Vay Anam Vay: Anlık Çöküş, Fonlama Arayışı, Cboe, Tether, CryptoPunks, ABD Hazine Bakanlığı ve Jack Dorsey
Vay Anam Vay, Neler Dönmüş Satoshi ya? serimizin otuz altıncı yazısındayız. Bitcoin’in bu hafta yeni bir fiyat rekoru kırması, geçmişte bitcoin alıp tutmuş yatırımcılardan (muhtemelen) kimsenin zararda kalmamasını sağladı. Hafta içinde ether (ETH) gibi bazı altcoin fiyatlarında da rekor görülürken, fiyatlar bugün itibarıyla bu seviyelerden %2’den fazla uzaklaşmış durumda.
Bu hafta piyasadaki gelişmelerden ziyade; Binance.US’teki anlık çöküşten, yatırım alan borsalardan, Cboe’den, Tether’dan, CryptoPunks’tan, ABD Hazine Bakanlığından ve Jack Dorsey’den bahsedilecek.
Binance.US’te kısa süreli algoritma hatası
Binance’in ABD’deki kolu Binance.US’teki Bitcoin/USD paritesi, perşembe günü Türkiye saati ile 14:00 sularında ani bir çöküşe tanıklık etti.
O saatlerde yaklaşık 65.700 dolardan işlem gören bitcoin, anormal bir şekilde 8.200 dolara kadar düştü, daha sonra ise kısa süre içerisinde yeniden normal seviyelere döndü.
Bir Binance.US sözcüsüne dayandırılan açıklamalara göre borsadaki bu anormallik, trading algoritmasındaki bir bugdan kaynaklandı.
“Kurumsal yatırımcılarımızdan biri, bizi kullandığı trading algoritmasında bir bug olduğu konusunda bilgilendirdi ve [bugünkü] düşüşe de bu sebep olmuş gibi görünüyor.”
Olayın detaylarına dair açıklama yapmayan Binance.US sözcüsü, borsada yaşanan ani düşüşü incelemeyi sürdürdüklerini fakat sorunun şu an için “çözülmüşe benzediğini” belirtti.
Kripto borsaları milyarlarca dolarlık değerlemenin peşinde
Günlük ortalama 13 milyar dolarlık işlem hacmi bulunan FTX, bu hafta 420 milyon 690 bin dolar yatırım alıp 25 milyar dolar değerlemeye ulaştı.
Wall Street Journal’ın haberine göre Binance de bir yatırım turu düzenleyebilmek için birkaç aydır çalışmalar yürütüyor.
Bu hafta içinde bir günlük ticaret hacmi 100 milyar doları aşan Binance, spot ve türev hacmi bakımından sektörde zirveyi çekiyor.
Konu hakkında bilgi sahibi bazı isimlere dayandırılan habere göre Binance, düzenlenecek olası bir yatırım turu sonucunda 300 milyar dolarlık bir değerleme elde etmeyi hedefliyor. Bazı yatırımcıların ise Binance’in taşıdığı “regülasyon riskleri” sebebiyle bu sayıyı yüksek bulduğu öne sürülüyor.
Aktarılanlara göre bir Binance sözcüsü, doğrudan yatırım planıyla ilgili yorum yapmamakla birlikte, konuyla ilgili olarak “Global regülatörlerle iş birliği yaparak, sorumlu bir şekilde büyümeyi sürdürdüğümüz şu dönemde, (kripto) sektörünün taşıdığı potansiyeli öngörmek imkansız sayılır.” açıklamasında bulundu.
The Block’tan Frank Chaparro, Binance.US ile Gemini’nin birer yatırım turu peşinde koşuyor olabileceğini eylülün sonunda bildirmişti.
Cboe yıllar sonra yeniden sektöre döndü
Cboe Global Markets, çarşamba günü yaptığı açıklamada spot ve türev işlemlerinin yapılabildiği ErisX adlı kripto para borsasını satın alacağını duyurdu.
Cboe, Aralık 2017’de bitcoin vadeli işlem sözleşmelerini listeleyerek ABD’de bunu yapan ilk borsa olmuştu. Onu izleyen CME Group, vadeli işlemleri o zamandan beri aralıksız olarak sürdürse de Cboe, Haziran 2019 tarihinde bitcoin vadeli işlem sözleşmesi işlemlerini durdurmuştu.
Cboe; kripto para ekosistemindeki hem spot hem türev piyasalara ErisX aracılığıyla geri dönüş yapıyor.
2018 yılında kurulan ve CFTC’nin denetiminde olan ErisX, faaliyetlerine Cboe Digital olarak devam edecek. Yapılan açıklamaya göre borsanın gelişimi sırasında DRW, Fidelity Digital Assets, Galaxy Digital, Interactive Brokers, NYDIG, Paxos, Robinhood, Virtu Financial ve Webull ile iş birliği yapılacak.
Taraflar anlaşmaya varmışsa da, satın alım işleminin 2022’nin ilk yarısı içerisinde tamamlanması bekleniyor. Bunun için ABD genelindeki birkaç farklı regülatörden onay alınması gerekecek. Anlaşmanın maddi değerine dair bir detay verilmedi.
Tether’ı araştıranlara 1 milyon dolarlık ödül var
Finansal araştırma firması Hindenburg Research, 1 milyon dolar değerinde, Tether Ödül Programı adlı bir program hazırladı.
Tether’ın “dayanakları hakkında şüpheleri bulunan” Hindenburg Research, USDT’yi desteklemek için kullanılan rezervlere dair henüz Tether tarafından açıklanmamış detayları elde edebilecek kişilere 1 milyon dolara kadar para ödülü vadediyor.
Bu yılın başından beri üç kattan fazla büyüme gösteren USDT, güncel haliyle 70 milyar dolardan fazla piyasa değerine sahip.
Tether, bundan birkaç yıl öncesine dek ürettiği her bir USDT’nin 1:1 oranında “geleneksel para birimi” ile desteklendiğini belirtiyordu. Yakın zamanda CFTC’den bu beyanı sebebiyle para cezası alan Tether’ın rezervlerinin sadece belli bir kısmının itibari paradan oluştuğu öğrenildi.
Hindenburg Research’ün salı günkü paylaşımında, “Yakın zamanda yapılan bildirimler, Tether’ın dünyada en çok finansman bonosuna sahip isimlerden biri olduğunu gösteriyor. Ama basına konuşan büyük işlem masaları, Tether ile hiç bir arada çalışmadıklarını, onları piyasada hiç görmediklerini beyan ediyor.” açıklamasına yer verildi.
Firmanın kurucusu Nathan Anderson, “Tether, rezervinin tamamını, detaylı bir şekilde kamuyla paylaşmalı.” dedi.
Hindenburg Research’ün bu girişimine yanıt veren Tether yönetimi, firmanın yapmaya çalıştığı şeyi “ilgi çekmek için girişilmiş zavallıca bir çaba” olarak nitelendirdi. Bitfinex ve Tether’ın CTO’su Paolo Ardiono da şirket olarak kapsamlı bir rapor hazırlamaya çalıştıklarını ve kapsamlı bir “denetimden geçen ilk” stablecoin şirketi olmayı hedeflediklerini duyurdu.
CryptoPunks sahibi, 9.5 milyon dolarlık teklifi geri çevirdi
Non-fungible token (NFT) pazarında faaliyet gösteren Manifold adlı bir şirketin kurucusu olan Richerd Chen, sahip olduğu bir NFT’yi almak için verilmiş 9.5 milyon dolarlık teklifi reddetti.
Chen, 15 Ekim tarihinde Twitter hesabından bir açıklama yapıp, CryptoPunks koleksiyonunda sahip olduğu 6046 numaralı NFT’nin satılık olmadığını söyledi.
“Punk’ım satılık değil. Kimin ne kadar teklif ettiği umurumda değil.”
Ethereum blockchaininde oluşturulan CryptoPunks koleksiyonu, her biri eşsiz ve ayırt edici özelliklere sahip 10.000 punktan oluşuyor. Piyasanın en değerli koleksiyonlarından biri olan CryptoPunks, yaklaşık 400.000 dolarlık bir taban fiyata sahip.
Proof of Attendance Protocol’ün (POAP) kurucusu Patricio Worthalter, “Punk’ım satılık değil.” diyen Chen’i test edercesine, Chen’e elindeki NFT’yi satması için 2.500 ETH’lik (yaklaşık 9.5 milyon dolar) teklifte bulundu.
CryptoPunks koleksiyonundan bir punk, Sotheby’s’in açık artırmasında 11.8 milyon dolara satılmıştı fakat bu işlem Larva’nın platformu aracılığıyla gerçekleşmemişti. Eğer Chen, kendisine yapılan teklifi kabul etse, bu şu ana dek on-chain düzeyinde satılmış (dolar cinsinden) en pahalı punk olabilirdi.
Chen, bu teklifi neden reddettiğini açıklarken, altı aydır bu NFT’yi kullanarak “kayda değer bir marka oluşturduğunu” ve bu NFT’yi artık “kimliği olarak kullandığını” söyledi:
“NFT alanına ve Punklara büyük bir inanç duyuyorum. Konu NFT alanı olduğunda, çok uzun vadeli düşünüyorum. Markam, kimliğim ve NFT alanında yaptığım şeyler, uzun vadede benim için bundan çok daha değerli olacak.”
Hazine Bakanlığı raporunda dijital para riskinin üstünde duruldu
ABD Hazine Bakanlığı, ABD’nin uyguladığı uluslararası yaptırımların kripto para gibi teknolojiler yüzünden güçsüzleşebileceğini açıkladı.
Hazine Bakanlığının bu haftanın başında yayımladığı raporda, “Dijital paralar, alternatif ödeme platformları ve uluslararası işlemleri gizlemek için kullanılan yeni yöntemler, ABD’nin yaptırımlarının etkisini azaltma potansiyeline sahipler.” açıklamasına yer verildi.
“Bu teknolojiler; kötü niyetli faillere kaynaklarını dolara dayalı geleneksel finans sisteminin dışında tutma ve aktarma fırsatı sunuyor. Ayrıca doların global rolünü ortadan kaldırmak amacıyla yeni finans ve ödeme sistemleri kurmaya çalışan düşmanlarımıza da güç kazandırıyor.”
Hazine Bakanlığı, ekonomik ve finansal yaptırımların genel durumunu değerlendirdiği raporu hazırlarken yabancı hükümetlerdeki, Kongre’deki, özel sektördeki ve akademideki yüzlerce isim ile görüştü.
Yapılan değerlendirmeler sonucunda, söz konusu yaptırımların ABD’nin ulusal güvenliği açısından önemli bir araç olduğu ve bu yaptırımların; günümüzdeki “siber suçlular ve stratejik ekonomik rakipler” karşısında modernize edilmesi gerektiği kanısına varıldı.
Yaptırım uygulamalarını modernleştirmenin yollarını arayan Bakanlık, bu doğrultuda politik hedefleri netleştirecek bir politika çerçevesi oluşturmak, çok taraflı iş birlikleri yapmak, yaptırımların doğurabileceği istenmeyen ekonomik, politik ve insancıl sonuçların etkilerini azaltmak, yaptırımların kolayca anlaşılabilir, uygulanabilir ve benimsenebilir olmasını sağlamak, Bakanlık bünyesindeki teknolojik imkanlara, çalışma kadrosuna ve altyapısına yatırım yapmak için çalışacak.
Yeni bir madencilik sistemi oluşturulmalı mı?
Twitter ile Square’in CEO’su olan Jack Dorsey, Square olarak “dünya genelindeki şahıs ve işletmeler için” yeni bir bitcoin madencilik sistemi oluşturmayı planladıklarını açıkladı.
Kripto para madenciliğinin günümüzdekinden “daha verimli” hale gelmesi gerektiğini söyleyen Dorsey, “Enerji kullanımını daha temiz ve verimli hale getirmek Bitcoin’in ekonomisi, ölçeklenebilirliği ve sahip olduğu etki için çok iyi olur.” dedi.
Bitcoin madenciliğinin merkeziyetsizleşmesi için çağrıda bulunan Dorsey, silikon pazarındaki tedarik zincirinin kısıtlamaları ve dikey entegrasyon modelinin sunabileceği faydalar hakkında kripto para topluluğunun görüşlerine başvurdu.
Bitcoin, büyük maden havuzları ile ASIC üreticilerinin büyük kısmı Çin’de toplanmış olduğu için yıllarca merkeziyetsizlik bağlamı içerisinde eleştirilmişti. Yakın tarihli veriler, Çin hükümetinin kripto para madenciliğine karşı getirdiği kısıtlamaların ardından diğer ülkelerin madencilik sektöründeki payının büyüdüğünü gösterdi. Büyük maden havuzlarının dominasyonu ise aşılabilmiş değil.
Dorsey, Bitcoin madenciliğinin daha erişilebilir ve coğrafi olarak daha dağınık bir hal alması gerektiğini söyledi ve “Bitcoin madenciliği yapmak, bir teçhizatı güç kaynağına bağlamak kadar kolay olmalı.” açıklamasında bulundu.
İnsanların kendi minerlarını çalıştırmalarının zor olduğunu ve bu zorluğu aşmak için “yeteri kadar teşvik olmadığını” söyleyen Dorsey, yeni bir madencilik sistemi geliştirmeye başlarlarsa bunu kripto para topluluğuyla iş birliği içerisinde yapacaklarını belirtti.
Square yönetimi, bu yaz bitcoin için bir donanım cüzdanı geliştirme kararı almıştı.
Görsel: CryptoPunks koleksiyonu, Larva Labs, görsel Koin Bülteni tarafından değiştirilmiştir
