 2.2 milyar dolar para çektiler. 

El Salvador’un aldığı karara şüpheli yaklaşım

Kripto para piyasasını az çok takip eden pek çok kişinin bileceği üzere Bitcoin, El Salvador’da yasal bir ödeme aracı olarak kabul edildi. Artık her türlü ürün ve hizmetin ödemesi Bitcoin’le yapılabiliyor, marketlerde fiyatlar hem Amerikan doları hem Bitcoin üzerinden gösteriliyor, devlet başkanı ülkeyi madenciler için bir cazibe merkezi haline getirmeye çalışıyor vs.

El Salvador’un bu kararı, kripto para camiasından tahmin edilebileceği üzere büyük destek gördü. Fakat bu karara hafta boyu şüpheyle yaklaşan bazı kuruluşlar oldu. Bunları kısaca sıralayalım:

• Uluslararası Para Fonu (IMF) sözcüsü Gerry Rice, perşembe günü: “Bitcoin’in yasal bir ödeme aracı olarak kabul edilmesi; makroekonomik, finansal ve hukuki açıdan dikkatlice analiz edilmesi gereken bazı sorular doğuruyor. (El Salvador’daki) gelişmeleri yakından takip ediyoruz ve otoritelerle görüşmelerimizi sürdürüyor olacağız.” dedi.

• ---

  Uluslararası Ödemeler Bankası (BIS) İnovasyon Merkezi Müdürü Benoit Coeure cuma günü, “El Salvador’da gerçekten ilgi çekici bir deney yapılıyor. Bitcoin’in bir ödeme aracı olma sınavını henüz geçmediğini düşündüğümüzü, BIS olarak açıkça gösterdik. Bitcoin spekülatif bir varlıktır ve bu şekilde regüle edilmelidir.” dedi.

• ---

  JPMorgan ekibi, cuma günü yayımladığı raporda El Salvador’un kararıyla ilgili, “Bunun, (El Salvador) için önemli sonuçlar doğuracağı çok açık. Fakat Bitcoin’i ikincil bir yasal ödeme aracı olarak kabul etmenin, ne gibi ekonomik faydalar sağlayacağını görmek güç.” açıklamasında bulundu.