Kripto para sektörü başlı başına karmaşık. Ne nedir, ne değildir gibi sorular insanın kafasını karıştırabiliyor. Üstüne üstlük işin içine hükûmetler, hükûmet yetkililerinin getirmek istedikleri düzenlemeler filan girince iş iyice karışıyor. Ama hükûmetler işin içine girdiler bir kere, artık çıkış yok. Devletler tarafından getirilen düzenlemeleri de takip etmek gerekiyor.
Dünya’daki pek çok ülke kendi başına işe koyulmak istediği için kripto para sektörüne yönelik getirilen/getirilmesi düşünülen düzenlemeler ülkeden ülkeye epey farklılık gösterebiliyor. Bazı ülkelerde ülke içinde bile farklılık gösteriyor (evet, Rusya).
Bazı Alman ve Fransız yetkililerin küresel bir düzenleme planı çağrısında bulunmalarının sebebi de bu. Belirttiğimiz üzere kripto para sektörünün durumu ülkeden ülkeye farklılık gösteriyor ve bazı yetkililer bu durumun pek iyi olmadığı kanaatinde. Dolayısıyla da kripto para sektörünün her ülke tarafından ayrı ayrı düzenlenmesi değil, tüm (veya çoğu) ülke tarafından ortak biçimde düzenlenmesi tavsiye ediliyor.
Ancak bu ‘küresel düzenleme’ planı henüz hayata geçmiş değil ve kripto para sektörünün durumunu takip etmek için hala birden fazla ülkenin durumunu da takip etmek gerekiyor. Bu yazıda da bazı ülkelerin kripto para sektörüne nasıl yaklaştığı incelenecek.
Asya
Dünya’daki kripto para ticaretinin ciddi bir kısmı teknoloji konusunda son derece gelişmiş bölgelerden olan Asya’dan geliyor. Geçtiğimiz yıl kripto para borsalarına lisans vermeye başlayan,
Bitcoin’i yasal bir para birimi olarak tanıyan Japonya için kripto para konusunda Asya’nın (hatta Dünya’nın) parlayan yıldızı diyebiliriz.
Hong Kong‘daki düzenleyiciler kripto para sektörünü şu ana dek kısmen kendi haline bıraktılar. Sektöre karşı olumlu ya da olumsuz pek bir yaptırım uygulamayan Hong Kong yetkilileri, kripto para platformlarından özellikle tek bir talepte bulunuyorlar: menkul kıymet harici bir varlığın ticaretini izin almadan yapmamaları.
Singapur‘un başbakan yardımcısı kripto paraları bir “deney” olarak gördüğünü ve kripto para ticaretini yasaklamak için ortada henüz ciddi bir gerekçe olmadığını söylemişti.
Tayvan‘daki yetkililer sektörü kendi akışına bırakıyorlar ve zaman içinde durumun netlik kazanacağını düşünüyorlar.
Filipinler‘in yetkilileri ise ICO’lar için bu yılın sonuna dek bazı kurallar getirmeyi planlıyorlar.
Bir zamanlar kripto para ticareti açısından büyük önem taşıyan Çin ise şu sıralar ‘kripto para sektörüne en katı yaptırımları uygulayan ülke’ olmakla meşgul. Çin şu ana dek kripto para borsalarını kapattırdı, ICO’ları yasakladı, denizaşırı kripto para borsalarına online erişimi engelledi, Bitcoin madencilerin elektriğini kıstı.
Kripto para ticareti konusunda özellikle geçtiğimiz yıl itibariyle ciddi büyüme gösteren Güney Kore kripto para sektörüne (özellikle borsalarına) bundan böyle çok daha sıkı denetlemeler uygulayacak.
Kripto paralara pek ılımlı yaklaşmayan Hindistan hükûmeti kripto parayı resmi bir para birimi olarak tanımadığını ve kripto para kullanımını kısıtlamak için belli başlı adımlar atacağını belirtmişti.
Amerika
ABD‘de yapılan kripto para işlemlerinin durumu aslında tam olarak belli değil. ABD’deki kripto para sektörünün hala ‘gri bölgede’ olmasına Şubat ayında bir oturuma katılmış olan CFTC ve SEC başkanları da değinmişlerdi. Ülkedeki piyasaların denetlenmesinden sorumlu olan bu iki kurum, Şubat ayında gerçekleşen oturumdan sonra sektörü (özellikle ICO’ları ve hedge fonlarını) çok daha yakından takip etmeye başladı. Kripto para sektörünün ABD’de ne gibi bir geleceğe sahip olacağını kestirmek henüz mümkün gözükmüyor.
Kanada‘daki yetkililer ICO’lara menkul kıymet muamelesi yapılabileceğini ve kripto paralarla bağlantısı olan her türlü ürünün yüksek risk teşkil ettiğini söylediler. Ayrıca Kanada’daki hisse borsalarında kripto paralarla ilişiği bulunan hisselere denk gelmeniz de gayet mümkün.
Brezilya‘daki bazı yetkililer kripto para sektörünün düzenlenmesi fikrine pek ılımlı yaklaşmıyorlar. Yetkililer pek ılımlı yaklaşmasa da kripto paraların halk tarafından ilgi gördüğünü söyleyebiliriz. Ayrıca Kanada’nın aksine Brezilya’daki fonların kripto para yatırımı yapmaları yasaklandı çünkü kripto paralar ‘finansal varlık’ olarak görülmüyorlar.
Avrupa, Orta Doğu ve Afrika
Avrupa Komisyonu kripto para sektörünün Avrupa’da nasıl düzenleneceği konusunda hala net bir sonuca varmamış olsa da araştırmalarını sürdürüyor. AB üyesi ülkelerin piyasalarına bazı standartlar getirme yükümlülüğü olan Avrupa Menkul Kıymetler ve Piyasalar Otoritesi, bireysel yatırımcıların dijital para türevlerine yatırım yapmalarına bir kısıtlama getirilmesini önermişti. Avrupa’da sektörün nasıl düzenleneceğine dair hala çok fazla soru işareti var. Kesinleştirilen şeylerden biri ise Avrupa’da merkezlenmiş kripto para borsaları yakın gelecek itibariyle müşterilerinin kimliklerini doğrulamak zorunda kalacaklar.
Alman yetkililer, gerekli izinlere ve yetkilere sahip olmadan kripto para ticareti sağlayan aracıların peşine düşmüş durumdalar.
Fransız yetkililer kripto para borsalarından çok daha sık ve detaylı raporlar bekliyorlar. Ayrıca bu gibi platformlara çok daha katı standartlar getirilebilir.
İngiltere‘de kripto paraların, Blockchain teknolojisinin ve ICO’ların araştırılması için özel bir komite kuruldu. Oluşturulan bu komite kripto para sektörü hakkında olabildiğince araştırma yapacak ve bilgi toplayacak. İngiliz yetkililer kripto para sektörünü elde edilen bu bilgiler doğrultusunda düzenlemeye başlayacaklar.
Rusya‘da kripto para sektörünün durumu bir hayli karışık. Bazı Rus yetkililer sektörün kökten engellenmesi gerektiğini düşünürken bazı yetkililer sektörün Rusya lehine kullanılması gerektiğini düşünüyorlar. Ancak en güncel duruma bakacak olursak kripto para sektörünün Rusya’da yakın gelecekte düzenlenmeye başlayacağını söyleyebiliriz. Vladimir Putin yakın zamanda konu hakkında talimat vermiş ve düzenleme yapmaya başlamak için gereken araştırmaların belli bir tarihe kadar tamamlanmasını istemişti.
Afrika’da da sektörün durumunun çok net olmadığını söyleyebiliriz. Güney Afrika‘daki piyasa düzenleyiciler ne kripto paraları ne de kripto para borsalarını gözetliyor. Ancak merkez bankası tarafından yapılan açıklamada “gerekli düzenlemelerin” araştırılacağı belirtilmişti.
Kripto paraların havale ödemelerinde sıkça kullanıldığı Zimbabwe’deki yetkililer kripto paraların “para aklama, terörizm finansmanı, vergi kaçakçılığı ve sahtekarlık” gibi konularda risk teşkil ettiklerini belirttiler ve halkı uyardılar.
Teknolojinin kısmen daha gelişmiş olduğu Kenya‘da da durum üç aşağı beş yukarı aynı. Kenyalı yetkililer kripto paralar hakkında çeşitli uyarılarda bulunuyorlar ancak kripto paralar genel halk arasında bir hayli popüler.
Nijerya‘da da kripto para sektörünün düzenlenmesi için henüz ciddi bir adım atılmış değil ancak ülkenin merkez bankası Bitcoin yatırımını “kumar oynamaya” benzetiyor. Yine merkez bankası tarafından yapılan açıklamaya göre Kenya’daki sektör yakın zamanda düzenlenmeye başlayacak.
