Bitcoin Madenciliği Avrasya’yı Kasıp Kavuruyor

Bu yazıda doğal kaynak bakımından gayet zengin olan, sıkça ‘Rusya’nın arka bahçesi’ olarak adlandırılan ülkeleri içinde barındıran Avrasya’da kripto para madenciliğinin durumuna bakacağız. Özellikle petrol kaynaklarının ciddi bir kısmını buradan alan Rusya için son derece önemli olan Avrasya, Çin için de mühim bir bölge. Ama bu bölgedeki ülkeler son zamanlarda ellerindeki kaynakları kendi amaçları uğruna kullanmaya başladılar ve bu amaçlardan biri de kripto para madenciliğinde önemli bir rol oynamak.

Gürcistan

Kripto para sektörü için en önemli ülkeleri sırala deseler herhalde çok az kişinin aklına Gürcistan gelir. Biz Gürcistan’ı çoğunlukla arabalarıyla tanıyoruz. 4 milyondan daha az bir nüfusa sahip olan Gürcistan, söz konusu kripto para olduğunda gerçekten çok fazla kişinin dikkatini çekmiyor ancak bu ülkeyle ilgili şöyle ilginç bir şey var: Gürcistan aslında milyarlarca dolarlık Bitcoin madenciliği sektöründe Çin’in ardından ikinci sırada geliyor.

Gürcistan’da büyük ölçüde hidroelektrik kullanılıyor ve kripto para madenciliği için gayet dostane yasalar bulunuyor. Mesela Gürcistan kripto para madenciliği için kullanılabilecek elektriği 85MW’ye kadar çıkardı. Gürcistan’ın ardından kripto para madenciliği için en çok elektrik tüketimine izin veren ülke İzlanda’nin 36MW’ye kadar imkan tanıdığını düşünürsek arada ciddi bir fark olduğunu görebiliyoruz.

Gürcistan Bitcoin madenciliğinde gerçekten eşsiz bir rol oynuyor ve ülkenin gayri safi yurtiçi hasılatının 17 milyar dolar civarında olduğunu düşünürsek dijital sektörlere ilgi duyması pek şaşırtıcı değil.

Dünya’daki pek çok ülke Bitcoin’i ve genel olarak kripto paraları düzenlemeye, yasaklamaya, görmezden gelmeye çalışırken Gürcistan bu paraların madencileri için olabildiğince uygun bir atmosfer yaratmaya çalışıyor. Gürcistan aynı zamanda ülkede iş yapmayı düşünen yabancı yatırımlara da kolaylıklar sağlıyor. Hatta Dünya Bankası’nın “İş Yapma Kolaylığı” raporunun 9. sırasında Gürcistan’ı görebilirsiniz.

Dünya’daki kripto para madenciliği sektörünün yüzde 10’unu oluşturan ABD merkezli BitFury, Bitcoin’in Gürcistan’da bu kadar yaygınlaşmasında ciddi bir rol oynadı.

BitFury 2016 yılında Dünya’nın ilk büyük madencilik operasyonlarından birini Tiflis’in biraz dışında başlatmıştı. BitFury şehrin vergiden muaf sanayi bölgelerinden birindeki 18 hektarlık araziye 100 milyon dolarlık bir veri merkezi kurmuştu. Bazı kaynaklara göre BitFury tarafından kurulan bu veri merkezinin tükettiği elektrik yüzünden yerel elektrik faturaları epey kabardı.

Yine bazı kaynaklar BitFury’nin hükümetle anlaşma içerisinde olduğunu ve BitFury’ye elektrik masraflarında ‘bir güzellik’ yapıldığını iddia ediyorlardı ancak BitFury elektrik tüketiminin ve tabii tutulduğu fiyat tarifesinin bilgilerini barındıran bir raporu kamuya açık şekilde paylaştı.

BitFury Gürcistan’da hala çeşitli işler yapıyor ancak söz konusu veri merkezi bir süre önce Chinese Chong Sing Holdings’e satıldı.

Ermenistan

Avrasya ve kripto para madenciliği kavramları bir araya geldiğinde spot ışıkları Gürcistan’ın üstüne çevriliyor ama Ermenistan da pastadan pay almaya çalışıyor.

Ermenistan Şubat ayında Bitcoin madenciliğinin lehine sayılabilecek birkaç düzenlemeyi yürürlüğe koydu. Hatta sunulan tasarılardan birinde Bitcoin madencilerinin 2023 yılına kadar vergiden muaf tutulmaları önerilmişti.

Ermeni Parlamentosu’nun üyelerinden Edmon Marukyan şu açıklamayı yaptı:

“Belarus’un, Estonya’nın, Almanya’nın, İsrail’in ve ABD’nin tecrübelerinden ders çıkardık ve sektörü özgürleştirmemiz gerektiği kanaatine vardık. Kısıtlama getirmeye kalkarsak maden çiftlikleri Gürcistan’a geçiş yaparlar”.

Ayrıca Ermenistan Blockchain Forum’unda ülkenin yapay zeka, blockchain gibi teknolojilere odaklı projelere ev sahipliği yapabileceği bir ekonomik bölge oluşturması fikri de masaya yatırıldı. Forum’da, böyle bir proje sayesinde 1,500 kadar iş imkanı sunulabileceğini, uluslararası çapta da 120 milyon dolar kadar yatırım çekilebileceği görüşünde.

Hazar Denizi’nin Etrafı

Ermenistan ve Gürcistan haricinde Hazar Denizi’nin karşı tarafındaki ülkeler de Bitcoin madenciliğinden ümitliler.

Bitcoin madenciliği yapmak için Dünya’nın en ucuz ülkelerinden biri olan Özbekistan hem fintech hem de kripto para alanında kendini geliştirmeyi hedefliyor. Özbekistan’da elektrik maliyeti kısmen düşük olduğu için ülke madencilerin ilgisini çekebiliyor.

Bir zamanlar devlet destekli bir kripto para üretmeyi düşünen Kazakistan hem kripto para borsalarını hem de kripto para madenciliğini yasaklamaya yönelik adımlar atarken Kırgızistan bunun tam tersi adımlar atıyor.

Kırgızistan’ın başbakanı olan Sapar Isakov yakın zamanda hükümet tarafından finanse edilen projelerde kripto para kullanımını desteklediğini söylemişti. Isakov kripto paraların getireceği verimin ve şeffaflığın ülkenin ekonomisine can katabileceğini düşünüyor. Isakov:

“Kripto para kullanımı yozlaşmayı azaltacaktır. Hükümet harcamalarını optimize edebilir ve bütçe makbuzlarını arttırabiliriz. Dijital bir toplum olmak istiyoruz”.

Kripto para madenciliği Avrasya’da git gide daha popüler hale gelirken bu bölgede hayata geçirilen projelerin sayısında da artış gözlemlenebilir. Bu bölgedeki ülkelerin çoğu komşu oldukları süper güçlere güveniyor ama belki de kripto para, fintech gibi teknolojilere odaklanarak kendi ekonomik bağımsızlıklarını elde edebilirler.