ICO’ları Nasıl Analiz Ederiz?
Neden ICO’ları Kıyaslayalım?
ICO’ları kıyaslamak gerek kripto para yatırımcıları gerekse de ICO ekipleri için yararlı olacaktır. Farklı kesimler farklı sebeplerle bir ICO’nun genel piyasa karşısındaki durumunu incelemek isteyebilir.
Yatırımcılar için ICO analizi, yatırım yapılması planlanan ürünün uzun sürede beklenen ROI(yatırımı amorti etme süresi) için uygun olup olmadığını araştırmada ve benzer projeleri içeren ICO’ların hangisinin daha karlı bir yatırım olabileceğini araştırmada önemlidir.
ICO ekipleri içinse bu kıyaslama, diğer token satışlarını baz alarak kendi projelerinde neleri, nasıl geliştirmeleri gerektiği konusunda ve başarılı projelerin neleri doğru yaptığı noktasında bir rehber olarak baz alınabilir.
Bu piyasayı takip etmeyi ve araştırmayı seven kişiler ise, herhangi bir ICO’nun piyasadaki genel durumu hakkında öngörüde bulunmak ve benzer projelerle hangi ICO’lar daha önce piyasaya sürülmüş gibi konular hakkında bilgi sahibi olmak için bu kıyaslamayı yaparlar.
Burada esas problem, neredeyse her gün birkaç ICO’nun gerçekleşmesidir. Bazı projeler gerçekten birbirine hayli benzer niteliktedir ve bu kıyaslama ile aralarında umut vaad etmeyen ICO’lar ilk etapta yatırım için dışlanabilir veya öncelik sırasını kaybedebilir.
Piyasada hali hazırda birçok token bulunduğu için derin kıyaslama ve analiz ile tokenlerin birbirine üstünlükleri saptanabilir ve hangi proje daha fazla gelecek vaad ediyor sorusu cevaplanabilir.
2. Analizi Nasıl Yaparım
Burada yapılması gereken esas olarak bir derecelendirme sistemi oluşturmaktır. Bunun bileşenleri ise şunlardır:
Ekip: Önemli noktalardan biri geliştirici ekibin profillerinin kolay ulaşılabilir, yeterli derecede bilgi sağlayıcı ve erişime açık olmasıdır. LınkedIn profilleri, geçmişteki iş tecrübeleri ve hatta bir profil fotoğrafı, bu insanların güvenilirliliğini arttıran faktörlerdir.
Ayrıca ekipte kaç kişinin bulunduğu da önemli bir nokta olabilir. Örneğin, bir projenin arkasındaki ekipteki yalnızca iki kişi varsa, bu proje büyük olasılıkla başarısızlıkla sonuçlanacaktır. Bunun aksine, projenin başında çok sayıda kişi varsa ve bu kişiler ICO’nun farklı noktalarında işe katkıda bulunuyorsa, bu ICO’nun başarılı bir yolda ilerleyeceğini gösteren bir bulgu olabilir.
ICO Bilgisi: ICO hakkındaki bilgiler erişilebilir olmalıdır. Ön satışın başlangıç ve bitiş tarihleri, halka arzda yatırımcıların tokenleri nasıl alacağı ya da hangi kriptoparaların ya da ulusal para birimlerinin kabul edildiği veya bir tokenin fiyatının ne olduğu gibi bilgiler; yatırımcıda ICO hakkında bir güven duygusu oluşturup yatırımını daha iyi planlamasını sağlayabilir.
Ürünün Tanıtım Şekli: Bu bilgiler, esasen Whitepaperlar’da bulunabilir. Whitepaper’da ürünün tam olarak ne olduğu (hizmeti, platformu), geliştiricilerin gelecekte başarmayı amaçladıkları şeyler ve bunu ne zaman başarmayı planladıkları, ekip üyeleri hakkında daha detaylı ve kapsamlı bilgiler ve tokenin tam olarak nerede kullanılacağı gibi bilgiler yatırımcı için hayli faydalıdır. Aynı zamanda profesyonel bir video sunumu ve ürünün genel bir özetini içeren bilgisel bir görsel de, ICO’nun güvenilirliliğine pozitif bir katkı yapmaktadır.
3. MVP kavramı nedir?
İngilizce açılımı ile MVP, Minimum Viable Product demektir. Anlamı açacak olursak, ürünün müştelerileri memnun edecek minimum özellikleri barındırması anlamına gelir.
Genelde bu bahsedilen şey; ürünün Prototip, Alfa ya da Beta versiyonlarıdır. Müştelerilerden gelen geri bildirimler vasıtasıyla geliştiriciler üründe ufak değişiklikler yapabilir. Bu kavram henüz kripto endüstrisinde yeni yeni kullanıma girse de, bu değerin varlığı ICO’nun güvenilirliliğini arttıran sebeplerin başında gelmektedir.
Açık bir kod varlığı ise şirketin daha önceki iş tecrübelerini bulmanızı sağlayabilir. Whitepaper’da bahsedilen konseptin ne kadarının gerçekleştirilebildiği ve ürün gelişimi hakkındaki ilerleyiş, optimizasyon, bugların düzeltilmesi ve ürünün fonksiyonel durumu hakkında da bilgi sağlanabilir.
Programlama bilmeyen biri muhtemelen bunları başaramayacaktır ancak yine de bu iş hakkında saygı duyulan fikirleri olan birini dinlemek de iyi bir alternatif olabilir.
4. Sosyal Medyayı Dikkate Almalı mıyım?
Kesinlikle. Daha önce de belirttiğimiz gibi bir hayli fazla ICO, şu an piyasada tutunmaya çalışmaktadır. Bu sebeple ICO’ların sosyal medyada ne kadar ilgi çektiği ve hakkında ne kadar konuşulduğu gibi parametreler, şirketin pazarlamaya verdiği önemi anlamanıza yarar.
Şirket; Facebook, Twitter ve Medium gibi sitelerde aktif mi? BitcoinTalk ve GitHub gibi forumlarda bir tanınırlığı var mı veya bu tarz forumlara ne gibi bilgileri koyuyorlar gibi sorular, ICO’ları kıyaslarken referans alınması gereken baz noktalarındandır.
5. Uzmanların Görüşünü Dinlemeli miyim?
ICO analizi yaparken en önemli noktalardan biri de piyasa uzmanlarının görüşlerine kulak kabartmaktır. Uzmanların esasta yaptığı iş, aynı veriye farklı bir açıdan bakıp yorum yapmaktır.
Ekip: Yeni başlayan, tabiri caizse ”çömez” ekiplere kıyasla kriptopara piyasasında deneyimi bulunan ekiplerin çıkardıkları ürünler daha güvenilirdir. Tecrübeli ekipler kodlama, ürün ve proje yönetimi, pazarlama ve halkla ilişkilerde daha iyi işler çıkarabilmektedir.
Bir danışma kurulunun varlığı da projenin bütünlüğüne ciddi katkıda bulunan bir faktördür ve göz ardı edilmemesi gerekir.
Ürün Bİlgisi: ICO’ların genelde iki farklı amacı vardır. Biri yepyeni bir konsept kurmak, öteki de halihazırdaki bir projeyi Blockchain ağına taşımaktır. İkinci bahsedilenin başarı şansı ilkine kıyasla daha yüksektir çünkü o ürün zaten öncesinde de işliyordur. Uzmanlar bu noktada bu projelerin ayrımını yapmakta önemli rol üstlenirler.
Proje Bilgisi: Projelerin güzel tanımlanmış uzun süreli hedefleri vardır. Hedefe nasıl ulaşılabileceğine dair güzel bir plan, bu hedefe nasıl ulaşmayı düşündükleri ve hedefe ulaşmak için ne kadar yatırım almaları gerektiği gibi konular hayli kritik önem taşımaktadır. Uzmanlar bu noktada devreye girerek, hali hazırda bir kullanıcı kitlesi var mı ya da saha araştırmasında yarışmacı analiz yapılmış mı gibi sorularda bizleri aydınlatabilir.
Pazar sağlamlığı: ICO endüstrisinin pek de iyi düzenlemeleri olduğunu söylemek güçtür. Tüm olay bir anda değişime uğrayabilir. Pazar şartlarının değişmesi ve bununla başa çıkabilmesi noktasında başarılı olan projeler adaptasyonu iyi olarak adlandırılır ve daha güçlü görünür.
6.Projenin Değerlendirilmesi Otomatikleştirilebilir mi?
Evet. Yapay zeka ve insan beyni bir arada çalışarak bunu yapabilir.
Yapay zekanın kapasitesi son yıllarda gözle görülür bir ilerleme kaydetmiştir. Yine de yapay zekanın bir işi tam olarak yapabilmesi bazı temel şeylerin ayarlanması gerekir. Farklı insanların aynı proje üzerindeki yorumları bu temellendirmede kullanılabilir. Program, ayarlanmış parametreler üzerinden katılımcının davranışını analiz ederek yatırım yapıp yapmama noktasında bir karara varabilir. Bu tarz programlar projeleri değerlendirip kararsız kişilere önemli derecede yardımcı olabilir.
Projelerin akışları şimdiden DropDeck denen bir sistemle sistemize edilmiştir.