Büyük Bir Hamle mi, Yoksa Balon mu: Uzmanların Facebook’un Çıkaracağı Kripto Paralar ile İlgili Yorumları
Stabil kripto para piyasasının daha fazla kalabalıklaşmayacağını düşündüğünüzü biliyoruz. Ancak, bu konu, pek de beklendiği gibi olmayacak. En azından Facebook gibi bir devin bu işe girişmesi, bunun net bir örneği. İlk olarak Bloomberg’de haber olan bu gelişme; daha sonra dünyaya yayıldı ve insanlarda büyük bir beklenti oluşturdu. Whatsapp içinde çeşitli özellikler için kullanılacak olan bu koin ile birlikte Facebook da, Coinbase, Bitfinex ve Paxos gibi dev şirketlerin arasında yerini aldı.
Şu anda bu haber her ne kadar ciddi bir gelişme olarak görülse de, bu konuya ihtiyatlı yaklaşmakta ciddi fayda var. En azından Facebook’un, 2,5 milyonu aşan kullanıcı sayısı ile birlikte, böyle bir stabil kripto para çıkarması, işleri muhtemelen değiştirecek. Ancak, bu durum gerçekten de böyle mi olacak? O konuda da işin uzmanlarının bazı söyleyecekleri var.
Travis King, Ikigai Asset Management; Baş Yatırım Danışmanı
Stabil koin projelerinin arttığını görmek elbette ki mümkün. Şu anda çok sayıda benzer proje var ve bunların ortak noktasının genelde merkezi olmaları ve ciddi bir korumaya sahip olmalaru olduğunu görüyoruz. Elbette üçüncü bir partinin bu işleri kontrol etmesi mantıklı olabilir ancak bu sistemi tamamen merkezi olmayan bir konsepte uygulamanın da bazı zorlukları olacağı aşikar.
Facebook’un DLT ile ilgilendiğini uzun zamandır biliyoruz. İlgi alanlarına kripto paralar da kesinlikle giriyor. Whatsapp ve Facebook messenger gibi çok fazla kullanıcıya sahip iki uygulamanın sahibi olan bir şirketten bahsediyoruz. Olayın, WeChat ile benzer olacağını düşünmek de mümkün.
Dünyanın çeşitli bölgelerinde Facebook’un milyonlarca hatta milyarlarca dolarlık hesapları olduğunu da düşünürsek; bu tarz alternatif bir bankacılık sistemi ilk bakışta mantıklı duruyor. Bu konsept aslında biraz da farklı çünkü dünyada hemen her insanın mobil telefonu var ancak herkesin bankacılık hizmeti aldığını söyleyemeyiz.
Yine de bu tarz bir sistemin taşıyıcıları hep bu işin merkezi olmamasına odaklandılar. Bunu tamamen merkezi yapmak ne kadar iyi bir fikir olur, bundan emin değilim. Ancak bu noktada hali hazırdaki projeler Facebook bu işe tam anlamıyla soyunduğunda ve bitirdiğinde, halen topluluğa net bir alternatif sunamazsa, işte o zaman işler sarpa sarabilir. Facebook ciddi bir avantaj alabilir.
Burada sorulması gereken esas soru ise şu: 2 milyardan fazla kişiye finansal servis ve hizmet getirmek isteyen kişi Zuck ve siz gerçekten bu ismin bu işi yapmasını istiyor musunuz?
Meltem Demirörs, CoinShares; Baş Stratejiden Sorumlu Yönetici
Stratejik açıdan olaylara bakacak olursak Facebook’un kendi ödeme sistemini getirmesi ve içerik üreticilerini ödüllendirmesi, kulağa mantıklı geliyor. Daha da önemlisi, kullanıcıların finansal verilerini de elde etme şansına sahip olacaklar.
Dünyanın en büyük bankalarının övündükleri esas şey, portföylerindeki milyarlarca dolar varlık ve milyonlarca kullanıcı. Facebook eğer bu pastadan ufak da olsa bir dilim alırsa, gerçekten kısa bir süre içinde dünyanın en fazla kullanıcıya sahip bankası olabilir. Bu da reklam satışları, pazarlama ve dağıtım konusunda onların elini güçlendirir.
Ancak, Facebook’un bu konuyu nasıl yapabileceği ise benim kafamda muamma. Özellikle de son dönemdeki skandalları ve şirketin yaşadığı sıkıntıları düşünürsek; bununla nasıl başa çıkabilirler, bu bir soru işareti.
Nathaniel Whittemore, NLW ve CO Kurucusu
Facebook’un stabil kripto parası eğer gerçekten de beklendiği gibi olursa, endüstride bir nevi paradoks yaratacak. Bir tarafta, bankacılık sistemine ulaşamayan milyonlarca hatta milyarlarca insan var. Öte yanda ise, baya bildiğimiz, kanlı canlı dev bir şirket var: Facebook.
Bu durum Facebook’u bambaşka yerlere götürebilir. Müthiş bir veri havuzundan bahsediyoruz. Bu durum olumlu mu olur yoksa olumsuz mu? İşte bunu kestirmek şu aşamada pek kolay değil. Ancak bilinen tek bir şey var, bu iş olacak. Bu, potansiyel kazançlara bakıldığında rahatlıkla alınabilecek bir risk gibi duruyor.
Arjun Balaji, Shomei Capital Ortağı
FacebookCoin gibi stabil kripto para sistemine benzer bir yapının, hem overrated hem de underrated olabileceğini düşünüyorum. Merkezi bir yapı, elbette ki şu an yaşanan bazı problemlerin önüne geçecektir, burada bir sıkıntı yok. Ancak yine de Facebook’un yaşadığı son skandalların ardından bu işi nasıl yürüteceği konusunda net bir şekilde emin olduğumu söyleyemem.
Murad Mahmudov, Baş Yatırım Danışmanı; Adaptive Capital
Facebook, kesinlikle bu hamlesi ile son dönemde ortaya çıkan kripto para ve Blockchain çılgınlığında bir yer elde etmek istediğini ifade ediyor. Stabil kripto paraları elbette ki merekzi bir sistem olacak ve üründe de büyük bir farklılık göreceğimizi zannetmiyorum. En iyi durumda, dolar benzeri bir yapı olur ki zaten şu anda dünya üzerindeki dolar rezervlerinin çok çok büyük bir kısmı zaten dijitalde.
Bu ürün diğer stabil kripto paralar ile rekabet edebilir ancak Bitcoin’in sunduğu sansürsüzlüğü ve özgürlüğü sunmasına bir kere teknik olarak imkan yok. Benim fikrime göre adı Facebook olsun, dijital para olsun ya da merkez bankası destekli bir para birimi olsun; hiç farketmeksizin, bunların hepsi işin padişahı ve başlatıcısı olan Bitcoin’in yanında topluluğa hizmet açısından sınıfta kalacaktır.
Soona Amhaz, Kurucu Ortak; Token Daily
Stabil kripto para işi, bana kalırsa Facebook’un kripto para ve Blockchain alanında yaptığı çalışmaların sadece görünen yüzü. Microsoft, nasıl ki geçmişte internet sektörünü ele geçirmeye çalıştı; aynısını şu anda da Facebook kripto paralar için yapıyor. Mutlak bir hakimiyet kurmak istiyorlar. Microsoft, 90’ların sonu ve 2000’lerin başında yaptıkları ile internet alanında bir dev haline geldi; şu anda da çok iyiler ancak ilerleyen dönemde farklı projelerden de başarılı hamleler gördük.
Kripto paralar elbette ki internetten farklı bir alan ancak üç aşağı beş yukarı göreceğimiz şeyin benzer olacağını düşünüyorum. Bu noktada Facebook’un yaptıkları ya da yapmaya çalıştıkları da, bana bir sürpriz değil.
Brendan Bernstein, Yönetici; Tetras Capital
Facebook uzunca bir süredir bu işle ilgileniyor ve bu bir sır değil. Her şeyi detaylı bir şekilde inceliyorlar. Özellikle böyle bir hizmet, Hindistan’da ciddi bir etki yapabilir. Dijital ödeme piyasasının ciddi bir şekilde yükseldiğini görmek zor değil. Şu anda bu konuda Facebook gibi bir şirketin bu konuya atılım yapması da dikkate değer bir konu. Bunu nasıl yönetecekleri ve şeffaflık konusu ise bir soru işareti…
Spencer Noon, Kripto Para Yatırımcısı
Facebook’un stabil kripto para çıkaracak olması, bana kalırsa hiç şüphesiz 2018 yılının en büyük olaylarından birisi. Böylesi büyük bir şirketin işin içine giriyor oluşu, sektörün ne denli bir boyuta evrildiğinin açık bir göstergesi.
Bu stabil kripto paranın yapısını ise özel bir şekilde takip edeceğim. Ne kadar merkeziyetsiz olacak? Facebook bu işi nasıl yönetecek? Her bir dijital dolar için Facebook hesabında bir dolar mı tutacak? Eğer her şey doğru giderse, bu iş gerçekten başka bir boyuta evrilebilir.
Brad Stephens, Blockchain Capital Yöneticisi
Stabil kripto paralar bu ekosistem için önemli ancak bu durum beni pek de heyecanlandırmıyor. Facebook’un stabil kripto para projesi ise, diğerlerinden biraz daha farklı. Dünya üzerinde bir milyar kişiye değen bir platformdan bahsediyoruz. Bu kullanıcıların hatrı sayılır bir kısmının ise, bankacılık hizmetine erişimi yok. Beni heyecanlandıran esas şey, Facebook’un kripto paralar ile yüz milyonlarca kişiyi tanıştıracak olması. Bence, dünyanın en büyük bankası olmak istiyorlar. Stabil kripto para da, bu işin ilk adımı.
Preston Byrne, Byrne & Storm Kurucusu
Birçok Bitcoin ve kripto para takipçisi, bu haberi sevinçle karşıladı. Aslında bunu yapmakta çok da haklılar. Facebook’un bu tarz bir stabil kripto para çıkarması, sektörün ne denli büyük olduğunun bir göstergesi. İnsanlar sürekli olarak kripto paraları fiyatları ile değerlendiriyor ancak bu tarz bir durum; işin arka planında nelerin döndüğü konusunda bize önemli bir gösterge.
Pierre Richard, Satoshi Nakomoto Enstitüsü, Kurucu Ortak
Facebok’un bu hamlesini bence Hindistan özelinde okumak gerekiyor. Hint hükümeti kripto paralara çok sert bir tutum sergiliyor. Facebook, sanki bu hamlesi ile bir savaş açıyor olabilir. Ancak bu noktada esas sorun, çok fazla merkezi bir proje görüntüsü çizmesi. Bu özelliği ile, merkezi olmayan bir piyasada ne denli var olabilir? Bir diğer görüş de, stabil kripto paraların gerekli olduğu. Bence gerekli mi, evet ancak bunun nasıl yönetileceği kritik.