Avrupa kripto para birimleri için yasal düzeyde eşi benzeri görülmemiş bir proje hazırlıyor. Avrupa Komisyonu dijital para projelerini denetlemek için özel bir ekip kuracak. Hem uluslararası hem uluslarüstü çalışmaların yürütüleceği bu ekip Facebook’un Libra adlı projesi gibi projeleri inceleyecek.
Euractiv’in son dakika haberine göre Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanan bir kripto para tasarısı açığa çıktı. Yayıncılık faaliyetlerini 1999 yılından beri sürdüren Euractiv, işbu tasarının 167 sayfa uzunluğunda olduğunu öne sürmekte.
Bu tasarıda Bitcoin gibi kripto para birimlerinin nasıl işlediklerine, ne gibi özellikleri olduğuna, sundukları avantajlara ve dezavantajlara ve elbette ne gibi riskler barındırdıklarına değinilmekte. Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanan bu tasarının önümüzdeki haftalarda ilgili mercilere sunulması beklenmekte.
Henüz resmi kaynaklarca doğrulanmamış olan bu yasa tasarısının onaylanması, kripto para birimlerinin ilk kez bu kadar büyük ölçekte regüle edilmesi anlamına gelecek. Avrupalı yetkililerin böyle bir ilke imza atmak istedikleri bir süredir biliniyordu. Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı Valdis Dombrovskis haziran ayında şunları söylemişti:
“Avrupa’nın (kripto para) regülasyonu konusunda dünyaya öncülük edebilecek konumda olduğuna inanıyorum.”
Avrupa Neden Harekete Geçti?
Kripto para birimleri bundan birkaç yıl önce popülerleşmişseler de Avrupa Birliği’nin bu alandaki çalışmaları özellikle son birkaç ay içerisinde hızlandı. Bunun başlıca sebebi olarak Facebook’un Libra projesini göstermek yanlış olmayacaktır. Sosyal medya devinin Libra adlı bu sabitkoin (stablecoin) projesi Avrupa’daki birçok isim tarafından eleştirilmişti. Fransa Maliye Bakanı Bruno Le Maire geçen yıl Libra’nın Avrupa’daki “mali istikrarı tehlikeye atabileceğini” ve böyle bir projeye “müsaade edemeyeceklerini” söyledi.
Avrupa’nın dijital para regülasyonları ile ilgili yaptığı çalışmalar Le Maire’in bu açıklamalarından sonra hızlanmaya başladı. Avrupa Komisyonu bu çalışmalar doğrultusunda kripto para birimlerine ilişkin yasal tanımlamaların yapılacağı, yatırımcıların ve tüketicilerin güvence altına alınacağı, piyasa bütünlüğünün sağlanacağı yeni bir tasarı hazırlamak istiyor. Komisyon’un bunu yaparkenki misyonu yatırımcıları korumak, yabancı yatırımcıları Avrupa’ya çekmek ve bu alanlarda yapılacak çalışmaları desteklemek olabilir.
Tasarıda Neler Yer Alacak?
Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanan bu tasarıda dijital para projelerini inceleyecek özel bir ekibin kurulması öneriliyor. Bu ekipte ulusal yetkililerin yanı sıra Avrupa Menkul Kıymetler ve Piyasalar Otoritesi (ESMA), Avrupa Merkez Bankası (veya AB’deki başka bir merkez bankası) gibi kuruluşlardan da isimler yer alacak. Bu regülatör ekibinin Avrupa Bankacılık Otoritesine bağlı olabileceği söyleniyor.
Bu ekibin görevi Avrupa Birliği sınırları içerisinde kendi dijital parasını çıkarmak isteyen şirketleri değerlendirmek, başvuruların uygun görülmesi halinde bu şirketlere ruhsat vermek olacak. Regülatörler bu başvuru sürecinde ilgili şirketlerin whitepaperlarını, hitap ettikleri yatırımcı kitlesini, söz konusu projenin sunduğu fırsatları ve riskleri inceleyecek.
Avrupa Komisyonu bu ekibin bütçesini kendi dijital parasını geliştiren şirketlerden keseceği vergilerle karşılamayı planlıyor. Şirketler Avrupa Komisyonunun hazırladığı koşulları yerine getirir ve ek ücretleri öderlerse herhangi bir yasal sorunla karşılaşmayacaklar. “Yasal sorunla karşılaşmamak”, şu anda Dünya’da neredeyse hiçbir kripto para şirketinin sahip olmadığı bir lüks.
Bankacılık Otoritesine bağlı olabilecek bu ekibin söz konusu şirketleri düzenli olarak soruşturmak, bu şirketlerin ofislerini incelemek gibi yetkileri olacak. Regülatör ekibi, şirketlerden birinin herhangi bir yasayı ihlal ettiğini fark etmesi halinde o şirkete para cezası kesebilecek.
Herkes Aynı Kefeye Konmayacak
Avrupa Komisyonu hazırlayacağı bu tasarı sayesinde Avrupa’daki dijital para pazarının 350 milyar dolarlık bir pazar haline gelebileceğine inanıyor. İlgili regülasyonların hazırlanmasıyla birlikte kıta genelinde binlerce yeni dijital para projesinin hazırlanabileceği düşünülüyor. Fakat bu projeler farklı şekillerde değerlendirilecek.
Regülasyon ekibi dijital para projelerinin whitepaperlarını, kurdukları ekibi, sunacakları hizmetleri vs. inceleyecek. Fakat Facebook gibi şirketler kendi dijital paralarını çıkarmaya kalkışırlarsa onları çok daha kapsamlı bir denetleme süreci bekliyor olacak.
Avrupa Komisyonu bu gibi şirketlerin elektronik para kuruluşu olarak tanınmasını istiyor ki bu şirketler böyle bir durumda çok daha katı yasalara tabii olmak durumundalar. Bu şekilde tanınan şirketlerin doğrudan Avrupa Bankacılık Otoritesi tarafından denetlenmesi gerekiyor. Fakat Avrupa Komisyonu bu şirketleri denetleyecek farklı bir ekibin daha kurulmasını, bu ekibin Avrupa Bankacılık Otoritesine destek olmasını öneriyor.
