Çaylak Borsacıların En Sık Yaptığı 7 Hata

Bir borsada hesap açtınız, ilk Bitcoin alımınızı yapıp aldığınız Bitcoin’in yarısı kadar da Litecoin aldınız. Tebrikler, şimdi bir kripto para borsacısı oldunuz! İlk satışınızı yapıp paranızı kazandınız, arada işlemin uzamasını bir nebze de olsa dert etmediniz ve işleriniz iyi gitti. Bir de baktınız iyi kazanıyorsunuz ve sırada Twitter hesabı açmak var, hedef mavi tik almak. ”Yüksekten al düşükten sat” taktiğini de biliyorsunuz ve her şey tıkırında giderken bir anda çaylak hatası yaptınız ve eyvahlar başladı…

Borsacılığın En Ölümcül Günahları

Burada birazdan sıralayacağımız maddeler genelde bu işi bir dönem yapıp sonra da elini eteğini çeken kişiler geçerli ancak günümüzde ekranlarda veya sosyal medyada analiz  yapan insanların en büyük başarılarının, çaylakken yaptıkları hatalardan ders çıkarmaları olduğunu söyleyebiliriz. İyi bir borsacı olmak istiyorsanız sakin kalmalı ve bazı sık hatalardan kaçınmalısınız.

Kripto para piyasasındaki belli başlı hatalara ve ölümcül günahlara şöyle bir göz atacak olursak bunları ilk bakışta şöyle sıralayabiliriz:

• Hata yaptığınızda bunu kabul etmemek
• Paranızı scam yani güvenilir olmayan koinlere kaptırmak
• Alım veya satım yaparken duygusal davranmak
• Başka koinlerden iyi para kazananlara gereğinden fazla imrenmek
• Uzun vadede o kadar da beğenmediniz bir koin’e sırf kısa sürede kazanayım diye ciddi yatırım yapmak
• Sırf yatırım yaptınız diye kendi kendinize yalan söyleyip gerçekleri görmezden gelmek

 Şimdi hazırsanız bu hataları iyice açalım:

Pump&Dump Takip Etmek

Yatırım yaptığınız koinin grafiklerini incelediğinizde dikine uzanan bir yeşil çizgi görmek kabul edelim ki her borsacının hayalidir. Özellikle de dipten aldıysanız. Ancak değer yükseldikçe FOMO denilen ve Türkçe’ye  üstün körü olarak ”yükselişi kaçırmak” çevirebileceğimiz hadiseyle karşı karşıya kalabilirsiniz. Eğer hemen kar etmeliyim, nasılsa yükseliyor diye elinizde avucunuzda ne varsa hepsini yatırırsanız durumlar kötüye gidebilir. Elbette ki biraz da şans faktörüyle bu kumar tutabilir ancak genelde bu tarz riskli işler sizi çok sıkıntılı durumlara sokar.

Eğer bir kripto para sürekli yükseliyorsa bu her zaman koinin ”pump” denen dışarıdan bir etkiyle arttırıldığı anlamına gelmez. Proje ile alakalı sevindirici gelişmeler, sözüne çok güvenilen nüfuzlu bir analistin konuyla alakalı yaptığı yorumlar da fiyatların artmasına sebep olabilir ya da bu bahsedilenlerin tersi de gerçekleşip fiyatlar düşebilir. Bu işe yeni giren insanlar, bu tarz gruplara girip hiçbir efor sarf etmeden ciddi para kazanmanın hayallerini kurar ancak bir ya da birden fazla kez hayal kırıklığına uğrayıp daha akılcı stratejiler geliştirme yoluna giderler.

Kısa Vadede Yeni Bir Alt Coin’den Ciddi Kar Ummak

Yatırım yaptığınız koinin fiyatının artmasını istiyorsanız en temelde gereken şey bir başkasının onu almayı istemesidir. Denklem aslında böyle özetlenebilir. Ancak piyasada çok fazla sayıda alt koin ve yine aynı oranda küçük borsalar olduğunu düşünürsek, ismi henüz pek bilinmeyen bir koine ciddi yatırım yapmak üzücü sonuçlara yol açabilir, hele de kazancınıza oranla ciddi bir parayı bu işe yatırdıysanız.

X bir koinin geleceğin koini olduğunu düşünebilirsiniz ancak başkaları da eğer sizinle bu fikri paylaşmıyorsa o ürünün tanıtımı istendiği gibi gitmeyebilir ve yatırımınız istediğiniz sonuçları vermeyebilir.

Elbetteki gerekli temel elemanları içerdiğini düşündüğünüz bir koine yatırım yapıp beklemeye geçmek hiç de kötü bir fikir değil ancak bu tarz ”keşfedilmemiş yetenekler” kısa vadede size beklediğiniz karı getirmeyebilir. Eğer biraz da sabırsız davranırsanız yatırımınızı çöpe atabilirsiniz. O yüzden doğru olan yaklaşım sakin kalıp sizi madden sıkıntıya sokmayacak miktarlarda yatırım yapmaktır. Bu sayede sosyal hayatınıza ve günlük yaşantınıza bu işin stresi daha az sirayet edecektir.

Alım-Satım Emirlerinde Yanlış Rakamlar Girmek

Sık karşılaşılan bir hata da, borsanızda otomatik alım ya da satım emri verirken bir sıfırı atlamaktır. Özellikle alt koinler ile uğraşıyorsanız onların Bitcoin karşılığı genelde 0.000458 gibi bir değerdir. Siz de bu emirleri verirken bir sıfırı fazla yazıp koinlerinizin 10 katı daha düşükten satılmasının fitilini ateşlemiş olabilirsiniz. O sebeple bir alım ya da satım emri veriyorsanız muhakkak miktarı iki üç kez kontrol edin.

Cüzdana Yanlış Coin Göndermek

Sık yapılan bir hata daha. Örneğin Bitcoin cüzdanınıza Bitcoin Cash yolladığınızı varsayalım. Eyvah! Bazı borsalar işi çözse de bunların sayıları çok azdır. O yüzden kurtarma beklemek beyhude bir çaba olarak kalabilir. Bu sebeple hangi koini hangi cüzdana gönderiyorsanız bunu da iki üç kez gözden geçirin ki hata yapmayın. Bu konu hakkında sık yapılan bir hata da Ethereum Tokenlerini, Ethereum cüzdanına göndermektir. Bu işlemleri yaparken bilhassa dikkatli olmalısınız.

İntikamvari Duygularla Hareket Etmek

Yatırım yaptığınız ve çok güvendiğiniz bir koinin fiyatları bir anda düşme seyrine girdi ve zarar ettiniz. Ya da çok akıllıca bir hamle olarak nitelendirdiğiniz bir yatırımınız sizi yine zarara soktu. Korkmayın yalnız değilsiniz. İnsanlar her zaman kar etmiyor. Eğer bu noktada sinirlenir, elinizdeki her şeyi bir başka koine yatırıp onun kısa sürede yükselmesini beklerseniz ve bu sayede zararı kapatacağınıza inanırsanız işte o zaman büyük bir hata yapmış olursunuz.

Bu şekilde yapacağınız telaşlı, araştırması eksik ve temellendirilmemiş yatırımlarınız başınıza iş açabilir. Giriş ve çıkış değerleriniz ne, koin’in fiyatı neden artıp neden düşüyor gibi soruların cevabını bilmediğiniz işlere girerseniz çuvallamanız olasıdır. O yüzden duygusal davranmayın. Bu tarz yatırımlar gözünüz kapalı bir şekilde bir başkasını kolundan yakalayıp kendinize doğru o kolu sallamaktır. O kolu gözünüz kapalı bir şekilde sallarsanız %90 oranında o kol size sert bir şekilde isabet eder ve acı çekersiniz. Eğer ticaret yaparken duygularınızdan ne kadar uzaklaşırsanız o kadar doğru yoldasınız demektir.

Bu İşle Çok Fazla Oyalanmak

Yukarıda da bahsettik. Bu işin sosyal hayatınıza ve gündelik ilişkilerinize katkısı belki de basit bir sohbet ya da başarı hikayenizi anlatacak kadar olmalıdır. Eğer hayatınızı kripto para ticareti üzerinden temellendirirseniz bir süre sonra düşünecek başka bir şey bulamazsınız.

Diyelim ki bir koin satın aldınız ve sabah kalktınız, fiyatının %20 değerlendiğini gördünüz. Hepsini bir anda satmak mı daha mantıklı yoksa yatırdığınız kadar miktarı satıp kalanlarla yola devam etmek mi? Bu yazı yatırım tavsiyesi içermiyor ancak genel kanı ”Koyduğun parayı çıkar, kalanlarla yola devam et” şeklindedir. Bir de, eğer sürekli alım satım yaparsanız komisyonlar vb. derken karınız gittikçe düşmeye başlar ve iyice bağımlı olabilirsiniz. Buna dikkat edin.

Gereksiz Özgüven

Şimdi bir senaryo çizelim: Bir koin satın aldınız ve bir hafta içinde %100 değer kazandı. Satıp, yeni bir koin’e girdiniz ve yine aynı şey yaşandı. Kendinizi dahi gibi düşünmeye başlayabilirsiniz. Belki de tuttuğunuz her şey altın oluyordur. Hatta arkadaşlarınız size yerli Jordan Belfort lakabını dahi takabilir. Bunların analiz yeteneklerinizin önüne geçmesine kesinlikle izin vermeyin. Eğer buna izin verir ve iyi analiz etmeden kulaktan dolma bilgilerle yatırım yaparsanız bir yerde elbet patlak verecektir ve kaybettiğinizle kalacaksınızdır.

Kendinize ve yatırımınıza güvenmeyin demiyoruz, elbette birazcık özgüven iyi hissettirir. Özgüven sahibi olmayan biri kolay kolay yatırım yapamaz. Ancak eğer kendinize fazla güveniyorsanız, felaketinizi kendi ellerinizle hazırlayabilirsiniz. En iyi analizciler bile bir miktar ihtiyat payı bırakır.

Sonuç olarak bu bahsedilenleri uygulasanız bile profesyonel bir kripto para borsacısı olmayacaksınız. Emin olun bunun için önünüzde onlarca yıl var. Bu yetkinliğe ulaşabilmek, hayattaki her uzmanlık alanı gibi, zaman gerektirir. Ancak bu rehberi temel alırsanız en azından profesyonelleşene kadar bu piyasada yaşamınız idame ettirebilirsiniz.

Unutmayın, hiçbir şey hayatınızdan, eşinizden, dostunuzdan, arkadaşlarınızdan ve çocuklarınızdan değerli değil.